Trước đây, thị trường xe cũ thường sôi động vào khoảng cuối tháng 8, đầu tháng 9 vì nhiều gia đình mua xe cho con trước dịp năm học mới. Tuy nhiên, năm nay không khí kinh doanh tại các cửa hàng bán xe máy cũ vô cùng vắng vẻ, ảm đạm rõ rệt.
Tại một cửa hàng chuyên kinh doanh xe cũ ở phường Lào Cai (thành phố Lào Cai), hơn 40 chiếc xe cũ được xếp ngay ngắn nhưng rất ít khách hàng đến giao dịch. Ông Nguyễn Văn Nam - chủ cửa hàng cho biết: "Kể từ trung tuần tháng 8, khi quy định mới về cấp, thu hồi đăng ký, biển số xe cơ giới và mô tô, xe máy, lượng khách đến mua bán, trao đổi đã bắt đầu giảm mạnh, có những ngày chỉ ngồi chơi, không bán được chiếc xe nào".
Tương tự, anh Nguyễn Văn Hoàng - chủ một cửa hàng xe máy cũ cũng chán nản ngồi nhìn hơn 50 chiếc xe “ế ẩm” vì không có khách mua. Theo anh Hoàng, những thay đổi trong quy định về hồ sơ, thủ tục cấp, thu hồi đăng ký, biển số xe cơ giới… khiến khách hàng có tâm lý e ngại và cảm thấy phiền phức nên có xu hướng mua xe mới hơn là xe cũ. Lượng khách giảm mạnh, có thời điểm hơn 1 tuần mà cửa hàng không bán được chiếc xe nào.
Anh Nguyễn Văn Hoàng chia sẻ: “Nhiều xe ở cửa hàng chúng tôi mua lâu rồi, cũng không thể tìm được chủ cũ nên khi có khách đến mua phải làm thủ tục về định danh mất nhiều thời gian. Có những xe có thể tìm được chủ cũ nhưng nhiều người trong số này cho biết bán xe lâu rồi, lấy tiền rồi và giá trị xe cũng rất nhỏ nên không muốn mất thời gian đến phòng công chứng hỗ trợ thực hiện thủ tục chuyển quyền sở hữu xe, biển số định danh”.
Theo tìm hiểu của phóng viên, sau khi Thông tư số 24 có hiệu lực thì phí dịch vụ sang tên đổi chủ cũng có thay đổi. Trước đây, khách hàng chỉ mất 2 ngày và 2,5 triệu đồng để hoàn thiện giấy tờ sang tên thì nay cần 5 ngày và gần 3 triệu đồng để hoàn tất đối với xe máy. Bên cạnh đó, việc thực hiện sang tên đổi chủ cần có sự hiện diện của chủ cũ để thực hiện các thủ tục, trong khi đó từ trước đến nay, các cửa hàng đều thực hiện mua bán xe bằng hình thức hợp đồng là chủ yếu. Trong trường hợp xe không thể xác định được chủ cũ, thủ tục hành chính sẽ mất thời gian chờ đợi tới 30 ngày mới có thể hoàn thiện.
Để gỡ vốn, nhiều chủ cửa hàng chấp nhận hạ giá xe đang bán, hạn chế việc nhập hàng và hỗ trợ thực hiện thủ tục đăng ký xe, sang tên đổi chủ. Tuy vậy, với nhiều quy định mới tại Thông tư số 24, thay vì mua xe cũ để tiết kiệm chi phí, khách hàng đã lựa chọn việc mua các dòng xe mới ở phân khúc thấp hơn để tránh các thủ tục hành chính liên quan đến việc định danh.
Đối với thị trường ô tô cũ cũng tương tự, sau khi quy định liên quan đến định danh biển số xe theo Thông tư số 24 có hiệu lực, việc kinh doanh của các cửa hàng, showroom ô tô cũ cũng chịu nhiều tác động. Đặc biệt, với những xe đã qua nhiều chủ, xe mua ở tỉnh ngoài về, việc làm thủ tục định danh gặp nhiều khó khăn do rất khó để thuyết phục chủ cũ (đã bán xe trước khi có quy định về định danh) làm thêm thủ tục tại các cơ quan chức năng. Trong khi đó, nếu giải quyết theo hướng vắng chủ cũ sẽ phải thực hiện thêm thủ tục ủy quyền, mà thực hiện thủ tục này thì chủ cũ cũng phải đến chính quyền địa phương để chứng nhận việc ủy quyền.
