Liên Sơn là xã miền núi, được hợp nhất từ ba đơn vị hành chính gồm xã Nghĩa Phúc, xã Sơn A và thị trấn Nông trường Liên Sơn. Trước sáp nhập, các xã Sơn A và Nghĩa Phúc (cũ) đã triển khai việc thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt từ năm 2017, chỉ riêng thị trấn Nông trường Liên Sơn (cũ) còn 7 tổ dân phố chưa thu gom, xử lý rác thải theo quy định.
Bên cạnh đó, ý thức bảo vệ môi trường của một bộ phận người dân còn hạn chế, tình trạng vứt rác bừa bãi ra môi trường sống vẫn diễn ra, gây ô nhiễm môi trường. Nhiều hộ tự xây lò đốt rác, tự xử lý hoặc xả thẳng rác thải ra môi trường, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và sinh hoạt của người dân trên địa bàn.
Trước thực trạng trên, ngay sau khi sáp nhập, UBND xã Liên Sơn xác định đây là vấn đề cấp thiết cần triển khai ngay. UBND xã đã chỉ đạo Phòng Kinh tế xã phối hợp với Ban Quản lý dự án và đầu tư xây dựng khu vực Nghĩa Lộ - đơn vị thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải tiến hành khảo sát, đề xuất phương án thu gom phù hợp; đồng thời hướng dẫn chuyên môn, kỹ thuật và tập huấn an toàn lao động cho các tổ viên thực hiện vận chuyển rác từ điểm tập kết đến nơi xử lý.
Ngay sau đó, các thôn tổ chức họp, thống nhất thành lập tổ tự quản, đề xuất địa điểm tập kết rác phù hợp với điều kiện thực tế; xây dựng kế hoạch triển khai, phân công rõ trách nhiệm cho từng thành viên và các bên liên quan.
Trao đổi với phóng viên về vấn đề này, ông Nguyễn Thanh Xuân - Chủ tịch UBND xã Liên Sơn cho biết: Việc thành lập các tổ tự quản thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt nhằm phục vụ các cộng đồng dân cư ở những khu vực các tổ chức dịch vụ chưa thể thực hiện thu gom. Qua đó, từng bước xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường, nhân rộng mô hình trên địa bàn xã, khắc phục tình trạng rác thải sinh hoạt phát sinh ngày càng nhiều nhưng chưa được thu gom, xử lý, gây ảnh hưởng đến vệ sinh môi trường và sức khỏe, sinh hoạt của Nhân dân.
Thôn 1, xã Liên Sơn nằm dọc Quốc lộ 32, hiện có 241 hộ với 741 khẩu. Trước đây, do diện tích đất hạn chế, dân cư đông nên việc xử lý rác thải sinh hoạt gặp nhiều khó khăn. Hiện nay, thôn là một trong những địa bàn đi đầu trong việc thành lập tổ tự quản về thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt, góp phần khắc phục cơ bản tình trạng ô nhiễm môi trường ở khu dân cư.
Có mặt tại thôn 1 vào lúc 15 giờ, phóng viên đã theo chân ông Trần Quang Trất - Trưởng thôn 1 đi tham quan quanh thôn. Tại các hộ gia đình, người dân chủ động phân loại rác gọn gàng để trước cổng hoặc gốc cây chờ tổ thu gom đến vận chuyển.
Thôn có 8 xe đẩy để thu gom rác từ các hộ gia đình, mang đến điểm tập kết rác thải tập trung của thôn để xe vận chuyển chuyên dụng đến thu gom mang đi xử lý. Chúng tôi thu gom với tần suất 2 lần/tuần. Tổ tự quản có 5 thành viên, trong đó 2 thành viên tự nguyện thu gom rác hằng tuần, 3 thành viên quản lý, đôn đốc; mỗi khẩu đóng góp 10 nghìn đồng/tháng để mua sắm phương tiện, dụng cụ phục vụ thu gom.
Việc tổ chức thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt trong khu dân cư đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của người dân, hạn chế tối đa tình trạng vứt rác ra môi trường, ven đường giao thông, góp phần tạo cảnh quan môi trường sạch đẹp.
Bà Nguyễn Thị Vân, thôn 1 chia sẻ: Từ khi có tổ tự quản thu gom rác thải, khu vực thôn chúng tôi sạch sẽ hẳn. Mọi người cũng ý thức hơn trong việc để rác đúng nơi quy định, không còn tình trạng vứt rác bừa bãi như trước. Ai cũng hiểu rằng bảo vệ môi trường chính là bảo vệ cuộc sống của bản thân và gia đình.
Chia sẻ về giải pháp trong thời gian tới, đồng chí Vũ Đức Trung - Bí thư Đảng ủy xã Liên Sơn cho biết: Sau sáp nhập, Đảng ủy xã đã nắm bắt nhu cầu, mong muốn của người dân và thống nhất xây dựng mô hình tổ tự quản thu gom rác thải sinh hoạt trên cơ sở xã hội hóa các nguồn lực. Sau một thời gian triển khai, mô hình hoạt động ổn định, nhận được sự đồng thuận và đánh giá cao của Nhân dân. Thời gian tới, xã sẽ tiếp tục rà soát các khu vực chưa triển khai để nhân rộng mô hình, cụ thể hóa chủ trương phân loại và xử lý rác thải, bảo đảm vệ sinh môi trường sống cho người dân.
Thực tế cho thấy, việc thành lập các tổ tự quản về thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt đã đưa công tác vệ sinh môi trường trên địa bàn xã Liên Sơn đi vào nền nếp, bước đầu mang lại hiệu quả. Đến nay, tình trạng rác thải tự phát trong khu dân cư và trên các tuyến đường giao thông cơ bản được khắc phục; rác thải phát sinh được thu gom, xử lý kịp thời, góp phần giữ gìn môi trường xanh - sạch - đẹp, giúp địa phương tiếp tục hoàn thành tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới.