Quay về E-magazine Theo dõi Báo Lào Cai trên Google News
Tết tháng Năm của người Tày

Tết tháng Năm của người Tày

Người Tày cũng như các dân tộc thiểu số khác sinh sống ở Lào Cai đều có những nghi lễ truyền thống trong các dịp lễ, tết cổ truyền của dân tộc. Ngoài tết Nguyên đán, người Tày còn có Tết tháng Ba - thanh minh, Tết tháng Năm - đoan ngọ, Tết tháng Bảy - Rằm tháng Bảy, Tết cơm mới - tháng 9 âm lịch. Tết tháng Năm, theo tiếng Tày gọi là “chiêng bươn hả” - trùng với ngày Tết đoan ngọ (còn gọi là tục giết sâu bọ) diễn ra vào 5/5 âm lịch.

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
a1.jpg
Vào dịp lễ, tết, đồng bào Tày thường tổ chức sửa soạn mâm lễ cúng tổ tiên, trong đó không thể thiếu một nghi thức được duy trì cho đến ngày nay, đó là làm bánh truyền thống. (Trong ảnh: Người Tày Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên làm bánh.
a2.jpg
Thông thường, tết Nguyên đán người Tày gói bánh chưng đen (nhiều nơi gọi là bánh chưng gù) - tiếng Tày gọi là “pẻng đăm”, còn Tết tháng Bảy làm bánh chuối (pẻng cổi), Tết tháng Ba làm bánh trứng kiến (pẻng nòn hay) và tháng Năm làm bánh nhân lạc đường, bánh nhân thịt… (Trong ảnh: Người Tày xã Làng Giàng, huyện Văn Bàn làm bánh nhân thịt.)
a4.jpg
Để làm bánh nhân lạc, nhân thịt (theo tiếng Tày là “pẻng nửng”), người Tày hái những tàu lá chuối đem phơi một nắng cho héo vừa phải vẫn còn độ xanh của lá chuối; nghiền gạo nếp thành bột và đem nhào ướt vừa tay để nặn thành vỏ bánh. Trong ngày Tết tháng Năm, người Tày thường làm bánh có 2 loại nhân mặn, ngọt để phù hợp với sở thích của từng người. Nếu là bánh nhân lạc đường thì rang lạc sau đó bỏ vỏ lụa, dùng chày gỗ nhỏ chà cho lạc vỡ đôi, trộn với đường kính trắng và làm nhân bánh. Còn thịt ba chỉ hoặc thịt nạc vai, lọc bỏ bì, băm nhuyễn, xào chín với hành, nêm vừa ăn, rồi mới gói vào bột nếp làm nhân.
a3.jpg
Sau khi hoàn thành công đoạn vào nhân bánh, cho 2 phần bánh đặt ngang vào lá chuối đã phơi héo, rồi gói và xoáy tạo thành một cặp bánh, dùng lạt giang buộc túm một đầu. Gói bánh xong, cho lên bếp để hấp cách thủy (đồ) khoảng 30 - 45 phút bánh chín là được.
a5.jpg
Theo bậc cao niên trong các bản người Tày kể lại, trước đây, mỗi dịp Tết tháng Năm, từ chiều hôm trước, những cô gái tuổi mới lớn hoặc phụ nữ trong bản lấy hoa bóng nước về giã với nghệ, sau đó bọc vào lá chuối và nướng lên, rồi dùng để sơn lên móng tay, móng chân.
a6.jpg
Theo quan niệm của người Tày ở Dương Quỳ (Văn Bàn), nhuộm móng tay, chân với mong muốn lông con sâu róm, con bọ không chạm được vào người mình - cũng hàm ý giống với ý nghĩa “giết sâu bọ”. Ngày xưa, vào Tết tháng Năm, nhà nào tổ chức làm màu bóng nước để sơn móng tay, móng chân thì rất đông nam thanh, nữ tú đến nhà chơi, cùng nhau nhuộm móng.
a7.jpg
Người Tày ở Nghĩa Đô (Bảo Yên) gọi cây bóng nước là cây “quao” và quan niệm rằng, khi hái hoa để bọc nhuộm tay thì phải kiêng không cho gà trống nhìn thấy, bởi gà trống nhìn thấy thì khi bọc tay, không thành màu đỏ nữa. Màu của hoa bóng nước bám chắc hơn cả sơn móng tay, phải 4 - 5 tháng sau mới mờ đi, cách duy nhất là chờ móng tay mọc lên rồi cắt đi.
a8.jpg
Trẻ em người Tày hào hứng được nhuộm móng tay trong ngày Tết tháng Năm.

