Người Tày cũng như các dân tộc thiểu số khác sinh sống ở Lào Cai đều có những nghi lễ truyền thống trong các dịp lễ, tết cổ truyền của dân tộc. Ngoài tết Nguyên đán, người Tày còn có Tết tháng Ba - thanh minh, Tết tháng Năm - đoan ngọ, Tết tháng Bảy - Rằm tháng Bảy, Tết cơm mới - tháng 9 âm lịch. Tết tháng Năm, theo tiếng Tày gọi là “chiêng bươn hả” - trùng với ngày Tết đoan ngọ (còn gọi là tục giết sâu bọ) diễn ra vào 5/5 âm lịch.
Vào dịp lễ, tết, đồng bào Tày thường tổ chức sửa soạn mâm lễ cúng tổ tiên, trong đó không thể thiếu một nghi thức được duy trì cho đến ngày nay, đó là làm bánh truyền thống. (Trong ảnh: Người Tày Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên làm bánh. Thông thường, tết Nguyên đán người Tày gói bánh chưng đen (nhiều nơi gọi là bánh chưng gù) - tiếng Tày gọi là “pẻng đăm”, còn Tết tháng Bảy làm bánh chuối (pẻng cổi), Tết tháng Ba làm bánh trứng kiến (pẻng nòn hay) và tháng Năm làm bánh nhân lạc đường, bánh nhân thịt… (Trong ảnh: Người Tày xã Làng Giàng, huyện Văn Bàn làm bánh nhân thịt.) Để làm bánh nhân lạc, nhân thịt (theo tiếng Tày là “pẻng nửng”), người Tày hái những tàu lá chuối đem phơi một nắng cho héo vừa phải vẫn còn độ xanh của lá chuối; nghiền gạo nếp thành bột và đem nhào ướt vừa tay để nặn thành vỏ bánh. Trong ngày Tết tháng Năm, người Tày thường làm bánh có 2 loại nhân mặn, ngọt để phù hợp với sở thích của từng người. Nếu là bánh nhân lạc đường thì rang lạc sau đó bỏ vỏ lụa, dùng chày gỗ nhỏ chà cho lạc vỡ đôi, trộn với đường kính trắng và làm nhân bánh. Còn thịt ba chỉ hoặc thịt nạc vai, lọc bỏ bì, băm nhuyễn, xào chín với hành, nêm vừa ăn, rồi mới gói vào bột nếp làm nhân.
Sau khi hoàn thành công đoạn vào nhân bánh, cho 2 phần bánh đặt ngang vào lá chuối đã phơi héo, rồi gói và xoáy tạo thành một cặp bánh, dùng lạt giang buộc túm một đầu. Gói bánh xong, cho lên bếp để hấp cách thủy (đồ) khoảng 30 - 45 phút bánh chín là được. Theo bậc cao niên trong các bản người Tày kể lại, trước đây, mỗi dịp Tết tháng Năm, từ chiều hôm trước, những cô gái tuổi mới lớn hoặc phụ nữ trong bản lấy hoa bóng nước về giã với nghệ, sau đó bọc vào lá chuối và nướng lên, rồi dùng để sơn lên móng tay, móng chân. Theo quan niệm của người Tày ở Dương Quỳ (Văn Bàn), nhuộm móng tay, chân với mong muốn lông con sâu róm, con bọ không chạm được vào người mình - cũng hàm ý giống với ý nghĩa “giết sâu bọ”. Ngày xưa, vào Tết tháng Năm, nhà nào tổ chức làm màu bóng nước để sơn móng tay, móng chân thì rất đông nam thanh, nữ tú đến nhà chơi, cùng nhau nhuộm móng.
Người Tày ở Nghĩa Đô (Bảo Yên) gọi cây bóng nước là cây “quao” và quan niệm rằng, khi hái hoa để bọc nhuộm tay thì phải kiêng không cho gà trống nhìn thấy, bởi gà trống nhìn thấy thì khi bọc tay, không thành màu đỏ nữa. Màu của hoa bóng nước bám chắc hơn cả sơn móng tay, phải 4 - 5 tháng sau mới mờ đi, cách duy nhất là chờ móng tay mọc lên rồi cắt đi. Trẻ em người Tày hào hứng được nhuộm móng tay trong ngày Tết tháng Năm.
Cùng với mổ lợn, làm bánh, nhuộm móng tay, người Tày cũng chuẩn bị hoa quả để sáng hôm sau tổ chức ăn Tết tháng Năm. Họ cũng quan niệm, khi tỉnh giấc, việc đầu tiên là phải ăn quả để “làm lý” giết sâu bọ... Cả gia đình quây quần bên nhau, khi lúa mới gặt xong (nếu cấy hai vụ lúa) hoặc lúa đang xanh (ruộng một vụ mùa) đều vui vẻ hàn huyên câu chuyện đoàn viên.
