Chống "tín dụng đen" lừa đảo qua app

Những chiêu thức của giám đốc công ty Tiếng Nói Hay

Công an TP Hồ Chí Minh và các quận, huyện liên tục đẩy mạnh các biện pháp điều tra, xử lý hàng loạt công ty, doanh nghiệp “núp bóng”, thực hiện hành vi cho vay với lãi suất “cắt cổ” với nhiều đối tượng, bị can về hành vi cưỡng đoạt tài sản liên quan đến “tín dụng đen”, đòi nợ thuê. Cơ quan công an cũng phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể của thành phố triển khai kế hoạch ra quân tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia bóc, xóa sản phẩm quảng cáo sai quy định trên toàn địa bàn thành phố.

Ngày 29/5, 11 bị can là giám đốc, nhân viên của 3 công ty cho vay qua app đã bị Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hồ Chí Minh khởi tố, bắt tạm giam để điều tra, xử lý về hành vi cưỡng đoạt tài sản. Trong số này có Nguyễn Mạnh Hải (30 tuổi, ngụ tỉnh Khánh Hòa) - Giám đốc Công ty thu hồi nợ Tiếng Nói Hay; Vũ Ngọc Minh Khánh (28 tuổi, ngụ tỉnh Khánh Hòa) - trưởng nhóm; Nguyễn Thị Thùy Vân (28 tuổi, ngụ quận 7); Trần Thị Mai (27 tuổi, ngụ TP Thủ Đức) là quản lý của khoảng 21 app cho vay. Ngoài ra, còn có nhân viên các Công ty Golden, Công ty Bamboo... quản lý các app cho vay trên mạng.

Khởi tố bị can và bắt giam Nguyễn Mạnh Hải, Giám đốc Công ty thu hồi nợ Tiếng Nói Hay.

Trước đó, qua công tác nắm tình hình trên không gian mạng và nguồn tin của quần chúng nhân dân cung cấp cho thấy có rất nhiều quảng cáo về các app cho vay tiền online, không cần thế chấp, không làm hồ sơ vay... đánh trúng tâm lý của người dân như: Giải ngân nhanh chóng, thủ tục nhanh gọn, không cần chứng minh thu nhập... với cách thức cài đặt đơn giản chỉ cần thao tác trên điện thoại tải các ứng dụng về cài đặt theo hướng dẫn mà không biết rằng để được vay tiền phải cho phép ứng dụng cho vay đó truy cập danh bạ điện thoại, hình ảnh cá nhân và thu thập thông tin người dùng...

Hình thức cho vay của các đối tượng “tín dụng đen” là chỉ thanh toán ngắn hạn trong vòng 7 đến 10 ngày với lãi suất cao (biến tướng gọi là thu phí dịch vụ...). Khi người vay tiền không trả nợ đúng hạn, các nhân viên sẽ tiến hành gọi điện thoại, nhắn tin để nhắc nợ.

Trường hợp khách vay không trả hoặc cắt liên lạc thì nhân viên sẽ dựa vào danh bạ để gọi điện thoại cho người thân, bạn bè yêu cầu nhắc người vay nợ “đã vay thì phải trả tiền” để tránh bị làm phiền đến người thân, bạn bè.

Sau khi gọi đòi nợ khách vay và người thân, bạn bè của họ về những khoản vay vẫn chưa được thanh toán, nhân viên sẽ tiến hành gọi điện thoại chửi bới, đe dọa và nhắn tin với lời lẽ thô tục, xúc phạm, lấy hình ảnh cá nhân cắt ghép với hình đồi trụy, khỏa thân gửi cho người thân, gia đình... gây áp lực buộc phải trả tiền thay cho khách vay để yên ổn, không bị chửi bới, làm phiền. Ngoài ra, các nhóm đối tượng sẽ trực tiếp hoặc thuê người đến tạt sơn, chất bẩn gây hủy hoại tài sản của người dân và mất an ninh, trật tự trên địa bàn thành phố.

Ban Giám đốc Công an TP Hồ Chí Minh đã chỉ đạo Phòng Cảnh sát hình sự xác lập chuyên án trinh sát, áp dụng các biện pháp nghiệp vụ phối hợp với Cục Cảnh sát hình sự, các cục nghiệp vụ của Bộ Công an, Công an TP Cần Thơ, xác minh thu thập tài liệu, xác định được hơn 32 app cho vay tiền online hoạt động với phương thức, thủ đoạn đòi nợ tinh vi.

Theo kết quả điều tra ban đầu, Nguyễn Mạnh Hải là Giám đốc Công ty Tiếng Nói Hay, hướng dẫn và điều hành cho vay qua app, thu hồi nợ (chủ là người quốc tịch Trung Quốc điều khiển, đứng ra thuê Nguyễn Mạnh Hải điều hành).

Cơ quan Công an khám xét nơi ở của đối tượng Cao Thị Xuân Hương, kế toán trưởng Công ty TNHH Sofi Solutions.

