Ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh long trọng tuyên bố với thế giới thành lập nước Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, mở ra một kỷ nguyên mới cho dân tộc. Kể từ đó, mỗi năm, ngày Quốc khánh 2/9 trở thành một dịp để người dân Việt Nam tưởng nhớ và tri ân những hy sinh, nỗ lực của các thế hệ tiền nhân.
Nhìn lại quá khứ, trong suốt cuộc hành trình lịch sử, Việt Nam đã trải qua nhiều giai đoạn đấu tranh oanh liệt để bảo vệ chủ quyền và độc lập dân tộc. Đó là tinh thần đấu tranh bền bỉ suốt hơn 1.000 năm đô hộ của các triều đại phong kiến phương Bắc, kết thúc bằng chiến thắng lừng lẫy trên sông Bạch Đằng của Ngô Quyền năm 938.
Không chỉ trên lĩnh vực quân sự, mà còn là cuộc đấu tranh trên lĩnh vực văn hóa, chống đồng hóa, để Việt Nam không bị “tan chảy” trước âm mưu thâm độc của kẻ thù. Thật tự hào và kiêu hãnh xiết bao, vượt lên trên tất cả, văn hóa Việt Nam vẫn tỏa rạng. “Văn hóa còn là dân tộc còn”, đó là lý do cho sự trường tồn của dân tộc!
Lịch sử cũng chưa quên Hội nghị Diên Hồng. Ấy là khi quân Nguyên xâm lược nước ta lần thứ hai, tháng 12 năm 1284, Vua Trần Nhân Tông đã mở hội nghị này để hỏi ý kiến bô lão cả nước về chủ trương nên đánh hay nên hòa. Tiếng hô “đánh” của các bô lão làm rung chuyển cả điện Diên Hồng, chính là mệnh lệnh hội tụ hào khí non sông giúp vua, tôi nhà Trần thắng giặc.
Bước sang cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, một lần nữa lịch sử tiếp tục thử thách bản lĩnh dân tộc Việt trong suốt hơn 100 năm đô hộ của thực dân Pháp. Cùng với bóc lột, vơ vét của cải, thực dân còn thực hiện chính sách ngu dân, “đầu độc” dân tộc ta bằng rượu cồn và thuốc phiện với âm mưu làm mất ý chí đấu tranh để duy trì ách đô hộ lâu dài. Nhưng ý chí và lòng yêu nước của dân tộc Việt thì không gì có thể “đầu độc” được. Từ trong lầm than, nô lệ, người dân Việt Nam vẫn luôn đoàn kết, anh dũng chiến đấu, giải phóng dân tộc.
Lịch sử dân tộc ta là lịch sử đấu tranh chống xâm lược. Để giành được độc lập, tự do hoàn toàn, chúng ta phải đối đầu với các cường quốc hùng mạnh, nhưng người dân Việt Nam luôn thể hiện ý chí kiên cường và tinh thần yêu nước bất diệt, cả nước ra trận.
Đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: "Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước. Lịch sử đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân tộc ta. Chúng ta có quyền tự hào về những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung... Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng...".
Ngày nay, có ý kiến hoài nghi về tinh thần yêu nước của dân tộc Việt Nam, nhất là trong giới trẻ. Nhưng thực tế đã chứng minh, trước những tình huống có thể đe dọa đến Tổ quốc, tinh thần yêu nước lại trào dâng, đoàn kết thành làn sóng mạnh mẽ đấu tranh dưới nhiều hình thức phù hợp, vừa khôn khéo, phát huy nguồn sức mạnh nội sinh, vừa tranh thủ được dư luận quốc tế.
Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập quốc tế, lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam càng được thể hiện một cách sâu sắc hơn. Không chỉ tự hào về lịch sử anh hùng của dân tộc, mà mỗi người dân Việt Nam còn thể hiện tinh thần yêu nước bằng nỗ lực trong xây dựng một đất nước phồn vinh, hiện đại, xứng đáng với vị thế và vai trò của mình trên trường quốc tế, sánh vai với các cường quốc năm châu, như Chủ tịch Hồ Chí Minh hằng mong ước.
Từ những người nông dân chăm chỉ trên cánh đồng, đến các doanh nhân tài năng thành đạt, lòng yêu nước đều là động lực thúc đẩy họ phấn đấu không ngừng. Hàng triệu thanh niên trên toàn quốc đang ngày ngày nỗ lực rèn luyện, học tập. Họ có mặt trên khắp mọi miền từ vùng cao, biên giới đến hải đảo xa xôi, người cầm súng, người lao động, sản xuất trong các nhà máy, công xưởng hay trong lĩnh vực công nghệ cao cống hiến cho quê hương, đất nước. Người Việt Nam ở trong nước hay nước ngoài cũng đều chung một khát vọng, một mục tiêu góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đó là biểu hiện của lòng yêu nước trong tình hình mới!
Trong mọi hoàn cảnh, mọi giai đoạn lịch sử, việc giữ gìn và phát huy lòng yêu nước trở nên vô cùng quan trọng. Đây chính là nền tảng vững chắc để Việt Nam tiếp tục vươn lên, khẳng định vị thế trong khu vực và trên trường quốc tế.
Như lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Không có gì quý hơn độc lập, tự do". Tinh thần ấy vẫn luôn sống động, truyền cảm hứng cho các thế hệ người dân Việt Nam hôm nay và mai sau.
Mỗi dịp Quốc khánh 2/9, thêm một lần nhắc nhớ và khẳng định quyết tâm giữ vững độc lập, tự do và thực hiện khát vọng vươn lên của dân tộc Việt Nam.