Tổng Bí thư Tô Lâm: Định hướng phát triển đô thị, nông thôn tương xứng với yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới

Tham dự buổi làm việc có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Bí thư Đảng ủy Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo ban, bộ, ngành Trung ương.

Tại buổi làm việc, đại diện Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương báo cáo về tình hình 3 năm triển khai Nghị quyết số 19-NQ/TW của Trung ương và Nghị quyết số 06-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Theo đó, các cấp, ngành quyết liệt triển khai thực hiện đồng bộ quan điểm, nhóm nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết số 19-NQ/TW theo định hướng mới của Đảng về phát triển “Nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh”; tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, huy động, phát huy các nguồn lực xã hội cho phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Sản xuất, kinh doanh nông nghiệp phát triển khá ổn định; duy trì tốt vai trò là trụ đỡ của nền kinh tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô; chuyển mạnh từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp. Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản năm 2024 đạt 62,5 tỷ USD; 8 tháng của năm 2025 đạt 45,37 tỷ USD, dự báo có thể đạt 65 - 70 tỷ USD năm 2025.

Nông thôn chuyển biến rõ nét trên hầu hết các lĩnh vực; kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội phát triển nhanh. Nông dân ngày càng phát huy tốt hơn vai trò chủ thể, tích cực thực hiện chuyển đổi cơ cấu sản xuất, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số; đời sống vật chất và tinh thần không ngừng được nâng cao. Tỷ lệ hộ nông thôn sử dụng nước sạch theo quy chuẩn năm 2024 đạt 58%, dự báo đạt mục tiêu năm 2025 là 60%.

Báo cáo cũng chỉ ra một số hạn chế, tồn tại: Nông nghiệp phát triển thiếu bền vững; quy hoạch vùng và liên kết chuỗi ngành hàng chưa tốt; thị trường xuất khẩu thiếu ổn định, chất lượng và sức cạnh tranh sản phẩm còn hạn chế, thẻ vàng IUU chưa được gỡ bỏ. Sử dụng tài nguyên chưa bền vững, còn lạm dụng hóa chất gây mất an toàn thực phẩm. Xây dựng nông thôn mới còn chênh lệch lớn giữa các vùng. Nhiều nơi chưa duy trì được kết quả nông thôn mới, còn nợ tiêu chí về môi trường, văn hóa, xã hội. Lao động nông nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng lớn, thu nhập bình quân thấp hơn nhiều so với thành thị (chỉ bằng 72%).

Về Nghị quyết số 06-NQ/TW, các cấp, ngành, địa phương đã kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng, ban hành cơ chế, chính sách huy động hiệu quả nguồn lực, nhất là từ khu vực tư nhân cho phát triển đô thị; đẩy mạnh cải cách thủ tục, phân cấp, phân quyền cho địa phương; phát triển đô thị đạt nhiều thành tựu, hạ tầng và dịch vụ được cải thiện.

Nhiều khu đô thị mới hình thành, chỉnh trang đô thị được chú trọng. Quản lý đô thị có tiến bộ, mô hình tự quản cộng đồng phát huy hiệu quả; thị trường bất động sản phát triển hài hòa. Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp đạt kết quả tích cực.

Từ ngày 1/7/2025, sau khi sắp xếp theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, số lượng đơn vị hành chính cấp xã đã giảm khoảng 67%, giải thể đơn vị hành chính cấp huyện. Hệ thống hành chính được tinh gọn, tạo điều kiện nâng cấp hạ tầng đô thị và tiền đề phát triển đô thị hiện đại.

Diện tích sàn nhà ở bình quân đầu người tại khu vực đô thị ước đến năm 2025 đạt 31,5 m2/người (vượt mục tiêu 27 m2/người). Một số chỉ tiêu hạ tầng kỹ thuật (giao thông đô thị, cây xanh, thoát nước) và hạ tầng đô thị các đô thị lớn chưa đạt mục tiêu.

Về hạn chế, tồn tại, quy hoạch và quản lý thực hiện quy hoạch đô thị ở nhiều địa phương còn nhiều bất cập. Sự phân bổ trong hệ thống đô thị còn thiếu tính liên kết, các đô thị trung tâm chưa phân cấp rõ nét, chưa phát huy được vai trò kết nối vùng trong hệ thống đô thị. Việc tổ chức xây dựng, quản lý phát triển đô thị còn yếu, nguồn lực đầu tư còn dàn trải.

Kết luận buổi làm việc, Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị, Đảng ủy Chính phủ chủ trì, phối hợp với các cơ quan, trong đó có Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương và nhiều cơ quan khác tiến hành khẩn trương đánh giá việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 19 của Trung ương về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; giao cho Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan, trong đó Đảng ủy Chính phủ đánh giá về thực hiện Nghị quyết 06 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Tổng Bí thư yêu cầu, cần đánh giá khách quan, toàn diện về tình hình và kết quả thực hiện các Nghị quyết quan trọng này; nghiên cứu kỹ lưỡng những vấn đề mới đặt ra sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, sáp nhập, hợp nhất cấp tỉnh, cấp xã và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp; chỉ ra những vấn đề cần phải điều chỉnh và đối chiếu với yêu cầu nhiệm vụ phát triển trong giai đoạn mới; nghiên cứu xu hướng mới về phát triển đô thị, nông thôn hiện đại trên thế giới để bổ sung, sửa đổi các Nghị quyết số 19 và Nghị quyết số 06 đáp ứng nhu cầu thực tiễn.

Tổng Bí thư lưu ý, phải nhận thức rõ phát triển đô thị và phát triển nông thôn là hai nhiệm vụ chiến lược bổ sung, hỗ trợ cho nhau, không thể tách rời. Vấn đề đô thị và vấn đề nông thôn không chỉ là vấn đề kinh tế - xã hội mà còn là vấn đề chính trị, văn hóa, an sinh của người dân. Đô thị hiện đại là văn minh, vừa là động lực của phát triển, đồng thời nông thôn giàu đẹp, văn hóa, bền vững là hậu phương vững chắc. Quan hệ đô thị, nông thôn phải được quy hoạch, bài bản, tạo nên một chỉnh thể thống nhất, phát triển cân bằng, hài hòa, bổ sung hỗ trợ lẫn cho nhau.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, cần có đánh giá bước đầu về tình hình thực hiện các Nghị quyết, chỉ ra hạn chế, tồn tại, nêu rõ yêu cầu phát triển mới và đề xuất những quan điểm chỉ đạo mới; nghiên cứu kỹ, thấu đáo để ban hành Kết luận của Bộ Chính trị.

Sau Đại hội XIV của Đảng, khi các Nghị quyết số 19 và Nghị quyết số 06 đã thực hiện được 5 năm thì tính toán có thể ban hành nghị quyết mới cho phù hợp với thực tiễn.

Đây là những vấn đề chiến lược, rất lớn, rất khó, yêu cầu tập trung cao về trí tuệ, huy động sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học và tham khảo các kinh nghiệm quốc tế để tham mưu định hướng phát triển đô thị, nông thôn nước ta tương xứng với yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.