Theo kết quả điều tra ban đầu, Nguyễn Mạnh Hải là Giám đốc Công ty Tiếng Nói Hay, hướng dẫn và điều hành cho vay qua app, thu hồi nợ (chủ là người quốc tịch Trung Quốc điều khiển, đứng ra thuê Nguyễn Mạnh Hải điều hành).

Mỗi ngày, từng thành viên nhận khoảng 10 hồ sơ khách vay trễ hạn để thực hiện việc thu hồi nợ và được hưởng lợi 50.000 đồng/3 hồ sơ đầu tiên và 50.000 đồng cho mỗi hồ sơ tất toán tiếp theo. Đòi nợ sẽ tính chỉ tiêu (gọi là KPI) và sẽ được công ty thưởng từ 3 đến 3,5 triệu đồng khi đạt KPI.

Để thực hiện việc đòi nợ, Hải cấp điện thoại, sim và mẫu tin nhắn với nội dung như: “Súc sinh, mau sủa con chó (họ và tên khách hàng) và (số điện thoại cha, mẹ) ra trả nợ (số tiền)... Lũ chúng mày ăn quỵt tiền tao không yên đâu...” để các thành viên trong nhóm sử dụng đe dọa khách vay và người thân.

Một ngày phải gọi từ 300 cuộc trở lên

Cơ quan công an cũng xác định Trần Thị Mai (nhân viên Công ty Golden) quản lý tổng cộng khoảng 21 app cho vay (một số như: Baovay, Goldvay, Sugarvay, Ezvay, Ppvay, Fullcash, Cfcash, 99cash, Maxvay, Wellvay, Ucvay, Fixloan, Dodong, Find[1]ong, Roseloan, Bigcash, Cash66, Flydong, Okloan, Aloloan, Seacash), điều hành tất cả nhân viên của các app này. Hằng ngày, các nhân viên sẽ được hướng dẫn cách thức đòi tiền và được trả lương kèm theo phụ cấp là tiền thưởng, tiền trách nhiệm. Cơ quan công an xác định, mỗi app vay sẽ tạo một nhóm trên mạng xã hội để điều hành và chia cấp từ S0 (nhân viên mới) đến S1 (nhân viên đòi nợ từ 1 đến 7 ngày), S2 (nhân viên đòi nợ từ 8 đến 30 ngày).

Trong khi đó, hai đối tượng Đàm Chí Hào và Châu Khả Nghi cùng làm nhân viên thu hồi nợ tại Công ty Golden từ tháng 6/2022 đến nay. Hào và Nghi khai nhận Hào được nhận vào công ty làm việc tại nhóm nợ trễ hạn dưới 7 ngày, bao gồm 3 nhóm, sử dụng các ứng dụng: Goldway, Dodong, Fixloan, còn Nghi được giới thiệu làm việc ở bộ phận nhóm nhắc nợ đến hạn và sử dụng ứng dụng Find[1]ong, Fullcash của hệ thống Công ty Golden do Trần Thị Mai quản lý.

Trần Thị Thanh Hương (sinh năm 1995, quê tỉnh Đồng Tháp) là nhân viên thu hồi nợ của Công ty tài chính Bamboo (có văn phòng đại diện tại số 86 đường Nguyễn Trãi, phường Cái Khế, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ). Công ty Bamboo dùng các ứng dụng gồm: Ảo Thuật Gia, Sun Shine Loan, Eagel, Caft, Ech Vay, Hưu cao cổ, Camel, Hồ lô, Kinh kong, Địa chủ, Khủng long, Xương rồng, Sao băng, Thiên nga, Chìa khóa để cho khách vay nợ.

Bên cạnh đó, Cơ quan công an cũng xác định các bị can Nguyễn Thị Cẩm Hồng là nhân viên của các app Tự do, Độc lập; Trần Tân Tiến làm công việc đòi nợ cho các app vay do người Trung Quốc làm chủ gồm Nano, Gola, Asa, Benta, Bason, Roly, Anfa, Misa, Mango, Vila. Năm 2022, Tiến đòi nợ cho app Mango và Vila; Nguyễn Vạng Trung là trưởng nhóm đòi nợ và Nguyễn Thành Tùng là nhân viên đòi nợ, của các app NamLoan, BlueVay, Ap[1]pleLoan, SunLoan, MunLoan, Pedong, BeeLoan, Reddong, HotDong... Vạng và Trung làm việc dưới sự chỉ đạo, điều hành của một người Trung Quốc.

Cơ quan Công an khám xét nơi ở và nơi làm việc của đối tượng Trần Dũng, trưởng phòng vận hành Công ty TNHH Sofi Solutions.

Theo kết quả điều tra, các app cho vay kể trên thường sẽ có 3 cấp độ khi đòi nợ. Từ cấp 1, cấp 2 là nhắn tin, gọi điện cho người vay, người thân của họ để đe dọa, uy hiếp tinh thần người vay cho đến cấp độ 3 là khủng bố người thân bằng cách cắt ghép hình ảnh người vay, hay người thân của người vay ghép vào thông tin trốn nợ, lên bàn thờ, làm gái bán dâm và hình ảnh nhạy cảm... đăng tải trên mạng xã hội, gửi vào Zalo của khách và người thân, bạn bè của khách thông qua danh bạ khách.

