Cắt giảm thủ tục xây dựng tạo chuyển động tích cực cho thị trường

Triển khai Công điện số 78 (ngày 29/5/2025) của Thủ tướng Chính phủ về cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng, Bộ Xây dựng đã chủ động yêu cầu các đơn vị trược thuộc rà soát để cắt giảm thủ tục cấp giấy phép xây dựng đối với các công trình thuộc dự án đầu tư xây dựng đã có quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 hoặc các công trình thuộc khu vực đã phê duyệt thiết kế đô thị.

Ngoài ra, cắt giảm đối tượng phải thực hiện thủ tục thẩm định dự án, thiết kế tại cơ quan chuyên môn về xây dựng. Đồng thời, cần cắt giảm thủ tục hành chính về năng lực hoạt động xây dựng của doanh nghiệp theo hướng chuyển từ cấp chứng chỉ sang cơ chế tự công bố đủ điều kiện hoạt động và cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện hậu kiểm; giảm điều kiện đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng.

Đây là một trong những nội dung thu hút sự quan tâm của doanh nghiệp, người dân và dư luận xã hội. Bởi động thái này rất thiết thực nhằm giúp tiết kiệm thời gian, tiền bạc, công sức của doanh nghiệp, người dân.

Bà Giang Huỳnh - Giám đốc, Bộ phận nghiên Cứu & S22M, Savills TP. Hồ Chí Minh nhận xét, động thái này có thể tạo ra nhiều chuyển biến tích cực cho thị trường. Bởi cải cách thủ tục xây dựng là động thái tích cực được các doanh nghiệp bất động sản mong đợi song song với với việc tháo gỡ pháp lý đất đai và quy hoạch.

“Việc cải cách thủ tục cấp giấy phép xây dựng là một động thái tích cực, đặc biệt đối với các doanh nghiệp phát triển bất động sản trong bối cảnh hiện nay. Trên thực tế, quá trình xin giấy phép xây dựng thường kéo dài từ 3 đến 6 tháng, thậm chí lâu hơn nếu dự án phải điều chỉnh quy hoạch hoặc xin ý kiến từ nhiều cơ quan chức năng. Việc thủ tục kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ triển khai mà còn làm gia tăng chi phí tài chính, gây áp lực lên dòng vốn và khả năng xoay vòng của doanh nghiệp” - bà Giang Huỳnh phân tích.

Trong bối cảnh đó, đề xuất miễn giấy phép xây dựng đối với các dự án đã có quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc thuộc khu vực đã được phê duyệt thiết kế đô thị là một bước đi hợp lý.

Với các dự án này, các chỉ tiêu kỹ thuật như mật độ xây dựng, tầng cao, khoảng lùi hay hạ tầng đã được xác định cụ thể, nên có thể áp dụng cơ chế đăng ký xây dựng thay cho quy trình xin phép truyền thống mà vẫn đảm bảo tính tuân thủ và giám sát.

Việc rút ngắn thủ tục sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa vận hành, đưa sản phẩm ra thị trường đúng thời điểm và sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn. Về tổng thể, đây là một cải cách có thể góp phần cải thiện môi trường đầu tư và thúc đẩy nguồn cung hợp pháp cho thị trường.

Tuy nhiên, theo bà Giang Huỳnh, chính sách này cần được triển khai đồng thời với một hệ thống hậu kiểm nghiêm ngặt. Để đảm bảo hiệu quả toàn diện, cần đẩy mạnh số hóa, xây dựng hệ thống dữ liệu tập trung để theo dõi tiến độ, giám sát chất lượng thi công và công khai kết quả kiểm tra.

Đồng thời, cải cách thủ tục xây dựng cần được thực hiện song song với việc tháo gỡ những vướng mắc lớn hơn về đất đai, quy hoạch và định giá tiền sử dụng đất - vốn là những điểm nghẽn cốt lõi đối với sự phát triển của các dự án bất động sản hiện nay - chuyên gia này đề xuất.

Đối với các thủ tục không bỏ được, cần cụ thể cách điều hành, số hoá cách thực hiện, cần có thời gian cụ thể và địa chỉ chịu trách nhiệm. Riêng với lĩnh vực đầu tư bất động sản, cần có cơ quan thống nhất quy định thủ tục bắt buộc, tối giản với quy trình đầu tư để hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện, ông Hiệp nhận định.

Đồng thời, ông Hiệp kiến nghị, cho phép cứ 6 tháng một lần, các địa phương cần có các cuộc gặp mặt với doanh nghiệp đầu tư, sản xuất, kinh doanh trên địa bàn theo từng lĩnh vực. Các doanh nghiệp sẽ góp ý cho bộ máy công quyền các thủ tục hành chính cần rút kinh nghiệm và cần thay đổi trong công tác quản lý điều hành.

Tại văn bản số 4377 vừa được gửi đến các cơ quan, đơn vị thuộc, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã yêu cầu thủ trưởng các cơ quan, đơn vị trực tiếp chỉ đạo quá trình rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực mình phụ trách; quán triệt trong nội bộ thực hiện bảo đảm cắt giảm ít nhất 30% thời gian giải quyết thủ tục hành chính, 30% chi phí tuân thủ thủ tục hành chính và 30% điều kiện kinh doanh trong năm 2025 theo đúng tiến độ yêu cầu của Nghị quyết số 66/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh năm 2025 và 2026.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh nhấn mạnh, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị phải chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng về việc hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ.

Trong đó, Cục Kinh tế - Quản lý đầu tư xây dựng phối hợp với các cục, vụ liên quan khẩn trương xây dựng, đề xuất phương án sửa đổi văn bản quy phạm pháp luật theo trình tự, thủ tục rút gọn để thực hiện ngay việc cắt giảm, đơn giản hóa nhiều thủ tục hành chính.