Trong các gia đình người Mông ở vùng cao Tây Bắc nói chung và khu vực Mù Cang Chải nói riêng, hình ảnh người phụ nữ gánh vác hầu hết công việc nặng nhọc đã trở nên quá quen thuộc.
Từ sáng sớm tinh mơ, khi đàn ông trong nhà còn chưa thức giấc, họ đã lo toan việc bếp núc, chăm sóc con cái rồi lại lên nương đồi, cõng trên lưng những bó củi, bao thóc nặng trĩu không kém gì đàn ông. Tối về, họ lại miệt mài bên khung cửi, thêu thùa, lo lắng việc nhà...
Áp lực công việc nặng nề cả về thể chất lẫn tinh thần nhưng họ lại ít có tiếng nói trong các quyết định quan trọng của gia đình, thậm chí là của bản thân. Những khuôn mẫu giới truyền thống đã khiến phụ nữ Mông trở nên tự ti, không dám mơ ước những điều ngoài căn bếp và nương đồi.
Thế nhưng, bức tranh ấy đang dần được tô điểm bằng những gam màu mới, rực rỡ và đầy hy vọng bởi những người phụ nữ tiên phong, không chỉ vươn lên làm chủ cuộc đời mình mà còn dùng chính năng lực và sự tự tin để xóa bỏ khuôn mẫu giới đã tồn tại từ bao đời.
Một trong số đó phải kể đến chị Lý Thị Ninh - Giám đốc Hợp tác xã Thêu dệt thổ cẩm Mông Style ở xã Mù Cang Chải. Từng có cuộc sống như bao phụ nữ Mông ở Mù Cang Chải - mỗi ngày đều đặn 2 buổi lên nương, dãi nắng dầm mưa, tranh thủ thời gian rảnh thì se lanh, dệt vải, thêu váy áo nhưng thu nhập của chị luôn là con số 0.
Chị Ninh chia sẻ: “Từ xa xưa, vị thế của phụ nữ Mông trong gia đình rất thấp. Vì thế, muốn thay đổi, trước hết chị em phải kiên trì, không cam chịu, phải thay đổi, nỗ lực để làm chủ kinh tế, phải biết chữ, biết làm việc, biết giao lưu, kết nối với xã hội.
Năm 2009, khi xã thành lập Nhóm thêu dệt thổ cẩm, tôi đã nhanh chóng xin chồng và gia đình cho tham gia. Gia đình chưa đồng ý đâu bởi quan niệm phụ nữ không được làm chủ kinh tế, phải ở nhà lên nương rồi chăm sóc chồng con đã tồn tại từ nhiều đời nay, tôi phải kiên trì giải thích, thuyết phục mãi mới được ủng hộ”
Từ đó, cô gái trẻ Lý Thị Ninh đã nỗ lực không ngừng vì chỉ khi thành công mới có thể khẳng định mình, nâng cao vị thế của người phụ nữ. Chị thay mặt Nhóm nhận đơn hàng, mua nguyên vật liệu, chi trả cho chị em rồi lăn lộn các nơi để tìm kiếm thêm thị trường, sáng tạo hoa văn, đa dạng hóa sản phẩm, truyền dạy nghề thổ cẩm truyền thống cho chị em.
Theo năm tháng, “Nhóm thổ cẩm Mông” cũng ngày càng lớn mạnh và đến nay đã trở thành Hợp tác xã thêu dệt thổ cẩm Mông Style với 5 thành viên chính thức và gần 50 lao động là phụ nữ Mông tham gia với thu nhập bình quân khoảng 3 triệu đồng/tháng.
Tương tự, chị Vàng Thị Lỳ - chủ homestay Hello Mù Cang Chải ở xã Púng Luông cũng là một người như thế. Thay vì chấp nhận cuộc sống chỉ gắn liền với nương rẫy như mẹ, như bà, chị Lỳ đã mạnh dạn rẽ lối, tận dụng lợi thế cảnh quan thiên nhiên để phát triển du lịch cộng đồng một cách bài bản.