Các app cho vay theo đó sẽ có nhiều bộ phận như thẩm định vay, quản lý hệ thống, nhắc nợ và thu hồi nợ, quản lý nhân viên đòi nợ và bán nợ. Những người làm việc tại bộ phận nhắc nợ và thu nợ đúng hạn khai chỉ làm nhiệm vụ gọi điện khách hàng nhắc trả nợ đúng hạn. Nếu không trả sẽ nhắn tin chửi bới, đe dọa, chuyển hồ sơ vay của khách qua bộ phận đòi nợ sẽ đe dọa nặng hơn như đăng hình, ghép ảnh lên Facebook, Zalo. Bộ phận này chỉ tiêu một ngày phải gọi từ 300 cuộc trở lên.

Trường hợp sau khi đòi nợ không hiệu quả, các app vay sẽ bán nợ cho các công ty luật núp bóng, công ty mua bán nợ, công ty tài chính... để tiếp tục đòi nợ bằng các thủ đoạn gọi điện khủng bố, đe dọa người thân, ghép ảnh vu khống đăng lên mạng xã hội nhằm bôi xấu, hạ thấp uy tín danh dự người vay và người thân...

Tương tự, ngày 28/5, 9 giám đốc, trưởng phòng, trưởng bộ phận, trưởng nhóm thuộc Công ty TNHH MTV TMDV Digital Credit, Công ty TNHH Fincap VN và Công ty TNHH Sofi Solutions cũng bị Công an TP Hồ Chí Minh ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can về tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”.

Quá trình điều tra, Công an TP Hồ Chí Minh xác định, các công ty này đã “núp bóng” dịch vụ cầm đồ, tư vấn tài chính để hoạt động cho vay lãi nặng thông qua trang web tamo.vn và findo.vn.

Đây là các trang web cho vay tiêu dùng trực tuyến trái pháp luật, đã được cài đặt lập trình sẵn, đặt máy chủ chứa dữ liệu tại nước ngoài và vận hành từ nước ngoài. Các Công ty Sofi Solutions, Digital Credit, Fincap triển khai hoạt động cho vay tại Việt Nam.

Khi có nhu cầu vay vốn, khách hàng chỉ cần đăng nhập vào trang web hoặc ứng dụng trên điện thoại, điền đầy đủ thông tin cá nhân và nhu cầu vay sẽ được hệ thống tự động giải quyết cho vay mà không cần tiếp xúc trực tiếp với bất cứ nhân viên nào của bên cho vay.

Từ tháng 4/2019 đến tháng 4/2023, thông qua 2 trang web trên, Công ty TNHH MTV TMDV Digital Credit, Công ty TNHH Fincap VN và Công ty TNHH Sofi Solutions đã giải ngân cho vay hơn 2 triệu lượt vay, tổng cộng hơn 6.072 tỷ đồng, thu lợi bất chính hơn 4.123,4 tỷ đồng, với lãi suất thấp nhất là 153,2%, cao nhất là 1.289,67%, gấp từ 7 đến 64 lần mức lãi suất cao nhất quy định tại Bộ luật Dân sự...

Từ các chuyên án này, cho thấy tình hình cho vay lãi nặng qua các app hay các trang web núp bóng vẫn rất phức tạp, có nhiều biến tướng tinh vi, gây nhiều bức xúc trong nhân dân, ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự. Đồng thời, lực lượng chức năng cũng đã thể hiện quyết tâm trong việc đẩy mạnh đấu tranh, xử lý tội phạm liên quan đến “tín dụng đen” qua app, đòi nợ thuê trái phép núp bóng các công ty tư vấn tài chính, công ty tư vấn luật...

Công an TP Hồ Chí Minh cảnh báo người dân cần nâng cao cảnh giác, khi cần nguồn vốn làm ăn, kinh doanh nên liên hệ các ngân hàng, tổ chức tài chính được Nhà nước cấp phép để hưởng các chế độ, chính sách ưu đãi với lãi suất phù hợp. Bên cạnh đó, người dân không nên vay tiền qua các app hoạt động trái phép để tránh bị lộ lọt thông tin, danh bạ điện thoại, hình ảnh cá nhân và để tội phạm quấy rối, tạt sơn, chất bẩn gây ảnh hưởng đến bản thân và gia đình. Và, khách hàng có thể bị bán thông tin cá nhân cho những kẻ lừa đảo hoặc thực hiện các hoạt động vi phạm pháp luật.

Qua gần một tháng triển khai thực hiện kế hoạch ra quân tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia bóc, xóa sản phẩm quảng cáo sai quy định trên toàn địa bàn thành phố, Công an TP Hồ Chí Minh đã phát hiện, xác minh hàng trăm số điện thoại liên quan hoạt động cho vay tài chính với 50 đối tượng nghi vấn, khởi tố 3 vụ, 17 bị can về các hành vi phạm tội liên quan đến “tín dụng đen”, xử phạt vi phạm hành chính 43 trường hợp về hành vi quảng cáo trái pháp luật.