LCĐT – Thành phố Lào Cai là trung tâm chính trị, kinh tế - xã hội của tỉnh nên dễ hiểu khi có tới 80% đảng viên sinh hoạt tại các chi bộ nông thôn, khu dân cư trên địa bàn thành phố là cán bộ hưu trí. Thực trạng già hóa đảng viên, “tre già” nhưng chưa đủ “măng” thay đã, đang là vấn đề thực tế đặt ra ở nhiều địa phương trong tỉnh mà thành phố Lào Cai là ví dụ điển hình. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi sẽ phản ánh về khó khăn, thách thức cũng như những giải pháp linh hoạt trong công tác phát triển đảng viên ở các chi bộ “già”.
Hiện nay, ở nhiều chi bộ nông thôn và khu dân cư trên địa bàn tỉnh, số lượng đảng viên cao tuổi đang tham gia sinh hoạt chiếm phần lớn. Không thể phủ nhận vai trò của đảng viên cao tuổi trong xây dựng, nâng cao năng lực lãnh đạo của chi bộ nhưng thực trạng nhiều đảng viên cao tuổi cũng có ảnh hưởng nhất định tới thực hiện nhiệm vụ của chi bộ.
Để tìm hiểu rõ hơn vấn đề này, chúng tôi đến Chi bộ Lê Lợi thuộc Đảng bộ phường Lào Cai. Hiện chi bộ có 45 đảng viên, trong đó chỉ có 4 đảng viên dưới 40 tuổi, đảng viên trên 60 tuổi chiếm phần nhiều. Kỳ sinh hoạt định kỳ của chi bộ nếu nhìn từ bên ngoài không khác gì buổi họp của chi hội người cao tuổi, đây cũng là chi bộ “già” nhất tại Đảng bộ phường Lào Cai.
Ông Vũ Năng Đại, Bí thư Chi bộ cho hay: Hiện chi bộ có tới 16 đảng viên (chiếm 35,5%) được miễn sinh hoạt đảng do tuổi cao, sức yếu. Việc tạo nguồn, phát triển đảng viên ở Chi bộ Lê Lợi những năm qua gặp nhiều khó khăn. Lần kết nạp gần đây nhất của chi bộ là từ năm 2017 đối với đảng viên Nguyễn Minh Tuấn, khi đó anh Tuấn đã 43 tuổi. Hiện chi bộ có 2 đảng viên dưới 30 tuổi nhưng không phải kết nạp tại chỗ mà chuyển từ chi bộ khác đến.
Đảng bộ phường Lào Cai hiện có 15 chi bộ khu dân cư, với tổng số 513 đảng viên. Tình trạng già hóa đảng viên tập trung ở các chi bộ khu dân cư thuộc phường Lào Cai khi có gần 70% đảng viên là cán bộ hưu trí; độ tuổi trung bình của cấp ủy viên là 63 tuổi. Có tới 1/3 số chi bộ khu dân cư trong nhiệm kỳ 2020 - 2022 không kết nạp được đảng viên nào, trong đó có chi bộ vài nhiệm kỳ liên tiếp không kết nạp được đảng viên. Kết nạp đảng viên đã khó, kết nạp đảng viên trẻ ở các chi bộ khu dân cư lại càng khó khăn hơn.
Không chỉ ở đô thị, tình trạng già hóa đảng viên còn xảy ra ở nhiều chi bộ khu vực nông thôn, ví dụ như Chi bộ thôn Đoàn Kết, Đảng bộ xã Tả Phời. Chi bộ hiện có 13 đảng viên thì 4 đảng viên trên 60 tuổi, 8 đảng viên từ 55 - 60 tuổi và 1 đảng viên 41 tuổi. Nhiệm kỳ vừa qua, dù rất cố gắng nhưng chi bộ vẫn chưa kết nạp thêm được đảng viên nào.
Đến thời điểm đầu tháng 8/2022, Đảng bộ thành phố Lào Cai có 3.238 đảng viên đang tham gia sinh hoạt ở 231 chi bộ các thôn, khu dân cư, trong đó từ 60% đảng viên từ 60 tuổi trở lên, phần lớn là cán bộ hưu trí. Đảng bộ thành phố cũng đang có trên 16% đảng viên được miễn sinh hoạt đảng, chủ yếu là do tuổi cao, sức yếu. Thực trạng già hóa đảng viên ở các chi bộ khu dân cư đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác xây dựng Đảng, phát triển đảng viên hiện nay tại Đảng bộ thành phố Lào Cai.
