Tiệc tùng thả ga, nhập viện "thở máy"
Theo bác sĩ chuyên khoa 1 Trần Huy Nhật, Bệnh viện Nhân dân 115 (TP Hồ Chí Minh), hiện nay một bộ phận giới trẻ có hành vi sử dụng chất kích thích, ma tuý trong các buổi tiệc tùng. Họ xem đây là chuyện hiển nhiên để làm tăng sự phấn khích, để cho cuộc vui thêm thú vị mà không nhận thức được rằng đây là hành vi bị luật pháp nghiêm cấm.
Thực tế, chỉ trong một thời gian ngắn, khoa Hồi sức tích cực và Chống độc của Bệnh viện Nhân dân 115 (TP Hồ Chí Minh) đã tiếp nhận hai trường hợp ngộ độc ma túy "nước biển". Cả hai bệnh nhân đều trong độ tuổi 20 - 25.

Trường hợp đầu tiên là nam thanh niên được bạn đưa vào trong tình trạng vật vã lơ mơ, có hành vi kích động. Qua tìm hiểu, người bệnh có những biểu hiện bất thường trên sau khi dùng “nước biển” pha với rượu tại một buổi tiệc. Sau 24 giờ theo dõi và điều trị triệu chứng, người bệnh đã tỉnh táo lại, kiểm soát được hành vi bản thân và được xuất viện hẹn tái khám.
Trường hợp thứ hai là bệnh nhân nữ được đưa đến cấp cứu với tình trạng tím tái, suy hô hấp, dọa ngưng thở ngưng tim nên ngay lập tức được đặt ống nội khí quản và thở máy. Sau 12 giờ, người bệnh đã hồi phục hoàn toàn.
Qua tìm hiểu, trước đó, sau một buổi tiệc thâu đêm suốt sáng, người bệnh cảm thấy không khỏe và đã ghé nhà một người bạn mới quen để ngủ nhờ. Tuy nhiên, người bạn này sau đó phát hiện người bệnh ngủ mê, không dậy và thở yếu nên đã vội vàng đưa người bệnh đến bệnh viện. Khi khai thác lại từ người bệnh, ghi nhận tiền sử có sử dụng “nước biển” trong bữa tiệc, kèm theo việc tiêu thụ rất nhiều bia rượu.
Theo bác sĩ chuyên khoa 1 Trần Huy Nhật, ma túy “nước biển" hay còn gọi là GHB (gamma-hydroxybutyrate) - một loại ma túy dạng lỏng, không màu, không mùi, vị hơi mặn, có tác dụng an thần và ức chế hệ thần kinh. Ban đầu, GHB được nghiên cứu để gây mê, cai rượu hoặc điều trị rối loạn giấc ngủ dưới sự kiểm soát chặt chẽ của nhân viên y tế. Tuy nhiên, loại chất này đã bị lạm dụng và trở thành một loại ma túy nguy hiểm.
Không chỉ "nước biển", tình trạng lạm dụng "bóng cười" cũng gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Tại Bệnh viện Quân y 175, các bác sĩ đã tiếp nhận nhiều trường hợp nhập viện cấp cứu do lạm dụng "bóng cười". Đa số những trường hợp này đều trong độ tuổi còn rất trẻ, dưới 30 tuổi.
Điển hình như trường hợp bệnh nhân nữ V.M.C (21 tuổi) nhập viện trong tình trạng nguy kịch. Bệnh nhân có tiền sử sử dụng “bóng cười” và các chất kích thích, có xu hướng lệ thuộc nghiêm trọng. Trước khi nhập viện 3 ngày, bệnh nhân sử dụng “bóng cười” với tần suất cao, dẫn đến tình trạng mất ngôn ngữ, tổn thương não diện rộng. Kết quả chụp MRI sọ não ghi nhận, tổn thương thần kinh nặng nề, có thể để lại di chứng lâu dài.
