Nhiều giải pháp phát triển đảng viên là học sinh, sinh viên nêu tại hội thảo

Phát triển đảng viên là sinh viên, học sinh hiện nay – thực trạng và giải pháp

Nguyễn Trọng Hòa
Phó Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức, cán bộ (Ban Tổ chức Trung ương)

Những năm qua, Đảng, Nhà nước rất chú trọng đến công tác phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên. Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng nhấn mạnh: “Phát triển đảng viên theo đúng quy định, chú ý những người ưu tú trong công nhân, đội ngũ trí thức, đoàn viên thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh…”. Bộ Chính trị, Trung ương Đảng đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết liên quan, vì vậy, công tác phát triển đảng viên trong sinh viên, học sinh đã đạt một số kết quả quan trọng.

Từ năm 2020 đến hết năm 2022 có hơn 5.000 đảng viên được kết nạp là học sinh; hơn 12.000 đảng viên được kết nạp là sinh viên. Số lượng, cơ cấu đảng viên được kết nạp là học sinh, sinh viên có chuyển biến theo hướng tích cực, đảng viên là nữ, người dân tộc thiểu số, người theo tôn giáo đều tăng qua các năm gần đây.

Tuy nhiên, công tác phát triển đảng viên trong sinh viên, học sinh vẫn còn những tồn tại, hạn chế, đó là: Kết quả chưa đạt như mong muốn, tỷ lệ kết nạp không cao, không ổn định, những năm gần đây, số lượng sinh viên vào Đảng có xu hướng giảm; hiệu quả hoạt động của một số tổ chức đảng trong trường học chưa cao; một số chi bộ trường trung học phổ thông nhiều năm liền chưa kết nạp được đảng viên là học sinh; trong thực tế, còn một bộ phận thanh niên, sinh viên, học sinh chưa thể hiện được vai trò xung kích, sáng tạo và trách nhiệm đối với đất nước và xã hội…

Trước yêu cầu, đòi hỏi của giai đoạn mới, để công tác phát triển đảng là học sinh, sinh viên tốt hơn, tôi đề nghị giải pháp cần quan tâm là nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể trong công tác phát triển đảng viên là học sinh, sinh viên; tiếp tục tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục nhận thức về Đảng cho đoàn viên, sinh viên, học sinh; tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các tổ chức và lực lượng tham gia vào công tác phát triển đảng; thực hiện nghiêm các quy trình thủ tục kết nạp đảng viên và quản lý, rèn luyện đảng viên sau kết nạp; phát huy vai trò của sinh viên trong học tập, tu dưỡng, rèn luyện phấn đấu theo tiêu chuẩn của người đảng viên…

Phát triển đảng viên trong sinh viên, học sinh gắn với nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng trong các trường học.

Phát huy vai trò của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh

Giàng Thị Mai
Bí thư Tỉnh đoàn Lào Cai

Với vai trò là đội dự bị tin cậy của Đảng, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Lào Cai đã nỗ lực không ngừng tham mưu, triển khai các giải pháp phát triển đảng viên là đoàn viên thanh niên, trong đó chú trọng tạo nguồn kết nạp đảng từ học sinh, sinh viên ưu tú.

Các cấp bộ đoàn trong tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp thiết thực như: Tạo cơ hội, môi trường cho học sinh phấn đấu, rèn luyện trở thành nguồn đoàn viên ưu tú; chú trọng công tác phát hiện, tạo nguồn, bồi dưỡng đoàn viên ưu tú để kết nạp Đảng; chủ động phối hợp với cấp ủy cùng cấp mạnh dạn giao nhiệm vụ cho đoàn viên ưu tú trong quá trình thử thách và rèn luyện…

Tỷ lệ đoàn viên được kết nạp đảng là học sinh, sinh viên còn hạn chế, do nhiều nguyên nhân. Chẳng hạn, hiện nay chưa có quy định riêng về tiêu chuẩn kết nạp đảng cho khối trường học nói chung và học sinh nói riêng; do đặc điểm lứa tuổi, đa số học sinh chưa xác định rõ nghề nghiệp tương lai nên phần nào ảnh hưởng đến việc xác lập mục tiêu phấn đấu vào Đảng...

