Lạm thu đầu năm học: Khi phụ huynh mạnh dạn lên tiếng

Lạm thu trong trường học luôn là một trong những vấn đề nóng dịp đầu năm học, được cả xã hội bàn luận. Các khoản thu có thể được "thổi phồng" và đứng dưới tên của nhiều khoản đóng góp có vẻ có lý, như đóng góp tự nguyện, đóng góp cơ sở vật chất...

Những năm gần đây, sau khi thông tin về các trường hợp thu quá mức quy định, thu nhiều khoản không được đồng thuận xuất hiện trên mạng xã hội đã được các cơ quan quản lý vào cuộc, xử lý. Điều này cho thấy phụ huynh đang dần mạnh dạn lên tiếng, không còn để lạm thu là cơn “sóng ngầm” như những năm trước đây.

Nhiều khoản đóng góp đều thu dưới danh nghĩa "tự nguyện", thông qua ban đại diện cha mẹ học sinh. (Ảnh minh họa)

Năm học 2023 - 2024 vừa bắt đầu được gần 1 tháng, mạng xã hội đã xôn xao hình ảnh thống kê các khoản phụ huynh học sinh THPT Thanh Miện 3, tỉnh Hải Dương phải đóng đầu năm học lên tới 8,7 triệu đồng, trong đó có một số khoản “khó hiểu” như: vở ghi, ghế ngồi, thẻ học sinh, vệ sinh, khảo sát, kiểm tra chung, tivi, xã hội hóa, quỹ học bổng… Tiếp đó, hình ảnh bảng thống kê 16 khoản thu đầu năm học của trường THCS Nguyễn Trãi (tỉnh Hải Dương) cũng được đưa lên mạng xã hội, với nhiều khoản “lạ” như: ghế và cờ, kỹ năng sống, mua tivi, hỗ trợ đưa học sinh giỏi đi thi, mua loa đài, hỗ trợ cơ sở vật chất… Trong khi dư luận chưa hết bức xúc về các khoản thu đầu năm của một số trường thì hình ảnh danh sách các khoản dự chi kinh phí hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh trường THCS Tứ Hiệp (huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội) với hàng chục khoản thu "lạ" tiếp tục được lan truyền trên mạng xã hội như: tri ân giáo viên 20/11 (45 - 50 triệu đồng), đóng kinh phí cho học sinh học bồi dưỡng tại Chu Văn An (10 - 15 triệu đồng)…

Những khoản tưởng như hợp lý là đồng phục, hay những khoản thu “lạ” được dựa trên danh nghĩa “tự nguyện” được lặp lại mỗi đầu năm học khiến phụ huynh học sinh bức xúc: "Mấy năm nay trở đi là mỗi trường quy định ra nào là đồng phục tay cộc, đồng phục tay dài, đồng phục thể thao rồi áo khoác mùa đông, có thể từ 1-2 bộ. Ngoài ra còn có các khoản phí khác. Ví dụ như điều hòa, cơ sở vật chất ban đầu, tiền nước, tiền tự nguyện - chính ra nói tự nguyện nhưng tự nguyện đó lại làm phụ huynh khó nghĩ. Nếu mình lên tiếng thì lại sợ bị ảnh hưởng. Con mình học hành như thế thì các thầy cô, bạn bè sẽ nhìn vào như thế nào. Tôi thấy rất là khó"

Sau khi hình ảnh về các khoản thu đầu năm được đưa lên mạng xã hội, cơ quan chức năng đã vào cuộc điều tra, yêu cầu tạm dừng các khoản thu và đều khẳng định sẽ xử lý nghiêm các cá nhân làm sai. Thế nhưng những vụ lùm xùm liên quan đến thu chi bất thường tiếp diễn từ năm học này sang năm học khác đã tạo thành cơn sóng ngầm khiến cho phụ huynh ác cảm với việc thu các khoản phí đầu năm. Vì vậy, khi Trường Tiểu học Tự nhiên, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội có dự định thu phí lắp điều hòa thì lập tức vấp phải phản ứng dữ dội của phụ huynh học sinh và việc này phải dừng lại, chờ xin ý kiến cơ quan quản lý.

Bà Phạm Thị Bích Ngọc, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: "Nhà trường cũng yêu cầu các lớp là họp với phụ huynh học sinh, thỏa thuận thống nhất, sau khi mà lớp nào mà triển khai có kết quả 100% số phụ huynh nhất trí thì Hội cha mẹ học sinh có ý kiến đề xuất với nhà trường, sau đó nhà trường sẽ tổng hợp và xin ý kiến của lãnh đạo huyện cũng như Phòng Giáo dục".

Một trong những tín hiệu đáng mừng trong các vụ việc vừa nêu là phụ huynh đã lập tức lên tiếng, phản ứng bằng nhiều hình thức khi việc thu chi không phù hợp. Đây là điều cần thiết để những vụ việc có dấu hiệu lạm thu được giải quyết sớm, không gây áp lực, bức xúc đối với phụ huynh, học sinh. Tuy nhiên, sự lên tiếng của phụ huynh đôi khi đi kèm với những rủi ro. Đơn cử như vụ việc tại trường THPT Lạc Long Quân, huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội mới đây. Sự lên tiếng của phụ huynh trở thành cái cớ cho phân biệt đối xử, dùng “quyền lực ngầm” gây ảnh hưởng đến việc học tập của học sinh. Những vụ việc như vậy đang làm méo mó môi trường giáo dục cần sự trong sạch chứ không phải quyền lực uy áp những đứa trẻ yếu thế hơn.

