
"Căn bệnh" cục bộ địa phương nguy hiểm ở chỗ gây mất đoàn kết. Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” (tháng 10/1947), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định, căn bệnh “kéo bè kéo cánh”, “cục bộ địa phương” rất nguy hiểm, rất tai hại cho Đảng, vì “nó làm hại đến sự thống nhất... Nó làm mất sự thân ái, đoàn kết giữa đồng chí. Nó gây ra những mối nghi ngờ”.
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, mỗi tổ chức Đảng cần phải nghiêm túc xem xét, chấn chỉnh và loại trừ "căn bệnh" cục bộ địa phương. Để chữa trị căn bệnh này, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng mỗi cán bộ, đảng viên trong tổ chức Đảng trước tiên cần phải đặt lợi ích của Đảng, của dân tộc, của tổ chức lên trên hết. Người nhấn mạnh rằng: “Mỗi cán bộ, mỗi đảng viên, cần phải có tính đảng mới làm được việc. Kém tính đảng, thì việc gì cũng không làm nên”. Ngoài xuất phát từ mỗi cá nhân, thì mỗi tổ chức Đảng cũng cần phải làm tốt công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện nghị quyết Đảng của các địa phương, tổ chức. Nếu cán bộ, đảng viên ở các địa phương vi phạm khuyết điểm cục bộ địa phương thì cần phải sửa chữa, khắc phục; tùy mức độ vi phạm mà cần phải xử lý, nhưng cần phải thật nghiêm khắc. Người viết: “Phải nghiêm ngặt kiểm tra, các địa phương phải kiên quyết thực hành những nghị quyết của Đảng. Kiên quyết chống lại cái thói nghị quyết một đường, thi hành một nẻo”.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, mỗi tổ chức Đảng cũng cần phải tuân thủ nghiêm túc nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, đặc biệt là nguyên tắc tập trung dân chủ, tuân thủ sự lãnh đạo thống nhất và tuyệt đối của Đảng, Đó là những kinh nghiệm thực tiễn rất quý báu trong công tác xây dựng Đảng, cũng như công tác xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Ngày 09/5/2024, thay mặt Bộ Chính trị, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ký ban hành Quy định 144-QĐ/TW về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên giai đoạn mới. Đây là tấm gương để mỗi cán bộ, đảng viên tự soi chiếu, tự chỉnh đốn lại mình cũng như tự điều chỉnh hành vi ứng xử trong công việc hằng ngày. Mục 1, Điều 4 Quy định 144-QĐ/TƯ ngày 09/5/2024 của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới cũng nêu rõ: “Kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện chia rẽ, bè phái, cục bộ, lợi ích nhóm”. Cán bộ giữ vị trí lãnh đạo càng cao thì càng phải gương mẫu, khắc ghi lời Bác dạy: “Khi làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình trước, khi hưởng thụ thì mình nên đi sau”, “lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ”...
Để đẩy lùi “căn bệnh” cục bộ địa phương thì việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng chính là liều “vắc xin” đặc trị căn bệnh này cũng như những thói hư, tật xấu xuất phát từ chủ nghĩa cá nhân mà cán bộ, đảng viên dễ mắc phải nói chung. Muốn vậy, đầu tiên phải đề cao trách nhiệm nêu gương của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong việc giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng. Thực hiện nghiêm túc tự phê bình và phê bình.
Cần ngăn chặn các biểu hiện cục bộ, bè phái, như: tự giác báo cáo với cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo quản lý khi có người thân (bố, mẹ, vợ, chồng, con đẻ, con nuôi, con dâu, con rể, anh chị em ruột) là người có quyền, lợi ích liên quan đến việc thực hiện quy trình công tác cán bộ. Cần nghiêm cấm các hành vi: Để vợ, chồng, bố, mẹ, con đẻ, con nuôi, con dâu, con rể, anh chị em ruột lợi dụng chức vụ, quyền hạn, uy tín của mình để thao túng, can thiệp công tác cán bộ. Từ đó, chuyển biến về nhận thức, đấu tranh kiên quyết ngay từ trong suy nghĩ, tư tưởng, đến hành động của mỗi cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ được giao trọng trách tiến hành công tác cán bộ.
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 11 khóa XIII, sáng 16/4/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: Cả nước đang cùng lúc phải triển khai một khối lượng công việc rất lớn, phạm vi rộng, thời gian ngắn và chất lượng cao, thậm chí nhiều việc chưa có tiền lệ. Tất cả vì lợi ích chung của đất nước, vì Nhân dân, phải triển khai quyết liệt các công việc trên tinh thần đúng vai, thuộc bài, phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng, chặt chẽ từ Trung ương đến địa phương và giữa các địa phương với nhau, không được có tư tưởng quyền anh, quyền tôi, địa phương này, địa phương kia.
Tổng Bí thư cho rằng, chúng ta phải thay đổi về tư duy, tầm nhìn; thống nhất về nhận thức, tư tưởng; phải vượt lên chính mình, hi sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung của đất nước; vượt qua những băn khoăn, lo lắng, tâm lí, thói quen bình thường; vượt qua tâm lí vùng miền để hướng tới tư duy, tầm nhìn rộng lớn hơn - “đất nước là quê hương”.
