Có nên để doanh nghiệp quyết định giá xăng dầu?

Đề xuất để doanh nghiệp đầu mối xăng dầu được tự quyết định giá bán tối đa được Bộ Công thương lý giải nhằm đưa ngành này dần tiếp cập cơ chế thị trường. Tuy nhiên khi thị trường xăng dầu chưa cạnh tranh đúng nghĩa thì liệu việc giao quyết định giá bán cho doanh nghiệp đã hợp lý?

Thị trường xăng dầu cần có sự cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp.

Tại Tờ trình và Nghị định mới của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu, Bộ Công thương cho biết, hiện nay, giá xăng dầu là mức giá tối đa do Nhà nước công bố định kỳ dựa trên công thức giá xăng dầu cơ sở.

Cụ thể, Nhà nước ban hành tiêu chí, công thức tính giá, thông số tính toán giá. Thương nhân đầu mối và thương nhân phân phối xăng dầu căn cứ giá cơ sở do Bộ Công thương phối hợp Bộ Tài chính công bố định kỳ để tổ chức giá bán lẻ xăng dầu trong hệ thống phân phối của thương nhân.

Bộ Công thương cho rằng, với cơ chế điều hành giá xăng dầu này, cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp (DN) phải thực hiện qua nhiều bước, thương nhân kinh doanh xăng dầu không chủ động trong quyết định giá bán lẻ xăng dầu trong hệ thống phân phối của thương nhân mà mong chờ vào giá cơ sở do cơ quan quản lý nhà nước công bố rồi thực hiện theo.

Giá cơ sở các mặt hàng xăng dầu căn cứ vào các yếu tố hình thành trong quá khứ với thời gian tương đối dài (chi phí kinh doanh, thuế nhập khẩu bình quân gia quyền được tính toán dựa vào số liệu của Quý trước để áp dụng trong tính toán giá cơ sở các mặt hàng xăng dầu ở Quý sau) dẫn tới chưa sát với thực tế...

Nhằm giảm sự can thiệp của cơ quan nhà nước vào việc quyết định giá bán của DN, tạo môi trường cạnh tranh về giá xăng dầu theo cơ chế thị trường, dự thảo Nghị định về kinh doanh xăng dầu (thay thế các Nghị định 83,95 và 80 hiện có), tiếp cận theo hướng Nhà nước chỉ công bố giá xăng dầu thế giới và một số chi phí cố định.

Thương nhân tự công bố giá bán tối đa dựa trên công thức giá do Nhà nước quy định. Giá bán xăng dầu trên thị trường của DN không được cao hơn giá bán tối đa theo công thức đã quy định. Sau khi công bố, thương nhân thông báo giá bán cho cơ quan nhà nước để giám sát.

Dự thảo Nghị định quy định nhà nước không tham gia vào quá trình điều hành giá nhưng công bố các yếu tố hình thành giá và để DN tự quyết định giá.

Về vấn đề này, chuyên gia kinh tế - TS Vũ Đình Ánh nhận định, mục tiêu hướng tới là để thị trường quyết định. Không chỉ xăng dầu mà các mặt hàng khác do nhà nước quản lý đều phải hướng tới thị trường. Tuy nhiên, trước khi để thị trường quyết định, kinh doanh xăng dầu cần hội đủ yếu tố thị trường, tạo cơ chế cạnh tranh thì thị trường mới vận hành tốt.

Ông Bùi Ngọc Bảo- Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam (VINPA) cho rằng, theo dự thảo thì giá bán xăng dầu trên thị trường của DN không được cao hơn giá bán tối đa theo công thức đã quy định, thương nhân thông báo giá bán cho cơ quan nhà nước để giám sát, việc này sẽ tránh tình trạng giá trong nước không cập nhật theo giá thế giới, không "tính đúng, đủ" khiến DN kinh doanh thua lỗ hoặc chiết khấu thấp... Theo ông Bảo, điểm khác cơ bản nhất ở dự thảo là trong công thức tính, giá xăng dầu nhập khẩu, chi phí vận chuyển là giá thế giới, được cập nhật mới nhất, thay vì cách tính từ các chi phí thực tế do Nhà nước tính toán trên cơ sở báo cáo của DN như trước.

Nhiều ý kiến cho rằng, dự thảo Nghị định hầu như chưa đề cập đến DN bán lẻ. Năm 2022, thị trường xăng dầu khan hiếm, người dân phải xếp hàng mua xăng một phần do các cửa hàng bán lẻ không nhận được mức chiết khấu hợp lý từ DN đầu mối, thậm chí là chiết khấu âm. Do đó, vấn đề DN bán lẻ quan tâm nhất là chiết khấu. Nếu Nhà nước không quy định mức chiết khấu tối thiểu dành cho các khâu (DN đầu mối, thương nhân phân phối, DN bán lẻ) thì nên để cho DN đầu mối tự điều hành giá nhằm tạo sự cạnh tranh lành mạnh, song cần qui định rõ về các cơ chế cấu thành giá, đảm bảo các khâu phải được tính đúng và đủ; không bán vượt mức giá trần, và không bán thấp hơn giá sàn.

Nếu Bộ Công thương không quy định rõ cơ chế tính giá, phân đủ chi phí về các khâu thì DN đầu mối lớn sẽ tạo “luật chơi” riêng, dễ dẫn đến việc gián đoạn nguồn cung khi thị trường có biến động lớn.

