Nguy cơ nhiều địa phương ùn tắc đăng kiểm, kịch bản nào để ứng phó?

Nguy cơ ùn tắc đăng kiểm trong thời gian tới vẫn đang hiện hữu nếu các vụ án sai phạm đăng kiểm được đưa ra xét xử.

Cục Đăng kiểm Việt Nam vừa đưa ra dự báo tình hình kiểm định xe cơ giới trong thời gian tới, khi các địa phương đưa ra xét xử các vụ án liên quan đến sai phạm đăng kiểm.

36 địa phương nguy cơ ùn tắc đăng kiểm

Theo báo cáo của Cục Đăng kiểm Việt Nam, hiện cả nước có 274/294 trung tâm đăng kiểm với 446/546 dây chuyền kiểm định đang hoạt động với công suất kiểm định tối thiểu một tháng 642.240 phương tiện.

Với số lượng các đơn vị đăng kiểm và dây chuyển kiểm định nêu trên được vận hành, hoạt động bình thường, ông Nguyễn Chiến Thắng, Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam nhận định sẽ hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu kiểm định của người dân và doanh nghiệp trên phạm vi toàn quốc trong năm 2024 bởi nhu cầu kiểm định cả nước tháng cao nhất chỉ hơn 500.000 xe.

Tuy nhiên, ông Thắng thừa nhận do việc phân bố các trung tâm đăng kiểm không đồng đều về mặt địa lý dẫn đến có chỗ thiếu, chỗ thừa cộng với các phương tiện được tự động gia hạn đăng kiểm theo quy định tại Thông tư 08/2023 và số phương tiện tạm dừng hoạt động trước đây nay thực hiện kiểm định trở lại, dẫn đến tình trạng ùn tắc kiểm định có nguy cơ tái diễn vào các tháng giữa và cuối năm 2024 tại 11 địa phương.

Các địa phương này gồm Bình thuận, Đồng Nai, Đồng Tháp, Hà Giang, Hà Nội, Kon Tum, Lâm Đồng, Thái Bình, Thừa Thiên-Huế, Thành phố Hồ Chí Minh và Trà Vinh. Đặc biệt, tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đã xuất hiện tình trạng ùn ứ phương tiện cục bộ tại một số thời điểm trong thời gian vừa qua.

Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng đánh giá trong các tháng tới đây, khi các vụ án liên quan đến lĩnh vực đăng kiểm tại các địa phương được đưa ra xét xử sẽ có tác động rất lớn đến hoạt động kiểm định.

Trường hợp các trung tâm đăng kiểm bị tạm dừng hoạt động, lượng xe phải xếp hàng chờ đến lượt kiểm định sẽ lại tái diễn như trước đây.

Theo số liệu thống kê, đã có 42 địa phương với 112 trung tâm đăng kiểm có các đăng kiểm viên bị khởi tố. Với lượng phương tiện đến kiểm định gia tăng và việc các cơ quan tố tụng đưa vụ việc ra xét xử trong thời gian tới đây như đã phân tích ở trên thì cả nước có tới 36 địa phương có nguy cơ bị ùn tắc phương tiện đến kiểm định.

Đặc biệt, sẽ có những địa phương không còn trung tâm đăng kiểm để hoạt động như Bắc Kạn và Thái Bình. Việc này sẽ ảnh hưởng và thậm chí dẫn đến ùn tắc phương tiện đến kiểm định tại các địa phương khác do sự dịch chuyển phương tiện từ 36 địa phương trên.

Đơn cử vừa qua, có một số địa phương như Lạng Sơn, Hải Phòng, Quảng Ninh, Yên Bái... mặc dù dư thừa năng lực kiểm định phương tiện của tỉnh nhưng đã bị xảy ra tình trạng ùn tắc do lượng xe ôtô kiểm định ở các địa phương khác bị ùn tắc di chuyển đến kiểm định.

Chuẩn bị các kịch bản kịp thời ứng phó

Về tình hình nhân lực, theo thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam, cả nước có 2.474 đăng kiểm viên nhưng hơn 900 người đã bị khởi tố. Trong số 1.818 đăng kiểm viên thực tế đang tham gia hoạt động kiểm định hiện nay, có 291 người bị khởi tố.

Trường hợp các vụ án đăng kiểm đồng loạt xét xử trong tháng 7/2024, Cục Đăng kiểm dự báo sẽ có 91 trung tâm đăng kiểm phải đóng cửa trong thời gian 3 tháng, tức là đến hết tháng 9/2024 mới có thể mở cửa hoạt động trở lại phục vụ nhu cầu của người dân và doanh nghiệp.

Trong đó, 100% các trung tâm thuộc Cục Đăng kiểm tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh sẽ phải đóng cửa. Nguy cơ ùn tắc tại các địa phương là chắc chắn sẽ xảy ra và đặc biệt nghiêm trọng tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và Đồng Nai.

Nếu các trung tâm đăng kiểm được đưa ra xét xử và kết án không cùng một thời điểm, việc đóng cửa các trung tâm đăng kiểm sẽ không diễn ra cùng lúc nên có thể duy trì hoạt động của một số đơn vị. Khi đó, có thể điều động nhân sự từ các trung tâm đăng kiểm bị đóng cửa sang các đơn vị khác đang hoạt động để tăng công suất, vì thế tình hình ùn tắc có thể sẽ đỡ nghiêm trọng hơn.

Nhân viên đăng kiểm thực hiện quy trình kiểm định xe cơ giới tại một trung tâm đăng kiểm ở Hà Nội.

Để chủ động ứng phó với các tình huống có thể xảy ra trong thời gian tới khi các vụ án được đưa ra xét xử và các đăng kiểm viên bị kết tội bằng bản án có hiệu lực, Cục Đăng kiểm Việt Nam đề xuất sửa đổi Nghị định số 139/2018/NĐ-CP và Nghị định số 30/2023/NĐ-CP quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới, theo trình tự, thủ tục rút gọn, theo hướng loại trừ trường hợp thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên và tạm đình chỉ hoạt động của đơn vị đăng kiểm để tránh tình trạng các đơn vị đăng kiểm bị thiếu đăng kiểm viên và bị dừng hoạt động.

Cục Đăng kiểm kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải có văn bản đề nghị thành uỷ, tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường công tác quản lý, chỉ đạo các cơ quan liên quan tại địa phương chuẩn bị các kịch bản, kịp thời ứng phó với các tình huống xảy ra trong hoạt động kiểm định xe cơ giới.

Ngoài ra, Cục Đăng kiểm sẽ phối hợp chặt chẽ với Sở Giao thông Vận tải các địa phương và các cơ quan báo chí tổ chức tuyên truyền, khuyến cáo người dân, doanh nghiệp chủ động thực hiện đăng kiểm sớm hoặc di chuyển tới các địa phương khác có nhiều trung tâm đăng kiểm đang hoạt động để kiểm định.