LCĐT - Về xã Sán Chải, huyện Si Ma Cai lần này, tôi may mắn gặp mặt nhiều nhân chứng lịch sử địa phương qua các thời kỳ như nguyên Bí thư xã Giàng Seo Sì, 40 năm tuổi Đảng, từng 20 năm là Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Bắc Hà, rồi huyện Si Ma Cai. Nghe các ông tham gia ý kiến về một số sự kiện qua các thời kỳ, từ những tư liệu lịch sử của địa phương đến phong trào xây dựng nông thôn mới đang được triển khai mạnh mẽ ở xã để phấn đấu “về đích” trong năm 2021, tôi ngẫm thấy nhận xét của Trưởng Ban Dân vận Huyện ủy Si Ma Cai Hoàng Trọng Huy: “Mấy chục năm công tác ở vùng cao, biên giới, được phân công phụ trách cơ sở, tôi chưa thấy nơi nào làm dân vận hiệu quả như xã Sán Chải” là xác đáng.
 |
| Lãnh đạo Đảng ủy xã kiểm tra hoạt động của cơ sở tiểu thủ công nghiệp ở thôn Lao Chải, xã Sán Chải. |
Xã Sán Chải có đường biên giới dài hơn 3 km, giáp huyện Mã Quan, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) được ngăn cách bởi dòng sông Chảy. Vùng đất này từng là 2 xã biên giới Hố Mù Chải và Sín Hồ Sán, để xây dựng pháo đài biên giới, tháng 5/1981, Chính phủ cho sáp nhập và lấy tên là Sán Chải.
Nhìn lại chặng đường 60 năm từ khi có chi bộ đảng 2 xã lãnh đạo phong trào cách mạng địa phương (tháng 4/1961), truyền thống vận động quần chúng nơi đây luôn được phát huy, cán bộ cơ sở có bề dày kinh nghiệm hiếm nơi nào có được. Sán Chải chính là quê hương của Đội du kích Sín Hồ Sán thời kỳ chống Pháp, tiễu phỉ. Đội trưởng đội du kích là ông Giàng Lao Pà, sau này làm Chủ tịch UBND huyện Si Ma Cai, năm 1967 được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Trên địa bàn luôn đối chọi với những âm mưu chống phá, nơi đây cũng là môi trường đào tạo, thử thách rồi trưởng thành của nhiều cán bộ người địa phương như nguyên Giám đốc Công an tỉnh Giàng Seo Dín, nguyên Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà Giàng Seo Hồ… Trong chiều dài lịch sử, từ khi được giải phóng, địa bàn xã biên giới này luôn ổn định, vững vàng trước thử thách, cam go.
Theo cán bộ lão thành xã, thời chống Pháp, tiễu phỉ, địa bàn hầu như không có trường hợp theo phỉ. Năm 1951, trong chiến dịch tiễu phỉ ở miền Đông của tỉnh Lào Cai, chỉ sau 1 tuần, đồng bào đã đóng góp hàng tấn ngô, đậu, rau giao cho ông Giàng Seo Giáo cất giữ ở bản Sín Hồ Sán giúp bộ đội đánh phỉ ở chợ Si Ma Cai. Bọn phỉ biết, tập kích vào nhưng không cướp được. Trong điều kiện kinh tế thời đó, để huy động được từng ấy lương thực, thực phẩm, chủ yếu nhờ cán bộ địa phương vận động đồng bào, vì cán bộ và bộ đội vào bản không biết tiếng địa phương.
Năm 1969, khi mở đường ô tô từ Cán Cấu lên, cán bộ xã đã cùng Đồn Biên phòng 227 vận động Nhân dân làm đường qua nương, ruộng và tham gia mở đường hàng tháng trời, nhờ đó tuyến đường dài gần 4 km hoàn thành trước kế hoạch. Trong công tác giáo dục, xã là địa bàn thí điểm xóa mù chữ và dạy học song ngữ bằng tiếng Việt và chữ Mông do thầy giáo Phan Doãn Thanh và Ty Giáo dục Lào Cai chỉ đạo thực hiện những năm 1961 - 1965. Thời kỳ xây dựng pháo đài biên giới, nhiều gương quần chúng cảnh giác giúp bộ đội biên phòng bắt sống thám báo và kẻ xấu từ bên kia biên giới sang móc nối, cài cắm, lấy tin tức.