Để thực hiện tốt công tác tạo nguồn, bồi dưỡng, giới thiệu đoàn viên ưu tú là học sinh, sinh viên cho Đảng xem xét, kết nạp trong thời gian tới, tôi xin đề xuất một số giải pháp sau: Cấp ủy, tổ chức đảng, lãnh đạo nhà trường cần thường xuyên quan tâm công tác giáo dục, phát hiện, tạo nguồn phát triển đảng viên đối với học sinh, sinh viên ưu tú có nguyện vọng phấn đấu vào Đảng, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, nhằm bổ sung nguồn nhân lực trẻ cho Đảng, cho hệ thống chính trị các cấp cả trước mắt và lâu dài; tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, rèn luyện đạo đức cách mạng cho học sinh, sinh viên; sửa đổi, bổ sung khung nội dung, chương trình bồi dưỡng đối tượng kết nạp vào Đảng và bồi dưỡng đảng viên mới cho học sinh, sinh viên theo hướng giảm tải nội dung, tập trung vào những vấn đề cơ bản nhất về Đảng, tiêu chuẩn, điều kiện xét kết nạp, nhiệm vụ của đảng viên, tính tiền phong gương mẫu, những điều đảng viên không được làm, nhất là xác định đúng đắn động cơ của người xin vào Đảng; tập trung củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong trường học nhằm tạo nguồn, giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng…

Kinh nghiệm của Thành ủy Lào Cai

Đoàn Ngọc Tuyến
Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Lào Cai

Từ năm 2020 đến nay, Đảng bộ thành phố đã kết nạp 8 đoàn viên ưu tú là học sinh vào Đảng đảm bảo đúng quy định (năm 2020, kết nạp 1, năm 2023 kết nạp được 7 đoàn viên ưu tú là học sinh lớp 12 vào Đảng). Dự kiến thời gian tới, thành phố kết nạp 9 học sinh ưu tú vào Đảng.

Để có kết quả trên, kinh nghiệm và giải pháp Thành ủy Lào Cai rút ra đó là: tiếp tục quán triệt, triển khai nghiêm túc các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, Tỉnh ủy, Thành ủy về công tác phát triển đảng viên; đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, coi đây là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên trong công tác xây dựng Đảng, qua đó nâng cao nhận thức về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác phát triển đảng viên; giáo dục cho quần chúng giác ngộ cách mạng; các tổ chức đảng cần chỉ đạo xây dựng kế hoạch cụ thể, giao chỉ tiêu kết nạp cho các tổ chức đảng trực thuộc sát với thực tiễn, có tính khả thi cao.

Đồng thời, các cấp chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức đoàn thể cần tích cực tham gia vào công tác phát triển đảng viên thông qua việc đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt cho phù hợp, thường xuyên tổ chức phát động nhiều phong trào thi đua; các tổ chức cơ sở đảng cần thực hiện chặt chẽ, bảo đảm đúng tiêu chuẩn, quy trình, thủ tục, thẩm quyền theo quy định của Điều lệ Đảng, coi trọng cả về số lượng và chất lượng khi xem xét, kết nạp đảng viên; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, tổng kết rút ra những kinh nghiệm thực tiễn công tác phát triển đảng.

Không ngừng đổi mới nội dung, hình thức giáo dục chính trị tư tưởng cho học sinh, sinh viên

Trần Xuân Trường
Phó Bí thư đảng ủy, Phó hiệu trưởng Trường Cao đẳng Lào Cai

Đảng bộ Nhà trường đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về lãnh đạo đẩy mạnh công tác phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng Lào Cai. Kết quả, năm 2022, Đảng ủy cử 3 đợt với 80 quần chúng ưu tú là học sinh, sinh viên đi học lớp nhận thức về Đảng. Đến nay, đã kết nạp 7 sinh viên vào Đảng và 7 quần chúng đang trong quá trình xác minh lý lịch, dự kiến kết nạp trong năm 2023; nâng tổng số học sinh, sinh viên được kết nạp vào Đảng là 14 người. Một số sinh viên đã ra trường sau khi học lớp nhận thức về Đảng tiếp tục về cơ sở theo dõi và kết nạp.

Từ thực tiễn thuận lợi cũng như khó khăn trong công tác phát triển đảng viên là học sinh, sinh viên trong nhà trường, Đảng ủy rút ra một số vấn đề cần quan tâm để tổ chức thực hiện hiệu quả hơn, đó là:

Đối với Đảng bộ Nhà trường: Thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đổi mới hình thức, nội dung, phương pháp tuyên truyền, giáo dục đạo đức cho học sinh, sinh viên, đẩy mạnh việc thực hiện "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh"; tăng cường nâng cao chất lượng giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, giáo dục đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, truyền thống cách mạng của Đảng và dân tộc để bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, nâng cao bản lĩnh chính trị cho học sinh, sinh viên; tạo môi trường thuận lợi để học sinh, sinh viên học tập, giác ngộ lý tưởng, hình thành động cơ trong sáng, tích cực rèn luyện, phấn đấu vào Đảng; kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho chi bộ trong công tác tạo nguồn, phát hiện nguồn và công tác kết nạp đảng viên bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, nguyên tắc, quy trình, hồ sơ, thủ tục theo quy định…

