Người lưu giữ nghệ thuật hát then ở Vĩnh Yên

LCĐT - Những ngày lễ, tết, ngày hội, từ những ngôi nhà sàn gỗ cổ kính dựa vào sườn núi ở bản Khuổi Phường, xã Vĩnh Yên (Bảo Yên) lại ngân lên những làn điệu hát then làm say đắm lòng người. Những câu hát then kết hợp với tiếng đàn tính từ lâu đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của người Tày nơi đây. Góp phần lưu giữ điệu hát then ở Vĩnh Yên là Nghệ nhân ưu tú Hoàng Văn Thụy.

Ông Hoàng Văn Thụy được mệnh danh là “anh cả” trong sưu tầm, lưu giữ, sáng tác nghệ thuật hát then của người Tày ở xã Vĩnh Yên tại thời điểm này.

Năm nay ngoài 50 tuổi nhưng ông Hoàng Văn Thụy vẫn còn khá trẻ trung. Thấy khách, ông Thụy mời lên nhà sàn rót trà mời, rồi nhìn sang vợ nói với chúng tôi một câu như đùa: Có lẽ vì vợ chồng tôi hay hát then, gảy tính tẩu nên cuộc sống lúc nào cũng vui tươi, trẻ trung được như vậy…

Nghệ nhân ưu tú Hoàng Văn Thụy bên cây đàn Tính.
Nghệ nhân ưu tú Hoàng Văn Thụy bên cây đàn Tính.

Theo lời kể của ông Thụy, ông sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Khuổi Phường có truyền thống hát then. Khi đủ 18 tuổi, cũng như nhiều thanh niên khác trong làng, ông lên đường nhập ngũ và sau khi ra quân trở về quê hương sản xuất, xây dựng gia đình. Điều đặc biệt là ông được thừa hưởng gen hát then của các bậc tiền bối trong dòng tộc, nhất là dì ruột là cố Nghệ nhân dân gian Hoàng Thị Cứ - người nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực sưu tầm, trình diễn các làn điệu hát then cổ của người Tày. Với tình yêu tha thiết truyền thống văn hóa của dân tộc mình, ông Thụy vừa chăm lo phát triển kinh tế gia đình, vừa theo học hát then của bà Hoàng Thị Cứ. Năm 2012, sau khi Nghệ nhân dân gian Hoàng Thị Cứ mất do bạo bệnh, ông Thụy trở thành học trò duy nhất được thừa hưởng toàn bộ “di sản” mà bà để lại.

“Tôi cảm thấy lúc đó di sản bà Cứ để lại quá nặng với mình và trước mắt không biết phải giữ gìn như thế nào. Tuy nhiên, nhớ lời dạy của bà nên tôi đã cố gắng vận dụng tất cả những gì đã học hỏi được để tiếp tục nghiên cứu, sưu tầm, sáng tác, không để di sản văn hóa đặc sắc của dân tộc mình bị mai một và thất lạc”, Nghệ nhân ưu tú Hoàng Văn Thụy chia sẻ.

Để làm phong phú thêm kho tàng hát then của mình, ngoài những bài hát then cổ đã có, ông Thụy vẫn miệt mài lặn lội đến tất cả những bản làng nơi có người Tày sinh sống để tìm hiểu và ghi chép cẩn thận. Đêm đến, khi nhà nhà đã tắt đèn đi ngủ, ông lại lật từng trang sổ để đọc, viết, sắp xếp lại cho hoàn chỉnh. Cứ như vậy, trong hơn 30 năm hoạt động sưu tầm văn hóa, ông Thụy đã bổ sung cho mình hàng trăm bài hát then cổ và sáng tác nhiều bài hát then mới.

Nghệ nhân ưu tú Hoàng Văn Thụy còn sáng tác hàng chục bài hát then với mục đích tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, quy định của địa phương. Những bài hát then như: Đường lối cách mạng Hồ Chí Minh, Lào Cai đổi mới, Bảo Yên quê noọng, Bốn mùa hoa nở, Hát về nông thôn mới… đã góp phần khích lệ người dân bản Khuổi Phường tích cực lao động, sản xuất, xây dựng gia đình no ấm, hạnh phúc và tuân thủ pháp luật.