Báo Đại đoàn kết

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Cơ hội cho doanh nghiệp kết nối, mở rộng thị trường

Hội chợ Thương mại Quốc tế Việt – Trung (Lào Cai) lần thứ 25: Cơ hội cho doanh nghiệp kết nối, mở rộng thị trường

Tham gia Hội chợ Thương mại Quốc tế Việt – Trung (Lào Cai) lần thứ 25 năm 2025, các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh đang tất bật chuẩn bị hàng hóa, lên phương án thiết kế gian hàng để trưng bày, giới thiệu, quảng bá và kết nối tiêu thụ sản phẩm.

VPI dự báo giá xăng tiếp tục giảm trong kỳ điều hành ngày 13/11

VPI dự báo giá xăng tiếp tục giảm trong kỳ điều hành ngày 13/11

Mô hình dự báo giá xăng dầu ứng dụng Machine Learning của Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) cho thấy tại kỳ điều hành ngày 13/11, giá xăng bán lẻ ổn định hoặc có thể chỉ giảm nhẹ 0,2 - 0,3% so với kỳ điều hành trước đó, nếu Liên bộ Tài chính - Công Thương không trích lập, hay chi sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Đảm bảo nguồn cung nông sản dịp Tết 2026

Đảm bảo nguồn cung nông sản dịp Tết 2026

Dự kiến nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm chăn nuôi dịp cuối năm nay tăng khoảng 10 - 15%. Ngành nông nghiệp yêu cầu các cơ sở chăn nuôi chủ động kế hoạch sản xuất, tái đàn gắn với an toàn sinh học và kiểm soát dịch bệnh, nhằm bảo đảm nguồn thực phẩm ổn định cho dịp Tết sắp tới.

Infographic: Hội chợ Thương mại Quốc tế Việt - Trung (Lào Cai) năm 2025

Infographic: Hội chợ Thương mại Quốc tế Việt - Trung (Lào Cai) năm 2025

Hội chợ Thương mại Quốc tế Việt - Trung (Lào Cai) lần thứ 25 - năm 2025  với chủ đề "Lào Cai và Vân Nam - kết nối và phát triển" sẽ diễn ra từ ngày 19/11 - 24/11/2025 với nhiều hoạt động, hướng tới mục tiêu tăng cường kết nối giao thương, xúc tiến đầu tư, quảng bá hình ảnh và tiềm năng hợp tác giữa hai nước Việt Nam - Trung Quốc.

Doanh nghiệp kỳ vọng điều gì?

Hội chợ Thương mại Quốc tế Việt - Trung (Lào Cai) lần thứ 25: Doanh nghiệp kỳ vọng điều gì?

Hội chợ Thương mại Quốc tế Việt - Trung (Lào Cai) lần thứ 25 sẽ diễn ra từ ngày 19/11 tại Trung tâm Hội chợ triển lãm Kim Thành, tỉnh Lào Cai. Với nhiều điểm mới đáng chú ý, kỳ hội chợ này được các doanh nghiệp trong tỉnh, trong nước đặt rất nhiều kỳ vọng kết nối với cộng đồng doanh nghiệp và thị trường Trung Quốc rộng lớn.

Thanh toán không tiền mặt tăng trưởng ấn tượng

Thanh toán không tiền mặt tăng trưởng ấn tượng

9 tháng năm 2025, hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tiếp tục tăng trưởng ấn tượng. Cùng với đó, việc triển khai Đề án 06 của Chính phủ đã tạo nền tảng dữ liệu thống nhất, thúc đẩy phát triển các dịch vụ số an toàn, thuận tiện, minh bạch hơn cho người dân và doanh nghiệp.

Hàng Việt khẳng định vị thế trên sân nhà, củng cố niềm tin người tiêu dùng trong nước

Hàng Việt khẳng định vị thế trên sân nhà, củng cố niềm tin người tiêu dùng trong nước

Giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, thị trường trong nước đã chứng minh vai trò “trụ đỡ” cho nền kinh tế Việt Nam. Kết quả này gắn liền với việc triển khai Đề án phát triển thị trường trong nước giai đoạn 2021 - 2025, gắn với Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.

"Cầu nối" đưa sản phẩm ra thế giới

"Cầu nối" đưa sản phẩm ra thế giới

Tại chợ Sa Pa, những năm gần đây, việc áp dụng các hình thức kinh doanh online đã không còn là điều mới mẻ. Tuy nhiên, điều đặc biệt là sự xuất hiện của các tiểu thương đến từ Lào và Thái Lan, những người không chỉ nhập khẩu sản phẩm mà còn tham gia vào quá trình bán hàng online qua livestream.

Khi người Việt "chạm" vào nền kinh tế không tiền mặt

Khi người Việt "chạm" vào nền kinh tế không tiền mặt

Từ chiếc điện thoại, người Việt giờ có thể “chạm” để thanh toán mọi thứ, từ cà phê buổi sáng, vé xe buýt hay hóa đơn điện nước. Công nghệ NFC, mã QR và ví điện tử đang tái định hình hành vi chi tiêu, đưa Việt Nam tiến nhanh vào kỷ nguyên thanh toán thông minh, nơi tiện lợi và an toàn trở thành tiêu chuẩn mới của cuộc sống số.

fb yt zl tw