Sự thật về “cầu dẫn lũ”
Theo phản ánh của một số hộ dân khu vực tổ dân phố số 7, phường Kim Tân, trận mưa đêm 5/5/2024 vừa qua tuy chưa lớn nhưng đã gây ngập úng cục bộ tại điểm thấp nhất của phố Phạm Ngọc Thạch - khu vực nút giao với phố Thanh Phú. Lần theo hướng nước đổ về từ đầu phố Phạm Ngọc Thạch, hướng chợ Kim Tân, người dân phát hiện phần lớn nguồn nước bắt nguồn từ đại lộ Trần Hưng Đạo và một số tuyến phố thuộc Tiểu khu đô thị số I, trong đó có phố Nguyễn Thị Định đổ dồn về phố Ngô Minh Loan rồi chảy qua cầu Kim Tân 2 vào phố Phạm Ngọc Thạch thuộc phường Kim Tân.
Theo phản ánh, chúng tôi cùng một số người dân tới thực địa vào lúc trời đang tạnh ráo nhưng vẫn nhận ra những điểm bất cập có thể là nguyên nhân gây ngập úng cục bộ tại khu vực tổ 7, phường Kim Tân. Đó là các miệng hố thu nước bề mặt trên phố Ngô Minh Loan được thiết kế với quy mô, mật độ, khoảng cách như tuyến phố bình thường, tức là chỉ phục vụ thoát nước cho tuyến phố này. Do vậy, khi có lượng nước dồn từ nơi khác đến nước không tiêu thoát kịp. Lá cây, rác, thậm chí là đất đã chặn phần lớn một số miệng hố thu nước, phần nào dẫn đến hiện tượng nước gây ngập úng ngay tại phố Ngô Minh Loan.
Trong khi đó, cây cầu Kim Tân 2 bắc qua suối Ngòi Đum tới chợ Kim Tân lại có phần thấp hơn phố Ngô Minh Loan, nhìn bằng mắt thường có phần dốc về hướng Kim Tân nên hầu hết lượng nước khu vực này chảy vào phố Ngô Minh Loan, qua cầu trước khi đổ dồn vào phố Phạm Ngọc Thạch. Họng thoát nước của cây cầu Kim Tân 2 được thiết kế theo theo chiều đứng ở phần vỉa hè đi bộ 2 bên mặt cầu. Mặt che rác bằng sắt của họng thoát nước làm bằng sắt dày, bền chắc nhưng các lỗ tiêu nước nhỏ, dễ bị lá cây và các loại rác chắn nên cũng hạn chế lượng nước thoát xuống suối.
Đường Ngô Minh Loan treo trên cao bên suối Ngòi Đum, nước mưa không thoát xuống suối mà theo cầu đổ vào khu vực dân cư thì rõ ràng là điều đáng bàn. Để ứng phó với ngập úng, một hộ dân trên phố Phạm Ngọc Thạch đã phải đào đường, cải tạo, mở một miệng thoát cỡ lớn ngay bên lề đường để nước chảy thẳng vào cống, dù việc làm này không đúng quy định.
Theo ý kiến của một số hộ dân tại tổ dân phố số 7, trước đây khi chưa có cây cầu Kim Tân 2, các trận mưa lớn không ảnh hưởng nhiều tới khu vực này. Trận mưa gây thiệt hại lớn nhất được ghi nhận là ngày 5/8/2022 với nhiều ngôi nhà bị ngập sâu trong nước.
Cơ quan chức năng nói gì?
Một số hộ dân và ông Phạm Ngọc Dũng, Tổ trưởng tổ dân phố số 7, phường Kim Tân khẳng định đã báo cáo, cung cấp thông tin và hình ảnh tới lãnh đạo phường Kim Tân về hiện tượng nước đổ qua cầu Kim Tân 2 gây ngập úng cục bộ. Qua điện thoại, lãnh đạo UBND phường Kim Tân cũng khẳng định việc thiết kế thoát nước trên cây cầu Kim Tân 2 “có vấn đề”, trực tiếp gây ngập úng tại khu vực tổ dân phố số 7, nội dung này đã được báo cáo chi tiết bằng văn bản tới cấp trên là thành phố Lào Cai. Tuy nhiên, khi chúng tôi tiếp cận với Báo cáo số 90/BC-UBND của UBND phường Kim Tân đề ngày 6/5/2024 về tình hình thiệt hại do dông lốc, mưa lớn trên địa bàn phường Kim Tân (đêm 5 rạng ngày 6/5/2024) lại chỉ đề cập tới hiện tượng nước ngập một số tuyến phố, trong đó có phố Phạm Ngọc Thạch mà không nhắc tới nguồn nước từ đâu, bất cập nào.
Tiếp tục liên lạc với Phòng Quản lý đô thị thành phố Lào Cai, người đứng đầu cơ quan này cho biết chưa nắm được thông tin nguồn nước mưa lưu thông qua cầu giữa địa bàn 2 phường song khẳng định người dân đang “nhân hóa lên”, mưa và ngập là “do thiên tai, mưa to thì ngập chứ có vấn đề gì đâu”.
Để làm rõ hơn, chúng tôi đã làm việc với đại diện Phòng Quản lý dự án II thuộc Ban Quản lý Dự án ODA và Đầu tư xây dựng tỉnh, đơn vị chủ đầu tư xây dựng cầu Kim Tân 2 thì được biết công trình hoàn thành và bàn giao năm 2021. Quy trình khảo sát, thiết kế, đầu tư xây dựng đều đảm bảo đúng quy định. Về thiết kế kỹ thuật họng thoát nước bề mặt trên cầu, ông Trần Tuấn Anh, Phó Trưởng PhòngQuản lý dự án II cho rằng: “Được thiết kế để đảm bảo thoát nước trên bề mặt cây cầu”, có nghĩa là không phải phục vụ thoát nước từ nơi khác tới.
Qua tìm hiểu chúng tôi được biết đường Ngô Minh Loan là do UBND thành phố Lào Cai là chủ đầu tư. Trong khi đại diện hai chủ đầu tư đang cung cấp thông tin cho phóng viên có thể gây tranh cãi về thời điểm hoàn thành cải tạo phố Ngô Minh Loan và cầu Kim Tân 2 (rằng cái nào trước) thì một vấn đề đáng quan tâm hơn là những trận mưa tới vẫn sẽ có thể gây ngập úng cục bộ tại khu vực tổ dân số 7, phường Kim Tân. Câu chuyện ở đây không phải là đi tìm vấn đề kỹ thuật, quy trình đầu tư mà những ý kiến của người dân đã được phản ánh kịp thời, đúng chỗ, quan tâm đúng mức chưa?
Qua điện thoại, ông Phùng Đức Hòa, Phó Chủ tịch UBND thành phố Lào Cai cho hay, hiện thành phố đang cho rà soát (nói chung) các điểm úng ngập để báo cáo tỉnh có chỉ đạo hướng khắc phục, giải quyết. Ông Hòa cũng nhấn mạnh tới các nguyên nhân gây ngập úng cục bộ tại một số điểm là do một số hộ dân bít các điểm đón nước trên đường, do lá cây, rác làm hạn chế các điểm thoát nước bề mặt. Về nội dung nước chảy qua cầu Kim Tân 2 từ Bắc Cường sang Kim Tân, ông Hòa nói sẽ chỉ đạo cơ quan chuyên môn kiểm tra và sớm có câu trả lời với bạn đọc.