Thực tế cho thấy, khi ngân sách nhà nước còn hạn chế, thì việc huy động các nguồn lực xã hội một cách tự nguyện để đầu tư nâng cao điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục là chính đáng và hết sức cần thiết. Trong điều kiện các nguồn lực hạn chế, nhiều nhà trường xem đóng góp của phụ huynh như một nguồn lực xã hội hóa. Nhưng rõ ràng xã hội hóa phải đảm bảo tính tự nguyện và đúng quy định. Phó Giáo sư Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) nêu quan điểm: "Tất cả các khoản thu nếu chỉ tập trung vào trong những thời điểm đầu năm học có thể gây ra những khó khăn cho rất nhiều gia đình. Bên cạnh đó việc huy động các nguồn lực xã hội không tập trung vào những mục đích dành cho người học; việc thu chi đấy không minh bạch, không công bằng, tạo ra sự phân biệt, đối xử giữa những người học thì đây chính là những lùm xùm mà năm nào ngành giáo dục cũng phải nhắc. Có những văn bản nói rằng là những khoản nào là không được thu, nhưng mà chúng ta lại chưa có những văn bản hướng dẫn là làm thế nào để huy động những nguồn lực xã hội hóa theo một cách thức mà hợp chuẩn và không dẫn đến sự mất cân bằng hoặc một sự bất bình đằng đổi xử".

Theo nhiều chuyên gia, công khai, minh bạch là liều thuốc hiệu quả nhất cho vấn đề lạm thu hiện nay. Việc thu những khoản tự nguyện thì phải xét đến điều kiện, hoàn cảnh của từng gia đình học sinh, không nên cào bằng các khoản thu và hãy để phụ huynh đóng góp tự nguyện theo đúng bản chất, tránh tình trạng áp đặt, gây hiểu lầm và gây bức xúc đối với phụ huynh học sinh.

VOV

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Hành trình đến danh hiệu Thủ khoa Văn của cô nữ sinh chuyên Nguyễn Tất Thành

Hành trình đến danh hiệu Thủ khoa Văn của cô nữ sinh chuyên Nguyễn Tất Thành

Trong Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10, năm học 2025 - 2026, Trường THPT Chuyên Nguyễn Tất Thành, bên cạnh những con số ấn tượng về chất lượng thí sinh, nhà trường còn vinh danh 10 em học sinh xuất sắc giành vị trí thủ khoa ở 10 môn thi chuyên khác nhau. Trong những gương mặt xuất sắc ấy có em Nguyễn Bảo Ngọc - học sinh lớp 9A của chính ngôi trường này đã giành vị trí thủ khoa ở môn chuyên Văn. Đây là một trong những môn thi có tỷ lệ chọi cao nhất và đòi hỏi nhiều năng lực ở kỳ thi năm nay.

419 học sinh đỗ vào lớp 10 Trường THPT Chuyên Nguyễn Tất Thành

419 học sinh đỗ vào lớp 10 Trường THPT Chuyên Nguyễn Tất Thành

Trường THPT Chuyên Nguyễn Tất Thành vừa công bố danh sách trúng tuyển vào lớp 10 năm học 2025 - 2026, đánh dấu một năm thành công trong công tác tuyển sinh và thu hút nhân tài. 419 học sinh đã xuất sắc vượt qua kỳ thi đầy cạnh tranh để chính thức trở thành thành viên của ngôi trường danh tiếng này.

Miễn học phí: Mệnh lệnh vì dân, vì tương lai

Miễn học phí: Mệnh lệnh vì dân, vì tương lai

Quốc hội vừa chính thức thông qua Nghị quyết miễn học phí cho học sinh phổ thông theo hướng: học sinh đang học tại các trường công lập được miễn hoàn toàn học phí, và học sinh học tại các trường tư thục được Nhà nước hỗ trợ học phí bằng mức học phí công lập tương ứng. Đây là tính ưu việt của chế độ ta.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 tại Lào Cai: An toàn, nghiêm túc, đúng quy chế

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 tại Lào Cai: An toàn, nghiêm túc, đúng quy chế

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 đã khép lại. Đây là năm đầu tiên triển khai thi theo Chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 đối với lớp 12. Bên cạnh đó cũng có những thí sinh thi theo Chương trình GDPT 2006. Với sự chuẩn bị chu đáo, kỳ thi tốt nghiệp THPT tại Lào Cai diễn ra an toàn, nghiêm túc và đúng quy chế.

Chờ đợi với muôn vàn yêu thương

Chờ đợi với muôn vàn yêu thương

Không “nóng” với các bài văn, con số như phía trong phòng thi, phía ngoài trường thi, những người bố, người mẹ cũng đang trải qua kỳ thi của riêng mình. Đó là những lo lắng, hồi hộp và cả những niềm tin, kỳ vọng vào đứa con nhỏ bé của mình.

fb yt zl tw