Theo phóng viên TTXVN tại Liên hợp quốc, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres ngày 23/5 đã công bố bản kế hoạch 5 bước khẩn cấp về cung ứng viện trợ nhân đạo cho người dân Gaza đang phải đối mặt với "giai đoạn tồi tệ nhất" của cuộc xung đột.
Phát biểu trước báo giới bên ngoài phòng họp Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, ông Guterres một lần nữa kêu gọi thiết lập một lệnh ngừng bắn lâu dài, chấm dứt giao tranh giữa quân đội Israel và Phong trào Hồi giáo Hamas, phóng thích ngay lập tức và vô điều kiện con tin bị giam giữ, đồng thời mở thông hoàn toàn các tuyến đường nhân đạo để hàng viện trợ có thể vào Gaza- khu vực đã bị Israel phong tỏa hơn 80 ngày.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc nhấn mạnh rằng người dân Palestine ở Gaza đang phải chịu đựng "giai đoạn tồi tệ nhất" của cuộc xung đột đẫm máu này. Các gia đình ở Gaza lâm vào tình cảnh đói kém, không thể tiếp cận hàng hóa thiết yếu khi quân đội Israel leo thang chiến dịch quân sự.
Tình hình càng trở nên phức tạp khi Israel thúc đẩy hệ thống phân phát viện trợ mới được tư nhân hóa, dự kiến đi vào hoạt động từ ngày 25/5, bỏ qua chiến dịch viện trợ của Liên hợp quốc và các đối tác.
Ông Guterres khẳng định lập trường rõ ràng của Liên hợp quốc là không tham gia bất kỳ kế hoạch viện trợ nào không tuân thủ luật pháp quốc tế và các nguyên tắc nhân đạo về công bằng, độc lập, trung lập trong hoạt động cứu trợ.
Thay vào đó, Liên hợp quốc và các đối tác đã xây dựng một kế hoạch chi tiết, chặt chẽ gồm 5 điểm được các nước thành viên ủng hộ, bao gồm: Bảo đảm hàng viện trợ tới được Gaza; Kiểm tra, giám sát hàng hóa tại cửa khẩu; Vận chuyển hàng nhân đạo từ cửa khẩu tới các cơ sở nhân đạo; Chuẩn bị viện trợ cho phân phối vào sâu bên trong; và Vận chuyển hàng đến tay những người cần.
Ông Guterres kêu gọi kế hoạch 5 điểm này là một "lời khẩn cầu về viện trợ nhân đạo giúp cứu sống những người dân Gaza đã phải chịu nhiều đau khổ" và kêu gọi thế giới cần hành động đúng đắn.
Tuyên bố của Tổng thư ký Liên hợp quốc được đưa ra trong bối cảnh tình hình nhân đạo tại Dải Gaza đang cực kỳ nghiêm trọng. Giới chức tại đây cho biết ít nhất 71 người đã thiệt mạng và hàng chục người bị thương trong các cuộc không kích của Israel vào ngày 23/5.
Chương trình Lương thực thế giới (WFP) cũng thông báo 15 xe tải chở lương thực của họ đã bị cướp phá tại miền Nam Gaza vào đêm 22/5 khi đang trên đường tới các tiệm bánh được WFP hỗ trợ.
Ông Philippe Lazzarini, người đứng đầu Cơ quan cứu trợ Liên hợp quốc dành cho người tị nạn Palestine (UNRWA) đã bày tỏ sự thất vọng sâu sắc trước tình hình viện trợ tại Gaza. Ông cho biết trong số gần 400 xe tải viện trợ được cấp phép vào Gaza gần đây, chỉ có 115 xe tải thực sự được thực hiện nhiệm vụ phân phối.
Ông Lazzarini nhấn mạnh rằng trong giai đoạn ngừng bắn 6 tuần trước đó, Liên hợp quốc đã đưa được trung bình 500-600 xe tải viện trợ mỗi ngày. Ông đồng thời cảnh báo “người dân Gaza đã bị bỏ đói trong hơn 11 tuần,” trong khi số viện trợ quý giá của họ bị cướp bóc hoặc thất lạc khi tình trạng "đói kém, tuyệt vọng và lo lắng về việc liệu có thêm viện trợ lương thực hay không" đang góp phần làm gia tăng tình hình mất an ninh trong khu vực.
Trong bối cảnh đó, Pháp và Saudi Arabia đã kêu gọi cộng đồng quốc tế “chuyển từ lời nói sang hành động” nhằm thực thi giải pháp hai nhà nước, một yếu tố then chốt cho hòa bình khu vực.
Cố vấn Tổng thống Pháp Emmanuel Macron về Trung Đông và Bắc Phi - bà Anne-Claire Legendre ngày 23/5 cho biết hội nghị Liên hợp quốc sắp tới, do Riyadh và Paris đồng chủ trì, cần đóng vai trò là bước ngoặt để thúc đẩy giải pháp hai nhà nước cho vấn đề Palestine và Israel.
Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, bà Legendre nhấn mạnh rằng bất kỳ lộ trình nào cho vấn đề Trung Đông cũng phải đảm bảo an ninh và hội nhập khu vực của Israel, đồng thời giải quyết nguyện vọng chính đáng của người dân Palestine về việc thành lập nhà nước.
Bà cũng khẳng định cần "tạo ra một khuôn khổ vững chắc và đáng tin cậy cho tương lai ở Gaza," bao gồm "nỗ lực giải giáp Hamas" và "xây dựng nền quản trị đáng tin cậy và cải cách chính quyền Palestine."
Về phần mình, người đứng đầu phái đoàn ngoại giao Saudi Arabia tại Liên hợp quốc - bà Manal bint Hassan Radwan cho rằng hòa bình khu vực bắt đầu bằng "việc công nhận nhà nước Palestine," không phải là một cử chỉ tượng trưng, mà là một "nhu cầu chiến lược."
Theo quan chức ngoại giao Saudi Arabia, đây là cách duy nhất để loại bỏ không gian do các tác nhân phi nhà nước khai thác và thay thế sự tuyệt vọng bằng một "tầm nhìn chính trị dựa trên quyền và chủ quyền, đảm bảo an ninh và phẩm giá cho tất cả mọi người."
Hội nghị sắp tới của Liên hợp quốc về giải pháp hai nhà nước, do Pháp và Saudi Arabia đồng chủ trì, dự kiến được tổ chức từ ngày 17 - 20/6 tại trụ sở Liên hợp quốc ở New York (Mỹ), nhằm chuyển sự đồng thuận quốc tế thành các bước cụ thể hướng tới công nhận nhà nước Palestine, coi đây là một giải pháp lâu dài cho cuộc xung đột kéo dài hàng thập kỷ ở Trung Đông giữa Palestine và Israel.