Đến một cửa hàng kinh doanh xe ô tô cũ tại phường Nam Cường (thành phố Lào Cai), trên đường Trần Phú, chúng tôi ghi nhận lượng khách đến giao dịch giảm nhiều so với trước đây. Chủ cơ sở khẳng định việc thực hiện các thủ tục về chuyển quyền sở hữu xe, biển số định danh của chủ xe cũ không có gì vướng mắc, tuy nhiên do tâm lý ngại đi làm thủ tục và chờ đợi nên nhiều người dân còn "dừng lại" để chờ đợi.
Ghi nhận ý kiến của các chủ cửa hàng buôn bán xe máy, ô tô cũ trên địa bàn thành phố Lào Cai, hầu hết đều có chung kiến nghị rằng, đối với trường hợp đã có hợp đồng mua bán xe rõ ràng thì chủ cũ không nhất thiết phải có mặt để làm thủ tục nữa, tránh rườm rà và phiền phức cho người bán xe. Trong trường hợp chủ cũ không trình diện để làm thủ tục, người bán sẽ phải thực hiện cam kết xe không có tranh chấp và chờ đợi thời gian khá dài mới có thể giải quyết thủ tục để mua xe.
Cụ thể, trường hợp các chủ cửa hàng mua bán xe từ trước khi Thông tư số 24 có hiệu lực, nhưng hiện nay đã bán xe cho người khác và chưa làm thủ tục sang tên, thu hồi thì những chiếc xe đó khi làm các thủ tục liên quan tới đăng ký, biển số xe… sẽ được cơ quan đăng ký xe làm thủ tục thu hồi và giữ lại số của biển số xe cho chủ cũ (người đứng tên trên giấy đăng ký xe) và chiếc xe đó sẽ phải đăng ký một biển số định danh mới.
Trường hợp người bán xe đã làm thủ tục thu hồi trước khi bán xe thì người mua xe chỉ cần mang giấy chứng nhận thu hồi đăng ký, biển số xe đến cơ quan đăng ký để làm thủ tục đăng ký xe theo quy định.
Tuy nhiên, để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân, Thông tư số 24 đã quy định trường hợp chủ xe đã giao giấy tờ mua bán xe và chứng nhận đăng ký, biển số xe cho người mua xe hoặc người đang sử dụng (xe chuyển quyền sở hữu qua nhiều tổ chức, cá nhân không có giấy mua bán) thì khi làm thủ tục thu hồi, người mua xe hoặc người đang sử dụng xe sẽ phải ký vào giấy khai thu hồi và làm thủ tục thu hồi đăng ký, biển số xe đó (không yêu cầu chủ xe ký giấy khai thu hồi, làm thủ tục thu hồi). Trường hợp có giấy bán của chủ xe (đứng tên trong đăng ký xe) và giấy bán xe của người bán cuối cùng thì được giải quyết trong thời hạn 2 ngày.
“Trường hợp không có giấy tờ mua bán xe hoặc giấy tờ mua bán xe không hợp lệ thì cơ quan đăng ký xe sẽ tiếp nhận hồ sơ, viết giấy hẹn trong thời hạn 30 ngày, gửi thông báo việc tiếp nhận giải quyết đăng ký xe tới chủ xe, đồng thời tiến hành xác minh tại đơn vị nghiệp vụ. Sau 30 ngày, nếu xe không có tranh chấp, khiếu kiện hoặc liên quan đến xe trộm cắp, tang vật vụ án thì cơ quan đăng ký xe sẽ làm thủ tục thu hồi và giải quyết đăng ký sang tên xe theo quy định tại Điều 15 Thông tư 24/2023/TT-BCA” - Đại tá Phạm Gia Chiến cho biết.
Như vậy có thể thấy, việc mua bán, trao đổi xe cũ thực chất không có gì vướng mắc, miễn là chủ sở hữu phương tiện đó có đầy đủ hồ sơ và khi mang ra trao đổi mua bán phải thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành. Ở từng trường hợp cụ thể, các cá nhân tổ chức có thể đến Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh hoặc công an các huyện, thị xã, thành phố và công an các xã, phường để được hướng dẫn làm các thủ tục mua bán, chuyển nhượng…