Vấn đề già hóa đảng viên ở các chi bộ nông thôn, khu dân cư hiện đang đặt ra nhiều trăn trở, trong đó có việc tạo nguồn kế cận. Đơn cử như tại Chi bộ thôn Lắp Máy, Đảng bộ xã Tả Phời, với 10 đảng viên thì chỉ có 3 đảng viên tuổi từ 30 - 50 tuổi, 7 đảng viên trên 60 tuổi. Đặc biệt, tại Đại hội Chi bộ nhiệm kỳ 2022 - 2025, Bí thư Chi bộ Nguyễn Ngọc Mỹ, sinh năm 1942 đã tái cử nhiệm kỳ thứ 5 liên tiếp. Tuổi cao, sức khỏe có hạn, ông Mỹ cũng đã bày tỏ nguyện vọng xin không tham gia cấp ủy khóa mới nhưng các phương án về nguồn thay thế đều chưa đáp ứng được tiêu chuẩn theo quy định nên đã không được lựa chọn. Ông Mỹ cũng là một trong những trường hợp đặc biệt khi tham gia cấp ủy chi bộ dưới cơ sở phải báo cáo Thành ủy xem xét, cho ý kiến.
Theo Hướng dẫn số 09 ngày 13/6/2022 của Thành ủy Lào Cai về một số nội dung về tổ chức đại hội chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở, trong công tác chuẩn bị nhân sự nhiệm kỳ 2022 - 2025: Đối với các chi bộ thôn, tổ dân phố, độ tuổi tham gia cấp ủy chi bộ không quá 70 tuổi và không giữ chức bí thư chi bộ quá 4 nhiệm kỳ liên tiếp, các trường hợp đặc biệt khác báo cáo, xin ý kiến của Thường trực Thành ủy. Theo tổng hợp của các đảng bộ xã, phường, hiện đang có 4 bí thư chi bộ trên 70 tuổi; 19 đồng chí giữ vai trò bí thư quá 4 nhiệm kỳ (trong đó đa phần có độ tuổi từ 60 - 70).
Không thể phủ nhận vai trò của đội ngũ đảng viên cao tuổi trong thời gian qua, đó là những người giàu kinh nghiệm trong công tác, lao động, sản xuất và đời sống. Những đảng viên là cán bộ hưu trí thì có trình độ văn hóa, chuyên môn cao, có bề dày kinh nghiệm và tạo được uy tín nhất định đối với cán bộ, đảng viên cũng như quần chúng. Đây là nguồn lực to lớn, đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, gương mẫu đi đầu trong các phong trào, hoạt động của khu dân cư. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng sinh hoạt và năng lực lãnh đạo của các chi bộ, cùng địa phương thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được giao.Tuy nhiên cũng cần nhìn nhận một thực tế hiện nay là các đảng viên cao tuổi, sức khỏe giảm sút cũng ảnh hưởng không nhỏ đến việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của chi bộ. Các đảng viên là người cao tuổi khó có thể đảm nhiệm 1 nhiệm vụ hay chức danh trong thời gian dài hoặc bị gián đoạn công việc trong thời gian nhất định vì lý do sức khỏe. Trong xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, nhất là việc huy động tham gia các công trình, phần việc ở các chi bộ có nhiều đảng viên cao tuổi, khi phân công nhiệm vụ cụ thể cho đảng viên phải cân nhắc nhiều lần.
Ông Phạm Huy Bình, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Tả Phời cho biết: Đối với xã Tả Phời, hiện đang có nhiều công trình, phần việc xây dựng nông thôn mới, các đảng viên cao tuổi khó đáp ứng được những nhiệm vụ đòi hỏi yêu cầu về tiến độ, kế hoạch nên nhiệm vụ này thường do các đảng viên trẻ và cán bộ cơ sở trung tuổi đảm nhiệm. Đa phần, đảng viên cao tuổi ít tiếp cận, áp dụng kiến thức mới, nhất là kiến thức về khoa học, kỹ thuật hiện đại trong sản xuất, kinh doanh nên thực tế việc phát triển kinh tế hộ gia đình hạn chế.
Thực trạng già hóa đảng viên đã gây ra không ít khó khăn trong quá trình hoạt động của các chi bộ nông thôn, khu dân cư trên địa bàn thành phố Lào Cai. Vậy nguyên nhân từ đâu và cần có những giải pháp như thế nào để giải quyết thực trạng đó? Nội dung này sẽ được phản ánh trong bài tiếp theo.
Bài cuối: Gỡ khó trong công tác tạo nguồn phát triển đảng
Nội dung: Quỳnh Trang - Lan Hương
Trình bày: Ngọc Luyến