Ngoài ra, muốn vun đắp, xây dựng một tập thể vững mạnh, đoàn kết thì mỗi cán bộ, đảng viên - nhất là hàng ngũ lãnh đạo, cần chú trọng chọn cử, giáo dục nâng cao bản lĩnh chính trị, thái độ trung thực, đức tính khiêm nhường, tinh thần cao thượng cho mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu. Xây dựng bản lĩnh vững vàng, không để kẻ xấu lèo lái vào “cánh hẩu” vì những động cơ, mục đích thiếu lành mạnh. Bên cạnh đó, người đứng đầu cũng cần thực hiện tốt vai trò “trọng tài” trong hòa giải giữa các đảng viên khi xảy ra bất đồng, mâu thuẫn.

Mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt phải biết giải quyết hài hòa, xử lí đúng đắn các mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng, giữa xã hội với gia đình, giữa tập thể với cá nhân; không để tư duy, quan niệm, lối sống duy tình, thân hữu chi phối vào việc công, lợi ích công, làm ảnh hưởng đến kỉ cương, phép nước, làm phai nhạt niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ. Bên cạnh đó, khi phát hiện cán bộ, đảng viên trong tổ chức mình có biểu hiện cục bộ, địa phương nhất quyết không được thờ ơ, coi thường, bởi việc xấu, tư tưởng xấu như vết dầu loang, không lau sạch sẽ thành “mồi lửa” gây mất đoàn kết.
Trung thực, thể hiện tính khảng khái, công tâm của bản thân và nói “không” với các biểu hiện theo đuôi, a dua sai trái. Phải khiêm nhường để lắng nghe, học hỏi, tiếp thu cái hay, cái tốt của đồng chí, đồng đội và Nhân dân, tránh xa thái độ hẹp hòi khi nhìn nhận, đánh giá. Phải cao thượng để ứng xử thủy chung, nhân nghĩa với anh em trong cơ quan, đơn vị, không để “cái tôi” cá nhân lấn át “cái ta” tập thể, dẫn đến những rạn nứt, sứt mẻ không đáng có trong nội bộ.
Trong công tác nhân sự, để loại trừ tư tưởng cục bộ, địa phương trong công tác cán bộ chuẩn bị đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030, các cấp ủy Đảng, trước hết là người đứng đầu phải xác định đây là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, “then chốt” của “then chốt”, có ý nghĩa sống còn đối với tổ chức, cơ quan, đơn vị, địa phương mình. Từng cán bộ trực tiếp tham gia vào công tác này phải nhận thức đầy đủ, sâu sắc trách nhiệm của bản thân, toàn tâm, toàn ý lo công việc chung và phải đặt lợi ích của Đảng, của đất nước, của Nhân dân lên trên hết, trước hết. Công tác nhân sự đại hội phải được tiến hành theo một quy trình chặt chẽ, khoa học và nhất quán, bảo đảm thật sự công tâm, trong sáng, khách quan, đặc biệt phải “có con mắt tinh đời” trong việc đánh giá, giới thiệu, lựa chọn. Khi lựa chọn, phải lấy tiêu chuẩn về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống và hiệu quả công tác, uy tín của bản thân và gia đình làm “thước đo” chủ yếu. Trên cơ sở xác định rõ tiêu chuẩn, tiêu chí để đánh giá đúng cán bộ, lựa chọn đúng người, sắp xếp đúng việc, bố trí đúng chỗ, sẽ tạo ra một tập thể thật sự "ăn ý", đoàn kết, thống nhất, có sức mạnh.

Bằng mọi biện pháp dứt khoát không sử dụng những người không xứng đáng, không đủ tiêu chuẩn, nhất là người đã phạm sai lầm hoặc sa sút về phẩm chất, đạo đức, vướng vào tham nhũng, chạy chức, chạy quyền, gia trưởng, nịnh trên, nạt dưới, bao che cho tội phạm, gây mất đoàn kết, ảnh hưởng xấu đến uy tín của Đảng. Trên hết, công tác cán bộ phải làm thận trọng, làm dứt điểm từng khâu, từng công đoạn, theo một quy trình chặt chẽ; làm đến đâu chắc đến đó.
Có thể thấy, "căn bệnh" cục bộ địa phương trong biểu hiện hết sức tinh vi, gắn chặt với những căn bệnh khác như: chạy chức, chạy quyền, lợi dụng, lạm dụng quyền hạn, chủ nghĩa cá nhân, quan liêu, tham nhũng,… Do đó, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và hệ thống chính trị cần phải có quyết tâm cao, kiên trì, dũng cảm và có nhiều phương thức, biện pháp kiên quyết đấu tranh khắc phục nhằm làm trong sạch đội ngũ cán bộ, đảng viên, góp phần xây dựng các tổ chức cơ sở đảng. Toàn Đảng luôn đoàn kết, thống nhất, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, hoàn thành sứ mệnh và xứng đáng là người lãnh đạo đất nước, dân tộc trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.