Chi ủy các chi bộ: quan tâm theo dõi, giao nhiệm vụ, thử thách, định hướng hoạt động thực tiễn; phát hiện, tạo nguồn phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên; chỉ đạo các đơn vị trực thuộc sau các học kỳ sàng lọc, đánh giá, giới thiệu những học sinh, sinh viên ưu tú để đề nghị chi bộ, cấp uỷ cấp trên xét, cử đi học bồi dưỡng nhận thức về Đảng…

Đối với học sinh, sinh viên: Bản thân mỗi đoàn viên, thanh niên phải tích cực nâng cao tinh thần tự nguyện, tự giác trong việc tham gia các hoạt động phong trào của Đoàn thanh niên, Hội sinh viên trong nhà trường; là tấm gương tốt, có sức lan tỏa trong tập thể lớp, tập thể trường.

Đề nghị cấp uỷ Đảng cấp trên: Tiếp tục mở các lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng dành riêng cho học sinh, sinh viên; có nội dung phù hợp với đối tượng, thời gian bố trí hợp lý, giúp cho cảm tình Đảng là học sinh, sinh viên dễ dàng nhận thức, nắm bắt và vận dụng xây dựng động cơ vào Đảng đúng đắn, tích cực rèn luyện và phấn đấu để được kết nạp vào Đảng.

Tạo nguồn bồi dưỡng kết nạp đảng là học sinh cần triển khai đồng bộ

Lê Huy Phú
Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng Trường Phổ thông DTNT THCS & THPT Bát Xát

Từ năm học 2020 – 2021, Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS & THPT huyện Bát Xát bắt đầu thực hiện công tác tạo nguồn phát triển đảng viên từ học sinh. Đến năm học 2023 – 2024 đã bồi dưỡng 12 học sinh ưu tú để tạo nguồn phát triển đảng viên. Năm học 2020 – 2021, Chi bộ đã lập hồ sơ giới thiệu 3 học sinh về nơi cư trú sau khi tốt nghiệp THPT (3 học sinh được kết nạp vào Đảng tại địa phương vào tháng 10/2021); năm học 2021 – 2022, Chi bộ tiếp tục lập hồ sơ giới thiệu 3 học sinh về nơi cư trú sau khi tốt nghiệp THPT; năm học 2022 – 2023, Chi bộ nhà trường đã kết nạp đảng cho 2 học sinh sau khi tốt nghiệp THPT và lập hồ sơ giới thiệu 1 học sinh về nơi cư trú sau khi tốt nghiệp THPT. Năm học 2023 – 2024, đang bồi dưỡng 3 học sinh ưu tú, đã cử đi học lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng.

Từ thực tiễn công tác phát triển đảng viên là học sinh của trường THPT, tôi xin đề xuất, kiến nghị các giải pháp để thực hiện tốt hơn nữa trong thời gian tới tại các trường phổ thông dân tộc nội trú, đó là:

Công tác tạo nguồn, bồi dưỡng phát triển đảng viên từ học sinh THPT cần được triển khai đồng bộ ở các trường phổ thông dân tộc nội trú của tỉnh để đảm bảo quyền lợi chính trị cho người học, tạo động lực phấn đấu cho những học sinh có nhận thức đúng đắn, có khát vọng vươn lên, tạo nguồn đào tạo cán bộ người dân tộc thiểu số có tính toàn diện.

Cần có sự lãnh đạo thống nhất của cấp ủy các huyện, thị xã, thành phố để các nhà trường có cơ sở triển khai thực hiện.

Kiến nghị cơ sở đảng ở các trường đại học, cao đẳng quan tâm trong công tác tiếp nhận, tiếp tục theo dõi, bồi dưỡng, định hướng những sinh viên là người dân tộc thiểu số đã được bồi dưỡng tạo nguồn để phát triển đảng viên ở các trường THPT.

Ở mỗi trường, mỗi địa phương trong tỉnh có những đặc thù riêng, cần thống nhất tiêu chí, điều kiện để xem xét học sinh ưu tú là đối tượng phát triển đảng và kết nạp học sinh vào Đảng.

Các chi bộ nhà trường nên có nghị quyết lãnh đạo về công tác phát triển đảng viên từ học sinh để định hướng, phân công nhiệm vụ; sinh hoạt chi bộ hằng tháng có nội dung đánh giá về tình hình phấn đấu của học sinh ưu tú.

Bồi dưỡng học sinh để phát triển đảng viên cần gắn với định hướng giao nhiệm vụ, tạo điều kiện để học sinh thực hiện nhiệm vụ và thể hiện các khả năng về công tác đoàn thể, tổ chức hoạt động tập thể, kĩ năng hoạt động xã hội; gắn với các hoạt động giáo dục lí tưởng sống, khát vọng vươn lên để học sinh nhận thức sâu sắc về mục tiêu phấn đấu, có ý chí khắc phục khó khăn của hoàn cảnh sống.