Năm 2025, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh đã tổ chức trên 30 lớp tập huấn, bồi dưỡng và hội nghị chuyên đề nhằm nâng cao toàn diện chất lượng nguồn nhân lực du lịch trên địa bàn.
Nhằm xây dựng tủ sách cộng đồng cho các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025, Thư viện tỉnh Lào Cai đã và đang triển khai bàn giao 50 tủ sách cộng đồng cho các địa phương trên địa bàn tỉnh.
Từ 2 năm nay, hằng tuần, hơn 60 học sinh Trường PTDT Nội trú THCS và THPT Bắc Hà lại tới điểm hẹn quen thuộc là Câu lạc bộ “Thêu thổ cẩm và vẽ sáp ong dân tộc Mông” để thỏa niềm yêu thích, sáng tạo với văn hóa truyền thống dân tộc Mông.
Nhân kỷ niệm 81 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12/1944-22/12/2025), Viện Phim Việt Nam tổ chức chương trình chiếu phim miễn phí nhằm tôn vinh Quân đội Nhân dân Việt Nam anh hùng, đồng thời góp phần giáo dục lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và ý thức trách nhiệm trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Chương trình nghệ thuật hữu nghị Việt Nam – Trung Quốc với chủ đề “Những sắc màu văn hoá” sẽ diễn ra tối nay 21.12 tại Nhà hát ca kịch Trung ương Trung Quốc (Bắc Kinh).
Nhà văn Nguyễn Tham Thiện Kế và Y Ban đã vinh dự được nhận Giải thưởng Văn học ASEAN năm 2024-2025. Đây là giải thưởng tôn vinh những nhà văn, nhà thơ đương đại xuất sắc của các quốc gia Đông Nam Á.
Ngày 20/12, tại Hà Nội, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam xác nhận và trao Kỷ lục Việt Nam “Vũ điệu tango Hà Nội có số lượng người tham gia đông nhất” trình diễn trong tiết mục “Bản tango Hà Nội” tại chương trình chính luận nghệ thuật “Bản giao hưởng hòa bình 2025” của Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội.
Phát triển bền vững văn hóa và con người như nền tảng cho mọi tiến bộ xã hội; xây dựng hệ giá trị văn hóa và con người Việt Nam trong thời đại mới; văn hóa và con người là trục xuyên suốt của phát triển, là nền tảng cho giáo dục, khoa học, kinh tế và khởi nghiệp.
Sáng 20/12, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật tỉnh Lào Cai tổ chức tổng kết, trao giải Cuộc thi sáng tác âm nhạc năm 2025 với chủ đề “Vì một Lào Cai xanh, hài hoà, bản sắc và hạnh phúc”.
Tối 19/12, UBND xã Bảo Thắng công bố quyết định thành lập và ra mắt Câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian dân tộc Dao thôn Quyết Tâm, nhằm triển khai có hiệu quả Dự án 6 Chương trình mục tiêu quốc gia về “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch”.
Đám cưới là nghi lễ thiêng liêng trong đời người. Với đồng bào Tày, đây không chỉ là sự gắn kết của hai cá nhân, hai gia đình mà còn là sự tiếp nối những giá trị văn hóa, phong tục truyền thống. Giữa nhịp sống hiện đại, người Tày ở xã Lâm Thượng, tỉnh Lào Cai vẫn gìn giữ trọn vẹn nét đẹp ấy, góp phần làm giàu bản sắc văn hóa dân tộc.
Tối ngày 19/12, tại quảng trường Võ Nguyên Giáp, phường Phan Đình Phùng, Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên phối hợp với Văn phòng UNESCO tại Việt Nam tổ chức khai mạc lễ hội “Thái Nguyên - Hương sắc danh trà”.
Tối 19/12, tại Quảng trường 7/5, phường Điện Biên Phủ, UBND tỉnh Điện Biên tổ chức khai mạc Lễ hội ném còn 3 nước Việt Nam - Lào - Trung Quốc lần thứ IX, năm 2025 chủ đề “Đoàn kết, hữu nghị - Thắm tình biên cương - Cùng nhau phát triển”.
Giữa nhịp sống hiện đại đang lan tỏa tới từng bản làng vùng cao, đồng bào các dân tộc tỉnh Lào Cai vẫn kiên trì gìn giữ nghề thủ công truyền thống. Không chỉ là sinh kế, những nghề như dệt lanh, thêu thổ cẩm, đan lát còn chứa đựng tri thức bản địa, bản sắc văn hóa và ký ức cộng đồng, được trao truyền qua nhiều thế hệ.