Khởi công đồng loạt 72 trường nội trú liên cấp tại các xã biên giới

Chuẩn bị chu đáo cho sự kiện đặc biệt

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về việc tổ chức Lễ khởi công xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại các xã biên giới đất liền, Bộ GD&ĐT chủ trì, phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam và 17 tỉnh, thành phố biên giới đất liền tổ chức Lễ khởi công đồng loạt vào ngày 9/11/2025 theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến.

Chương trình được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1 của Đài Truyền hình Việt Nam từ 9h đến 10h30, kết nối 14 điểm cầu tại 14 tỉnh, thành phố và các điểm cầu trực tuyến từ các trường nội trú liên cấp khác trên địa bàn các tỉnh biên giới.

Theo chương trình, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự và chỉ đạo Lễ khởi công tại điểm cầu trung tâm ở tỉnh Thanh Hóa. Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình dự và chỉ đạo tại điểm cầu Hà Tĩnh (cùng dự có Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng); Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn dự và chỉ đạo tại điểm cầu An Giang;

Phó Thủ tướng Lê Thành Long dự và chỉ đạo tại điểm cầu Điện Biên; Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc dự và chỉ đạo tại điểm cầu Lâm Đồng; Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng dự và chỉ đạo tại điểm cầu Tuyên Quang; Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà dự và chỉ đạo tại điểm cầu Lạng Sơn; Phó Thủ tướng Mai Văn Chính dự và chỉ đạo tại điểm cầu Đắk Lắk; Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà dự và chỉ đạo tại điểm cầu Lào Cai;

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn dự và chỉ đạo tại điểm cầu Lai Châu; Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung dự và chỉ đạo tại điểm cầu Sơn La; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng dự và chỉ đạo tại điểm cầu Quảng Trị; Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh dự và chỉ đạo tại điểm cầu Cao Bằng; Thượng tướng Phạm Thế Tùng, Thứ trưởng Bộ Công an dự và chỉ đạo tại điểm cầu Nghệ An.

Tại buổi lễ, sẽ khởi công đồng loạt 72 trường thuộc danh mục 100 trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở được đầu tư trong năm 2025, hoàn thành trước ngày 30/8/2026.

Trong bối cảnh thời tiết diễn biến phức tạp do ảnh hưởng của Bão số 13, các địa phương như Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai có thể không tổ chức được lễ khởi công trực tiếp, nhưng vẫn kết nối trực tuyến và sẵn sàng khởi công tại chỗ ngay khi điều kiện cho phép, bảo đảm an toàn tuyệt đối cho người và phương tiện.

Trước đó, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GD&ĐT đã khẩn trương phối hợp với các bộ, ngành và các tỉnh, thành phố biên giới chuẩn bị các điều kiện cần thiết để tổ chức Lễ khởi công. Bộ GD&ĐT đã ban hành kế hoạch và hướng dẫn cụ thể cho 17 tỉnh, thành phố biên giới; tổ chức nhiều cuộc họp để thống nhất phương án, phân công nhiệm vụ; hoàn thiện kế hoạch trình Thủ tướng Chính phủ phân công lãnh đạo Chính phủ, Bộ trưởng và các thành viên Chính phủ tham dự Lễ khởi công và chỉ đạo tại các điểm cầu.

Đài Truyền hình Việt Nam đã chuẩn bị kịch bản chương trình, phương án truyền hình trực tiếp và các phóng sự phục vụ Lễ khởi công. Tập đoàn VNPT đã phối hợp triển khai đường truyền, lắp đặt thiết bị kỹ thuật, bảo đảm tín hiệu ổn định, an toàn, thông suốt.

Các địa phương đã chủ động xây dựng kế hoạch, thành lập Ban Tổ chức cấp tỉnh, phân công lãnh đạo phụ trách từng điểm cầu, chuẩn bị đầy đủ về cơ sở vật chất, mặt bằng, công tác tuyên truyền và bảo đảm an ninh, an toàn. Các phương án về giao thông, y tế, phòng cháy chữa cháy, ứng phó thiên tai, bảo đảm an ninh, an toàn đều được triển khai, hoàn thiện.