Từ năm 2009 đến nay, ông Hoàng Văn Thụy và một số nghệ nhân ở bản Khuổi Phường còn tham gia nhiều hội thi như Liên hoan hát then đàn tính toàn quốc, Liên hoan dân ca các dân tộc các tỉnh miền núi phía Bắc, Liên hoan văn nghệ quần chúng tỉnh Lào Cai… và giành được nhiều giải cao.

Dù hoàn cảnh gia đình còn khó khăn, nhưng với tình yêu hát then và vai trò của một nghệ nhân văn hóa, ông Hoàng Văn Thụy vẫn say sưa sưu tầm, sáng tác, đưa di sản hát then vào giảng dạy trong các tiết ngoại khóa của trường học ở địa phương. Cùng với đó, duy trì hoạt động Câu lạc bộ hát then xã Vĩnh Yên với gần 30 thành viên tham gia. Với những việc đã gắn bó và cống hiến, ông Thụy xứng đáng là tấm gương sáng ở bản làng người Tày.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Sẽ tổ chức Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025 tại Hà Nội

Sẽ tổ chức Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025 tại Hà Nội

Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025 dự kiến kéo dài 5 ngày từ ngày 14 đến 18-11, tại khu di tích Hoàng thành Thăng Long, cùng nhiều hoạt động bên lề từ tháng 9 đến tháng 11 trên toàn địa bàn thành phố. Sự kiện do UBND thành phố Hà Nội phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì.

“Giữ lửa” văn hóa từ trong mỗi nếp nhà

“Giữ lửa” văn hóa từ trong mỗi nếp nhà

Trải qua bao thăng trầm thời gian, những giá trị, tinh hoa văn hóa của các tộc người luôn được gìn giữ, trao truyền ngay trong mỗi nếp nhà, từ thế hệ này sang thế hệ khác, góp phần quan trọng bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Kỷ niệm 140 năm ngày vua Hàm Nghi ban Chiếu Cần Vương

Kỷ niệm 140 năm ngày vua Hàm Nghi ban Chiếu Cần Vương

Ngày 13/7, tại Đền thờ vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương, thuộc Di tích lịch sử quốc gia Thành Tân Sở ở xã Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị, Ủy ban nhân dân xã Cam Lộ tổ chức Lễ kỷ niệm 140 năm ngày vua Hàm Nghi ban Chiếu Cần Vương 13/7 (1885-2025), mở đầu cho phong trào Cần vương chống thực dân Pháp.

UNESCO ghi danh Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn-Kiếp Bạc vào danh mục Di sản thế giới

UNESCO ghi danh Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn-Kiếp Bạc vào danh mục Di sản thế giới

Theo thông tin từ Cục Di sản văn hóa, chiều 12/7 (giờ Paris), tại Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO), Giáo sư Nikolay Nenov (Bulgaria), Chủ tịch Kỳ họp đã chính thức gõ búa ghi danh Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm, Côn Sơn, Kiếp Bạc là Di sản văn hóa thế giới.

Cung đàn tròn người Pa Dí

Cung đàn tròn người Pa Dí

“Mường Khương xanh rất xanh…/Biên giới ơi yêu lắm một cung đàn/Một cung đàn tròn dân tôi người pa dí/Một cung đàn tròn như ánh trăng rằm/Một cung đàn tròn như mặt trời nắng mai rực rỡ”… đó là những câu thơ trong bài thơ “Đất nước tôi xanh một cung đàn tròn” của nhà thơ Pờ Sảo Mìn.

Tuồng, Chèo, Cải lương về một nhà: Tạo ra bộ máy tinh - gọn - mạnh

Tuồng, Chèo, Cải lương về một nhà: Tạo ra bộ máy tinh - gọn - mạnh

Nhà hát Cải lương Việt Nam, Nhà hát Chèo Việt Nam và Nhà hát Tuồng Việt Nam hợp nhất thành Nhà hát Sân khấu truyền thống quốc gia Việt Nam, hoàn thành trước ngày 1/8. Lãnh đạo các nhà hát khẳng định điều này giúp bộ máy quản lý trở nên tinh, gọn, mạnh, mở ra cơ hội mới cho sân khấu truyền thống. 

fb yt zl tw