Cùng với mổ lợn, làm bánh, nhuộm móng tay, người Tày cũng chuẩn bị hoa quả để sáng hôm sau tổ chức ăn Tết tháng Năm. Họ cũng quan niệm, khi tỉnh giấc, việc đầu tiên là phải ăn quả để “làm lý” giết sâu bọ... Cả gia đình quây quần bên nhau, khi lúa mới gặt xong (nếu cấy hai vụ lúa) hoặc lúa đang xanh (ruộng một vụ mùa) đều vui vẻ hàn huyên câu chuyện đoàn viên.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Quảng bá sân khấu bằng công nghệ

Quảng bá sân khấu bằng công nghệ

Thay vì những cách quảng bá xưa cũ, việc áp dụng công nghệ đang hỗ trợ nhiều đơn vị sân khấu, đặc biệt là các loại hình nghệ thuật truyền thống có nhiều cơ hội tiếp cận với khán giả.

Xuất bản sách ảnh 'Điện Biên Phủ - Những khoảnh khắc từ lịch sử'

Xuất bản sách ảnh 'Điện Biên Phủ - Những khoảnh khắc từ lịch sử'

Thông qua gần 200 bức ảnh được sưu tầm, chắt lọc và lựa chọn một cách công phu, cuốn sách cho thấy những khoảnh khắc từ bên trong, từ nhiều góc nhìn của những người đã trực tiếp tham gia hoặc chứng kiến một trong những trận đánh nổi tiếng nhất, có sức ảnh hưởng lớn nhất đến thời cuộc toàn cầu thế kỷ 20.

"Theo dấu chân Người" tháng 5 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

"Theo dấu chân Người" tháng 5 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

Trong tháng 5, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam sẽ diễn ra các hoạt động tháng 5 với chủ đề “Theo dấu chân Người” hướng tới kỷ niệm 134 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh; Kỷ niệm 70 năm Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024); 65 năm Ngày mở đường Hồ Chí Minh, ngày Truyền thống bộ đội Trường Sơn (19/5/1959 -19/5/2024).

Đại trùng tu Đền Thượng

Đại trùng tu Đền Thượng

Theo ông Ngô Ngọc Hà, Trưởng Ban Quản lý di tích thành phố Lào Cai, Đền Thượng đã trải qua nhiều lần tu bổ, tôn tạo và lần đại trùng tu này được thực hiện sau đúng 100 năm đền được di chuyển lên vị trí hiện nay.

49 năm non sông liền một dải

49 năm non sông liền một dải

49 năm sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2024), Việt Nam từ một nước nghèo, đã vượt qua mọi gian lao, thử thách, từng bước giành những thắng lợi to lớn, trở thành một trong những quốc gia thuộc nhóm tăng trưởng cao trong khu vực và thế giới. Đời sống nhân dân cả về vật chất và tinh thần không ngừng được cải thiện và nâng cao; quan hệ đối ngoại được mở rộng, vị thế của Việt Nam ngày càng được khẳng định trên trường quốc tế.

Bế mạc Ngày hội văn hóa dân gian xã Nghĩa Đô năm 2024

Bế mạc Ngày hội văn hóa dân gian xã Nghĩa Đô năm 2024

Tối 29/4, tại sân chợ văn hóa xã Nghĩa Đô, UBND huyện Bảo Yên tổ chức giao lưu văn nghệ chào mừng kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024), kỷ niệm 49 năm ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2024), trao giải một số hoạt động văn hóa, thể thao cấp huyện và bế mạc Ngày hội văn hóa dân gian xã Nghĩa Đô với chủ đề “Sắc vàng bên dòng Nặm Luông” lần thứ 2, năm 2024.

Kể chuyện "Đường lên Điện Biên" qua các tác phẩm mỹ thuật

Kể chuyện "Đường lên Điện Biên" qua các tác phẩm mỹ thuật

Những ngày cả nước hướng về Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, triển lãm chuyên đề “Đường lên Điện Biên” do Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức thể hiện sự tri ân, tưởng nhớ các thế hệ cha ông đã chiến đấu, hy sinh, góp phần làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ

Hấp dẫn Lễ hội "Ẩm thực Mường Hoa"

Hấp dẫn Lễ hội "Ẩm thực Mường Hoa"

Ngày 28/4, UBND thị xã Sa Pa phối hợp với Công viên Văn hóa Mường Hoa Sa Pa tổ chức Lễ hội "Ẩm thực Mường Hoa" với các hoạt động trải nghiệm ẩm thực, trò chơi, biểu diễn văn hóa dân gian Tây Bắc hấp dẫn.

fb yt zl tw