Nhu cầu cấp thiết xây dựng trường nội trú tại các xã biên giới đất liền

Theo thống kê, cả nước có 956 trường phổ thông ở 248 xã biên giới đất liền. Trong số này, mới chỉ có khoảng 22 trường phổ thông dân tộc nội trú với quy mô 7.644 học sinh (chỉ chiếm 2,3% về tổng số trường và 1,2% số học sinh phổ thông trên địa bàn được hưởng chính sách nội trú của Nhà nước); có khoảng 160 trường phổ thông dân tộc bán trú, quy mô 51.131 học sinh (chiếm khoảng 16,7% tổng số trường và 8,18% tổng số học sinh phổ thông tại địa bàn các xã biên giới đất liền được hưởng chính sách bán trú của Nhà nước).

Trong tổng số 625.255 học sinh trên địa bàn các xã biên giới, số học sinh không đủ điều kiện học tại trường phổ thông dân tộc nội trú, phổ thông dân tộc bán trú nhưng có nhu cầu được nội trú, bán trú khoảng 273.244 học sinh (chiếm 43,7% tổng số học sinh phổ thông hiện tại). Như vậy, số lượng học sinh có nhu cầu nội trú, bán trú trên địa bàn các xã biên giới đất liền chiếm tỷ lệ rất cao.

Bên cạnh đó, điều kiện cơ sở vật chất trường lớp tại các xã biên giới còn rất khó khăn, thiếu thốn, chưa đáp ứng được yêu cầu tối thiểu, chưa bảo đảm đáp ứng nhu cầu nội trú, bán trú của học sinh; đội ngũ nhà giáo còn thiếu và chưa được sắp xếp hợp lý, ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng giáo dục, dẫn tới không bảo đảm công bằng trong giáo dục.

Để nâng cao chất lượng giáo dục, thu hẹp khoảng cách vùng miền, tạo nguồn cán bộ chất lượng tại các vùng biên giới đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới, Bộ GD&ĐT đã báo cáo, đề xuất lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đứng đầu là Tổng Bí thư Tô Lâm, về chủ trương xây dựng các trường nội trú cho học sinh ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, đặc biệt là tại các xã biên giới đất liền.

Quy mô, phạm vi và nguồn vốn đầu tư

Theo Thông báo kết luận số 81-TB/TW ngày 18/7/2025 của Bộ Chính trị về chủ trương đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới và Nghị quyết số 298/NQ-CP ngày 26/9/2025 của Chính phủ ban hành Kế hoạch hành động của Chính phủ thực hiện Thông báo kết luận 81-TB/TW, cả nước có 248 xã biên giới đất liền được quy hoạch đầu tư 248 trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học - trung học cơ sở.

Trong đó, 100 trường được chọn đầu tư xây dựng giai đoạn 1, với tổng nhu cầu vốn đầu tư gần 20.000 tỷ đồng. Bộ Tài chính được giao phân bổ và quản lý nguồn vốn; các địa phương trực tiếp thực hiện đầu tư xây dựng theo cơ chế đặc thù, bảo đảm tiến độ, chất lượng và hiệu quả sử dụng vốn nhà nước.

Các trường được khởi công đồng loạt ngày 9/11/2025 đều thuộc danh mục 100 trường đã được Chính phủ phê duyệt đầu tư trong năm 2025, dự kiến hoàn thành và đưa vào sử dụng trước khai giảng năm học 2026-2027.

Song song với nguồn vốn đầu tư công, Bộ GD&ĐT được giao nhiệm vụ phối hợp với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên phát động chương trình “Cả nước chung tay xây dựng trường học cho các xã biên giới” và phong trào “Tất cả vì học sinh biên giới thân yêu” nhằm huy động sức mạnh đoàn kết toàn dân, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước cùng đóng góp, xây dựng, duy trì và phát triển hệ thống trường học bền vững tại vùng biên giới.

