Lũ quét, sạt lở đất là những hiện tượng thiên tai thường xuất hiện trong thời gian ngắn với diễn biến nhanh, cục bộ trong khu vực hẹp và có sức tàn phá lớn. Nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa, Việt Nam chịu ảnh hưởng của nhiều đợt mưa lớn kéo dài, địa hình chia cắt, mật độ sông suối phong phú. Những yếu tố này đã góp phần làm tăng khả năng xảy ra lũ quét và sạt lở đất.
Giao diện của Hệ thống thông tin cảnh báo lũ quét, sạt lở đất.
Thời gian qua, ngành Khí tượng thủy văn (KTTV) đã tập trung phát triển nền tảng công nghệ số với hệ thống đo mưa, ra đa, quan trắc lượng mưa tự động, ước lượng được diện rộng của lượng mưa; đồng thời, với các bản đồ đã xây dựng từ trước để phân vùng lũ quét, sạt lở đất kết hợp với các nghiên cứu các ngưỡng, khả năng xảy ra hiện tượng này để cảnh báo sớm vùng có nguy cơ diễn ra. Tổng cục KTTV đã tích hợp tất cả thông tin này vào hệ thống trang web cảnh báo lũ quét, sạt lở đất để chuyển tải đến người dân.
Hệ thống thông tin cảnh báo lũ quét, sạt lở đất thời gian thực là một công cụ tích hợp những mô đun giám sát, phân tích, xử lý dữ liệu, kết nối dữ liệu đa nguồn phục vụ hỗ trợ nghiệp vụ cảnh báo và truyền tin nguy cơ lũ quét, sạt lở đất cho các tỉnh miền núi Việt Nam trên nền WebGIS và chia sẻ, cung cấp thông tin, lập bản đồ cảnh báo nguy cơ lũ quét, sạt lở đất thời gian thực.
Các thông tin được tích hợp trên các lớp bản đồ.
Theo ông Mai Văn Khiêm - Giám đốc Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia, Tổng cục KTTV, hệ thống thiết lập các công cụ giúp dự báo viên xây dựng các kịch bản cảnh báo lũ quét, sạt lở đất từ đầu vào các dữ liệu thực đo và các sản phẩm mưa dự báo; so sánh và hỗ trợ khách quan cho nhận định của các dự báo viên khi kết hợp sử dụng các sản phẩm của Hệ thống hỗ trợ cảnh báo lũ quét khu vực Đông Nam Á (SeAFFGS). Hệ thống cũng hỗ trợ các dự báo viên xây dựng tin nhanh, tin định kỳ cảnh báo lũ quét, sạt lở đất theo các kịch bản, nhận định chi tiết đến cấp xã trên phạm vi toàn quốc.
Hệ thống hỗ trợ truyền thông tin cảnh báo theo thời gian thực khi xuất hiện các hiện tượng thời tiết nguy hiểm có khả năng gây ra lũ quét, sạt lở đất đến các đơn vị, cán bộ phụ trách theo từng vùng, khu vực. Hệ thống hỗ trợ tự động cảnh báo nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất theo thời gian thực và chia sẻ tự động trên trang web online http://luquetsatlo.nchmf.gov.vn.
Giao diện người dùng, phần bên trái là thông tin cập nhật về khu vực cảnh báo theo đơn vị hành chính và danh sách các bản tin cảnh báo lũ quét, sạt lở đất chi tiết đến cấp xã cập nhật 1 giờ/lần. Giao diện chính sẽ là bản đồ (có thể thu phóng để xem chi tiết) cùng với cảnh báo nguy cơ theo các mức trung bình, cao và rất cao, các thông tin về các vị trí xung yếu cũng sẽ được nổi bật tại khu vực cảnh báo.
Thông tin về vị trí xung yếu, trọng điểm nguy cơ lũ quét, sạt lở đất.
Ngoài ra, tại giao diện các lớp bản đồ còn được tích hợp các thông tin phản hồi ra đa thời tiết (tần suất cập nhật 10 phút/lần), dữ liệu bản đồ mưa thực đo 6 giờ, 12 giờ, 24 giờ, 3 ngày và 5 ngày đã qua, các dữ liệu về các vị trí đã xảy ra sạt lở đất, lũ quét, các vị trí xung yếu, trọng điểm nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất và sơ lược thông tin dự báo về đường đi của bão/áp thấp nhiệt đới.
Dẫn chứng về tính hiệu quả của hệ thống thông tin cảnh báo lũ quét, sạt lở đất thời gian thực, Giám đốc Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia cho biết, hệ thống giúp người dùng có thể theo dõi trực tuyến, thường xuyên hiện trạng mây dông có khả năng xảy ra mưa lớn, dông, lũ quét và sạt lở đất. Từ đó, người dùng có thể chủ động thông tin để có các biện pháp để bảo vệ bản thân và tài sản.
Bên cạnh đó, việc chi tiết hóa đến cấp huyện, xã và thông tin cảnh báo thời gian thực giúp các cơ quan khí tượng thủy văn trên địa bàn tỉnh nắm bắt kịp thời và thực hiện các biện pháp truyền tin đến các cơ quan phòng, chống thiên tai các cấp, cơ quan thông tấn, báo chí.
Theo ông Mai Văn Khiêm, đối với các cơ quan quản lý, phòng chống thiên tai các cấp, việc cập nhật thường xuyên, liên tục các dữ liệu mới nhất giúp cho công tác chỉ đạo, điều hành kịp thời và hiệu quả hơn.
![[Infographic] Mục tiêu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh Lào Cai đến năm 2045](https://cdn.baolaocai.vn/images/780c274b7ee7f540e6d26b39045e287d1a6fef96fbbdf7d197297bfcf6823939ccdccbded631a378211439b8e1520cfb/cover.jpg.webp)
