Tháng 11 cũng là vụ thu hoạch chuối cuối cùng của năm, khắp các ngả đường ở Nậm Chảy, đi tới đâu cũng thấy xe máy, ô tô chở chuối xuôi, ngược.
Ông Giàng Diu Hòa, Phó Chủ tịch UBND xã Nậm Chảy cho hay, năm nay, chuối quả có giá bán từ 6.000 - 7.000 đồng/kg (cùng kỳ năm trước giá bán chỉ 4.000 - 4.500 đồng/kg), giá cao nên người trồng chuối rất phấn khởi. Niềm vui được nhân đôi khi lá chuối khô cũng được giá, năm 2023 chỉ 14.000 - 16.000 đồng/kg, năm nay tăng lên 21.000 - 23.000 đồng/kg.
Gia đình ông Lý Sảo Chiu, dân tộc Pa Dí, thôn Cốc Ngù hiện có hơn 3.000 gốc chuối. Ngoài nguồn thu hơn 400 triệu đồng từ bán quả chuối, ông còn thu được gần 1 tấn lá chuối khô, bán được 18 triệu đồng.
Ông Chiu bảo, sau khi thu hoạch quả, sẽ chặt bỏ cây để dành chất dinh dưỡng, nguồn nước cho cây non, lá chuối khô bình thường để hoai mục thì nay bán được tiền nên người dân tích cực thu hái.
Thu hái lá chuối khá nhẹ nhàng nên phụ nữ và người cao tuổi thường đảm nhận việc này. Lựa những lá chuối khô gục xuống, người thu lượm chỉ cần lấy dao dọc theo cuống là đã có 200 - 300 gam lá khô, 3 - 4 lá đã được 1 kg lá khô.
Mùa thu hoạch lá chuối kéo dài khoảng 30 - 40 ngày sau khi thu hoạch chuối quả, lá khô sẵn trên cây nên sản phẩm không phải thêm khâu chế biến nào.
Một lao động bình thường thu hái, chọn lọc được 25 - 30 kg lá chuối khô mỗi ngày, bán được 500 - 600 nghìn đồng, cao hơn mức thu nhập của một thợ xây chính.
“Trong xã có 2 - 3 điểm tiểu thương thu mua lá chuối khô, người lấy lá chỉ cần chất lên xe máy, chở tới cân là có tiền ngay”, Phó Chủ tịch UBND xã Giàng Diu Hòa cho biết thêm.
Lá chuối được giá nhưng không phải gia đình nào cũng có thể tận thu nguồn lợi kinh tế này vì thiếu nhân công, hiện bà con đang tập trung thu chuối quả. Như gia đình ông Giàng Diu Hòa cũng trồng khoảng 4.000 gốc chuối, không có người đi thu lá nên ông nhường việc thu hoạch cho một số lao động thuộc diện hộ nghèo.
Lá chuối khô được tiểu thương thu mua từ mấy năm gần đây, sản phẩm được bán chủ yếu tại các tỉnh Hải Dương, Ninh Bình, Thanh Hóa, nơi phát triển mạnh nghề làm các loại bánh truyền thống (chủ yếu là bánh gai). Thị trường trong nước ổn định, giá bán lá chuối khô năm sau luôn cao hơn năm trước nên người trồng chuối rất vui.
Những năm xảy ra dịch bệnh Covid -19, quả chuối mô khó tiêu thụ hoặc giá bán thấp, nhiều người dân tại Nậm Chảy giảm bớt diện tích chuối để trồng cây lâu năm. Hiện, giá sản phẩm đã nâng lên, lá khô được giá nên diện tích chuối mô trên địa bàn đang tăng trở lại và cây chuối mô vẫn giữ ngôi vị “cây làm giàu” số 1 ở Nậm Chảy.