Các trường hình mẫu và định hướng mở rộng

Các trường phổ thông nội trú liên cấp được Bộ Xây dựng thiết kế mẫu bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật, quy mô, diện tích trường lớp; hệ thống cơ sở vật chất đồng bộ, hiện đại, bền vững, an toàn; đáp ứng tốt các tiêu chuẩn cơ sở vật chất trường phổ thông ở mức cao nhất hiện nay.

Mỗi trường được bố trí khu học tập, khu nhà ở nội trú, nhà ăn, khu sinh hoạt văn hóa – thể thao, thư viện, phòng học bộ môn, khu giáo viên nội trú, đảm bảo điều kiện học tập, sinh hoạt, rèn luyện toàn diện.

Bộ GD&ĐT xác định đây là mô hình trường mới, không phải “trường nén” hay “trường phân tán”, mà là một mô hình hiện đại, đồng bộ, kết hợp chính sách nội trú – bán trú linh hoạt, phù hợp với điều kiện địa hình và hoàn cảnh học sinh vùng biên giới.

100 trường đầu tiên được khởi công trong năm 2025 được xác định là “các trường hình mẫu”, vừa đảm bảo cơ sở vật chất tiên tiến, vừa là mô hình mẫu trong tổ chức giáo dục, quản lí, vận hành.

Các trường được xây dựng nhằm phát triển toàn diện học sinh về đức, trí, thể, mỹ, có không gian học tập, thể thao, âm nhạc, mỹ thuật, hướng nghiệp, phát triển văn hóa, đồng thời đảm bảo điều kiện ăn ở nội trú, bán trú đầy đủ.

Đây là bước khởi đầu để tiến tới hoàn thành 248 trường trong giai đoạn 2025–2028, góp phần xóa dần khoảng cách vùng miền và tạo dựng vành đai tri thức bền vững nơi biên cương.

Chính sách về đội ngũ giáo viên và học sinh vùng biên giới

Cùng với việc xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tại các xã biên giới đất liền, Bộ GD&ĐT đang phối hợp với các bộ, ngành và địa phương nghiên cứu, xây dựng các chính sách đặc thù để bố trí, đào tạo, thu hút và giữ chân đội ngũ giáo viên có năng lực, tâm huyết, đáp ứng yêu cầu giáo dục vùng biên giới.

Các chính sách dự kiến được ban hành trước năm học 2026–2027, đồng bộ với tiến độ hoàn thành các công trình.

Đối với học sinh vùng biên giới, các em sẽ được học tập, sinh hoạt trong môi trường hiện đại, an toàn, đầy đủ tiện nghi, được Nhà nước bảo đảm điều kiện ăn ở, rèn luyện và phát triển năng lực. Mục tiêu là bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ, góp phần phát triển bền vững vùng biên giới.

Chương trình xây dựng 100 trường phổ thông nội trú liên cấp tại các xã biên giới (giai đoạn 1, năm 2025 - 2026) thuộc chủ trương đầu tư hoàn thành xây dựng 248 trường tại các xã biên giới) là một nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng, cụ thể hóa chủ trương của Bộ Chính trị và Chính phủ về phát triển giáo dục vùng khó khăn, thu hẹp khoảng cách chênh lệch vùng miền, tạo công bằng trong tiếp cận giáo dục và góp phần củng cố an sinh xã hội, phát triển kinh tế - xã hội và giữ vững an ninh quốc phòng khu vực biên giới. Tổng kinh phí đầu tư xây dựng 100 trường là gần 20.000 tỷ đồng.

Việc tổ chức lễ khởi công đồng loạt 72 công trình trong cùng một thời điểm, với sự tham gia của lãnh đạo Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương, thể hiện tinh thần phối hợp chặt chẽ, quyết tâm cao của toàn hệ thống chính trị trong việc chăm lo cho học sinh vùng biên, chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để sớm hoàn thành đầu tư 100 trường học trước năm học 2026 - 2027.