20 năm sau tái lập huyện Si Ma Cai, xã Sán Chải là cửa ngõ dẫn vào trung tâm huyện, luôn đi đầu trong tốp các xã mạnh về thực hiện phong trào, hành động cách mạng. Bí thư Đảng ủy xã Nguyễn Hữu Hưởng cho biết: Với 10 chi bộ, 158 đảng viên, trong đó 111 đảng viên là người địa phương, công tác vận động quần chúng của Đảng bộ có nhiều thuận lợi. Đặc biệt, Ủy ban MTTQ Việt Nam xã đã triển khai thực hiện tốt các cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Ngày vì người nghèo”… 3 năm qua, xã đã vận động được 54,7 triệu đồng ủng hộ Quỹ “Vì người nghèo”; vận động hỗ trợ xây dựng 13 “Nhà đại đoàn kết” cho hộ nghèo, tổng trị giá 400 triệu đồng. Hội Nông dân xã triển khai hiệu quả phong trào “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững”. Xã có 3 hộ nông dân sản xuất giỏi cấp tỉnh, 7 hộ đạt cấp huyện và 63 hộ đạt cấp xã. Đặc biệt, trong phong trào thi đua “Dân vận khéo” năm 2019, xã triển khai thành công mô hình “Đường điện thắp sáng khu dân cư” bằng hình thức xã hội hóa. Riêng Đoàn Thanh niên xã đi đầu với mô hình “Đường điện thắp sáng khu dân cư” ở bản Lù Dì Sán, làm đường tuần tra biên giới với kinh phí xã hội hóa trị giá 25 triệu đồng.
Chủ tịch xã Giàng Lồ Pao, nguyên Chủ tịch HĐND xã Quan Hồ Thẩn vừa được điều động sang, tiếp cận ngay công việc cho biết: 20 năm tái lập huyện Si Ma Cai cũng là thời kỳ xã Sán Chải được Nhà nước đặc biệt quan tâm, đầu tư phát triển kinh tế, tấn công vào đói nghèo. Địa bàn nhiều năm không có hộ di dịch cư tự do. Nhờ áp dụng kỹ thuật mới nên vùng cây ăn quả ôn đới rộng 65 ha, cây dược liệu gần 10 ha, rau trái vụ hơn 40 ha, góp phần nâng giá trị sản xuất lên 38 triệu đồng/ha/năm. Tập quán chăn nuôi gia súc đã thay đổi căn bản theo hướng “chăn nuôi tại nương trại, tại vườn rừng”, không còn thả rông như trước. Năm 2020, xã phấn đấu đạt 4 tiêu chí còn lại trong 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới.
Thiếu tá Thào Phù Páo, Đội trưởng Đội công tác quần chúng, Đồn Biên phòng 227 được luân chuyển về làm Phó Bí thư Đảng ủy xã Sán Chải cho biết thêm: Công tác vận động quần chúng của Đồn Biên phòng 227 huyện Si Ma Cai nhiều năm qua luôn gắn bó với cơ sở 3 xã biên phòng trên địa bàn theo quy chế phối hợp giữa Đảng ủy Đồn và Đảng ủy xã “Về quản lý biên giới, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia”. Được cử về trực tiếp sinh hoạt trong Đảng ủy, tham gia các phong trào ở địa phương cho tôi thêm nhiều kinh nghiệm quý trong vận động quần chúng.
Xuống bản ven biên Lù Dì Sán, thăm đường ra đập thủy điện Pa Kê hoặc vào bản Seo Khái Hóa, dù mưa gió, trời tối, có khi sương mù dày đặc, nhìn những bóng điện tỏa sáng bên đường do đồng bào đóng góp tiền mua mà thấy ấm lòng hơn. Đây chính là công sức và hiệu quả của công tác vận động quần chúng, góp vào giữ vững trật tự cơ sở biên phòng, càng thấm thía lời Bác Hồ dạy: “Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”.