Trong khi chồng ở nhà xây dựng cơ sở vật chất, chị Lỳ đã lên Sa Pa xin phục vụ ở các nhà hàng, vừa học cách giao tiếp tiếng Anh vừa học hỏi cách vận hành du lịch cộng đồng.
Chị Lỳ chia sẻ: “Tôi vừa làm, vừa hoàn thiện, học hỏi; thiếu tiền thì vay mượn, thiếu kiến thức, kinh nghiệm thì đọc sách, nghiên cứu”.
Vượt trên mọi khó khăn, cần mẫn và kiên trì, đến nay, từ ngọn đồi hoang vu không đường, không nước, Hello Mù Cang Chải ngày càng phát triển và trở thành địa chỉ hút khách du lịch đến Mù Cang Chải.
Hiện, Hello Mù Cang Chải có 8 bungalow, 1 homestay với 5 phòng; đưa vào vận hành 20 tour du lịch trải nghiệm; liên kết và ký hợp đồng với nhiều công ty du lịch lữ hành...
Ngoài ra, qua đào tạo, homestay còn có 7 hướng dẫn viên tiếng Anh, 15 hướng dẫn viên tiếng Việt, hơn 50 lao động làm xe ôm và hàng chục porter dẫn khách trekking.
Mong muốn giúp nhiều chị em phụ nữ có khát vọng khởi nghiệp, làm giàu chính đáng, chị Lỳ còn tích cực tuyên truyền, vận động, chia sẻ với chị em trong xã và các xã bạn về phát triển du lịch và liên kết với nhiều chị em thu mua nông sản, sản phẩm thổ cẩm bán cho du khách.
Không chỉ tạo thêm việc làm, thu nhập, chị Lỳ còn giúp nhiều chị em trong bản tự tin giao tiếp, học thêm tiếng Anh và quan trọng hơn cả là khẳng định vị thế của mình trong gia đình.
Đây chỉ là hai trong số rất nhiều phụ nữ người Mông ở khu vực Mù Cang Chải đang vươn lên, tự tin làm chủ cuộc sống. Thành công của họ đã trở thành nguồn cảm hứng, là minh chứng sống động nhất về việc xóa bỏ khuôn mẫu giới và xây dựng sự tự tin cho phụ nữ nơi đây.
Nhiều chị em đã được hỗ trợ học nghề, được chia sẻ kinh nghiệm làm kinh tế, được động viên cất lên tiếng nói của mình.
Chị Hờ Thị Sú ở xã Mù Cang Chải phấn khởi chia sẻ: “Từ khi tham gia Hợp tác xã Thêu dệt thổ cẩm Mông Style, mấy chị em trong bản vui lắm bởi có một khoản thu nhập riêng, có tiền mua sắm, chăm sóc con cái và bản thân. Chồng bây giờ còn động viên, làm đỡ việc nhà để tôi đi học xóa mù chữ nữa”.
Mù Cang Chải hôm nay đang ngày càng có nhiều phụ nữ Mông tự tin nắm lấy tương lai, phát triển kinh tế và kiến tạo nên hạnh phúc cho chính mình và cộng đồng.
Điều này đã góp phần xóa bỏ khuôn mẫu giới, nâng cao vị thế của phụ nữ trong gia đình, từng bước xây dựng cộng đồng văn minh, hạnh phúc. Khi người phụ nữ có tri thức, có kinh tế và tự tin, họ cũng sẽ đầu tư nhiều hơn vào việc giáo dục con cái, tạo nên một tương lai rạng ngời nơi những cô gái Mông trở nên mạnh mẽ, bản lĩnh và tự tin toả sáng.
![[Infographic] 5 vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em cần được giải quyết ngay](https://cdn.baolaocai.vn/images/0319f9ef492c6e468a73b2b9e752d6bbd5eaf47bc6af99ada07a6ef7b9e80f3d0084c409e2922a23b621a389d7a28ddf2ce7021c9073da1a48fe4c126fd205ae/thump.png.webp)