Theo Ths, BS Hoàng Tiến Trọng Nghĩa, Chủ nhiệm Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Quân Y 175, đa số bệnh nhân cho biết hít bóng cười với mục đích giải trí, thư giãn hoặc do nghiện chất. Nhiều bệnh nhân có trình độ học vấn cao nhưng vẫn chủ quan, xem nhẹ tác hại của “bóng cười” dẫn đến lạm dụng và để lại hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe. Đây là chất có nguy cơ gây nghiện và tạo ảo giác, với xu hướng tăng liều theo thời gian.
Những hiểm họa khôn lường
Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Cao Hoài Tuấn Anh, Bệnh viện Nhân dân 115, nhiều người cho rằng chất GHB an toàn, uống xong chỉ tạo cảm giác hưng phấn chứ không bị ảnh hưởng gì về sau. Tuy nhiên đây là quan niệm sai lầm. Trên thế giới, GHB được gọi là “rape drug” hoặc “club drug”; còn tại Việt Nam, nó được biết đến với tên gọi là “nước biển” hay “Vitamin G”.
Loại ma túy “nước biển” này thường được lạm dụng ở những buổi tiệc, đặc biệt hay kết hợp với rượu. Sự pha trộn này có thể làm tăng thêm tác dụng ức chế thần kinh của cả hai, dẫn đến nguy cơ cao ngộ độc và biến chứng nguy hiểm.
Theo đó, người sử dụng loại ma túy “nước biển” có thể dẫn đến tình trạng bị lơ mơ, khó tập trung và mất nhận thức. Điều này rất nguy hiểm khi tham gia giao thông; một số trường hợp còn bị xâm hại tình dục. Bên cạnh đó, ma túy này còn gây ra tình trạng mất phối hợp động tác, dễ bị tai nạn sinh hoạt hoặc tai nạn giao thông; gây hành vi kích động, bạo lực hoặc hành vi không kiểm soát, gây hại cho bản thân và người xung quanh.
Còn về lâu dài, lạm dụng GHB có thể dẫn đến suy giảm chức năng não bộ, mất trí nhớ và khả năng học tập kém. Rối loạn tâm lý và khi kết hợp với rượu, nguy cơ hạ huyết áp, suy giảm chức năng hô hấp, thậm chí ngưng tim tăng lên đáng kể.
Theo bác sĩ Hoàng Tiến Trọng Nghĩa, “bóng cười” (N₂O) là một loại khí không màu, vị ngọt nhẹ, vốn được sử dụng trong y tế cho mục đích gây mê, giảm đau. Tuy nhiên, khí này đang bị lạm dụng như một chất kích thích, tạo cảm giác hưng phấn, “phê” và gây cười không kiểm soát. Cơ chế tác động của bóng cười gây ảnh hưởng trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương. Sử dụng thường xuyên có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng, bao gồm thiếu hụt vitamin B12, tổn thương tủy sống và hệ thần kinh ngoại vi, rối loạn tâm thần và các vấn đề tim mạch.
Bác sĩ khuyến cáo người dân, đặc biệt là giới trẻ tuyệt đối không sử dụng ma tuý và chất kích thích dưới mọi hình thức vì nó tiềm ẩn nguy cơ cao, gây tổn hại hệ thần kinh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Luôn quan sát đồ uống khi dự tiệc, cảnh giác với các đối tượng mời mọc hay các loại đồ uống lạ, không lôi kéo rủ rê nhau thử dù chỉ một lần. Nếu có triệu chứng và biểu hiện nghi ngờ ngộ độc, hãy đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay lập tức.
Nghị quyết 173/2024/QH15 có hiệu lực từ ngày 1/1/2025 đã nghiêm cấm kinh doanh và sử dụng “bóng cười” có chứa khí gây nghiện. Các tổ chức, các nhân có hành vi buôn bán “bóng cười” sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; còn GHB (gamma-hydroxybutyrate) thuộc danh mục IIC của Nghị định 57/2022/NĐ-CP ngày 25/8/2022 của Chính phủ quy định các danh mục chất ma túy và tiền chất.