Ngày 29/6/1946 Bộ Quốc phòng đã ra quyết định về việc thành lập Đoàn pháo binh Thủ đô gồm Trung đội Pháo đài Láng, Trung đội Pháo đài Xuân Tảo và Trung đội pháo đài Xuân Canh, sự kiện đó đã đánh dấu sự ra đời của Pháo binh Quân đội nhân dân Việt Nam.
Binh chủng Pháo binh vinh dự được nổ phát súng mở đầu cho cuộc trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Được Đảng, Bác Hồ lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện; được Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng thường xuyên trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo; được nhân dân và các đơn vị bạn hết lòng giúp đỡ.
Trải qua 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Binh chủng luôn phát huy tốt vai trò là hoả lực chủ yếu của lục quân và hoả lực mặt đất chủ yếu của Quân đội ta, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao phó, xứng đáng với 8 chữ vàng truyền thống “Chân đồng, vai sắt, đánh giỏi, bắn trúng” mà Bác Hồ đã khen tặng.
 |
| Chỉ huy Lữ đoàn 168 kiểm tra huấn luyện chuyên ngành pháo binh. |
Tháng 7 năm 1947, Bộ Tổng Tham mưu ra quyết định thành lập 5 Trung đội Pháo binh độc lập thuộc Liên khu 10 (tiền thân Quân khu 2 ngày nay). Đó là các trung đội sơn pháo: 175, 200, 225, 250 và 275. Mặc dù mới ra đời, nhưng các đơn vị Pháo binh đã cùng LLVT của Liên khu tham gia chiến đấu góp phần làm nên chiến thắng Sông Lô lịch sử tháng 10/1947. Lực lượng pháo binh đã bắn chìm nhiều tàu chiến địch, chi viện cho bộ binh kịp thời đánh bại ý đồ của thực dân Pháp tiến công bằng 2 gọng kìm hòng tiêu diệt đầu não kháng chiến của ta. Sau chiến thắng Sông Lô, vai trò hoả lực pháo binh tiếp tục được khẳng định, Pháo binh của Liên khu 10 có bước phát triển mới. Ngày 5 tháng 1 năm 1948, Tiểu đoàn Pháo binh 410 thuộc Liên khu được thành lập, đây là một trong những tiểu đoàn pháo binh đầu tiên của Quân đội ta. Cùng với các lực lượng vũ trang Liên khu 10 chiến đấu, Pháo binh Liên khu đã chi viện cho các lực lượng tiến công địch trong các trận đánh: Yên Bình Xã, Trại Vải, Dốc Báng, Quang Huy, Tu Vũ, Gò Thị, Việt Trì, Sú Đá… Tháng 3/1949, Tiểu đoàn pháo 410 được Liên khu 10 tặng cờ đơn vị khá nhất. Tiểu đoàn 410 cũng là lực lượng nòng cốt để xây dựng lực lượng pháo binh cho các Đại đoàn 316, 308 và Pháo binh Quân khu sau này.
Sau cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi năm 1954 mà đỉnh cao là chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ, Pháo binh Quân khu không ngừng phát triển. Từ 5 Trung đội và 1 Tiểu đoàn, lực lượng Pháo binh Quân khu đã có Trung đoàn Pháo binh trực thuộc Quân khu, pháo binh biên chế trong các Trung, Sư đoàn bộ binh, pháo binh chủ lực, pháo binh địa phương được tổ chức xây dựng và huấn luyện đáp ứng với yêu cầu sẵn sàng chiến đấu chi viện cho chiến trường miền Nam và làm nhiệm vụ quốc tế trên đất bạn Lào. Đặc biệt công tác bảo đảm chiến đấu, xa hậu phương trên đất bạn, cán bộ, chiến sỹ Pháo binh đã biết khắc phục khó khăn, giữ vững ý chí, tìm tòi vận dụng các cách đánh sáng tạo như đưa pháo vào gần, cơ động pháo trên nhiều trận địa, nghi binh đánh lừa địch, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chiến đấu, nhiều tập thể, cá nhân được tặng thưởng huân chương cao quý của Đảng, Nhà nước.
Chiến tranh biên giới tháng 2/1979, lực lượng Pháo binh Quân khu có nhiều trận đánh đạt hiệu suất chiến đấu cao như: trận tập kích hỏa lực pháo binh đánh địch ở Sa Pa, ngã ba Kim Tân – thị xã Lào Cai, Km 4 Bát Xát, Phố Mới, Mành Trúc, ngã ba Bản Phiệt, Nông trường Phong Hải, khu vực Bắc Ngầm.
Chiến tranh kết thúc, lực lượng Pháo binh Quân khu đã tập trung vào bồi dưỡng và huấn luyện đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật, tổ chức nhiều lớp tập huấn, bổ túc tại chức cho cán bộ chỉ huy cơ quan về phương pháp công tác tham mưu chiến đấu chiến dịch, kỹ thuật chuyên ngành, kỹ thuật chỉ huy bắn, sử dụng các loại pháo đạn, khí tài mới. Tổ chức diễn tập chiến thuật bắn chiến đấu từ cấp đại đội đến Cụm pháo chiến dịch, do vậy trình độ chỉ huy bắn và hiệp đồng giữa người chỉ huy với cơ quan, người chỉ huy với phân đội từng bước được nâng cao.
Quán triệt sâu sắc nghị quyết của Đảng uỷ Quân khu, Mệnh lệnh huấn luyện chiến đấu của Tư lệnh Quân khu; Bộ đội Pháo binh tập trung huấn luyện và xây dựng lực lượng, nâng cao sức mạnh chiến đấu, nắm vững làm chủ và giữ gìn bảo quản tốt VKTBKT xây dựng lực lượng theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ từng bước hiện đại, sẵn sàng nhận và hoàn thành suất sắc mọi nhiệm vụ Quân khu giao cho.
Cùng với 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Bộ đội Pháo binh, lực lượng Pháo binh Quân khu đã trưởng thành lớn mạnh về mọi mặt, nhiều đơn vị pháo binh được tặng danh hiệu đơn vị xuất sắc trong phong trào thi đua Quyết thắng và có đơn vị liên tục nhiều năm liền được Bộ Quốc phòng tặng đơn vị huấn luyện giỏi như Lữ đoàn Pháo binh 168. Nhiều đồng chí cán bộ hiện đang công tác trong Quân đội hoặc đã chuyển ngành ra ngoài vẫn phát huy được truyền thống của Bộ đội Cụ Hồ, có đồng chí trở thành tướng lĩnh trong Quân đội và cán bộ cấp cao, giữ trọng trách lớn của các cơ quan dân chính Đảng.
Trước tình hình mới, Lực lượng Pháo binh Quân khu luôn nhận rõ nhiệm vụ, chức năng của mình xây dựng bản lĩnh chính trị, quyết tâm chiến đấu và chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược.
Đại tá ĐẶNG MẠNH HÙNG
Chủ nhiệm Pháo binh Quân khu
