Vượt qua định kiến "ký ức lưu trữ"

Trong dòng chảy của điện ảnh, phim tài liệu luôn giữ vai trò như một chứng nhân lịch sử, ghi lại chân thực đời sống con người và xã hội. Tuy nhiên, ở thời đại công nghệ số, phim tài liệu Việt Nam đứng trước thách thức phải vượt qua định kiến “ký ức lưu trữ” để trở thành tác phẩm nghệ thuật sống động.

“Đi trong sương” là câu chuyện lập nghiệp của những thanh niên người dân tộc thiểu số tại xã Y Tý, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai.
“Đi trong sương” là câu chuyện lập nghiệp của những thanh niên người dân tộc thiểu số tại xã Y Tý, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai.

Nhiều năm qua, Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương không ngừng đổi mới, sản xuất những bộ phim tài liệu có giá trị nghệ thuật và nhân văn cao. Nhưng các nhà làm phim vẫn phải đối mặt không ít khó khăn, trước hết là sự bó hẹp về đề tài.

Nghệ sĩ ưu tú Trịnh Quang Tùng, Phó Tổng Giám đốc phụ trách Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương thừa nhận, tìm kiếm đề tài mới trong bối cảnh hiện nay là một thách thức lớn. Nhiều bộ phim vẫn xoay quanh các chủ đề quen thuộc như biển đảo, miền núi, lịch sử truyền thống, trong khi những vấn đề nóng hổi của xã hội đương đại chưa được khai thác sâu sắc.

Đáng chú ý, áp lực về thời hạn và định mức để các nhà biên kịch tìm kiếm ý tưởng mới đã dẫn đến tình trạng làm phim theo lối mòn, thậm chí có phim sử dụng quá nửa là tư liệu cũ.

Bên cạnh đó, sáng tạo trong cách kể chuyện cũng là điều đáng bàn. Nhiều bộ phim tài liệu hiện nay vẫn nghèo nàn về mặt hình ảnh, lạm dụng flycam mà thiếu góc máy sáng tạo. “Đạo diễn là nghề không thể thanh minh, không đổ tại bất kỳ lý do nào", đạo diễn Hoàng Dũng trăn trở.

Trong khi đó, quay phim Tạ Đức Nguyên cũng nhấn mạnh rằng, quay phim phải “thở” cùng nhân vật, chứ không chỉ bảo đảm đủ cảnh. Đạo diễn Lê Tuấn Anh cũng chia sẻ kinh nghiệm khi tự tay anh cầm máy quay cho chính phim của mình để nắm bắt những khoảnh khắc “ảo giác” - thứ tạo nên sự khác biệt cho tác phẩm.

Một bộ phim tài liệu hay không đơn thuần truyền tải thông tin mà phải kể được một câu chuyện có sức hấp dẫn. Điều quan trọng nhất vẫn là số phận con người và hơi thở của cuộc sống. Chính vì vậy, các nhà làm phim cần đầu tư kỹ lưỡng vào khâu kịch bản, xây dựng nhân vật có chiều sâu, kết hợp giữa tư liệu và các cảnh quay thực tế một cách sáng tạo.

Chủ tịch Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương Nguyễn Quang Tuấn nhấn mạnh rằng, mỗi kịch bản cần được chuẩn bị một cách chủ động từ trước, có sự gắn kết chặt chẽ giữa biên kịch, đạo diễn và quay phim. Tổ chức các trại sáng tác, hỗ trợ tìm kiếm đề tài, mở rộng chính sách đặt hàng sẽ giúp các nhà làm phim có thêm điều kiện sáng tạo và phát triển.

Ngoài ra, việc phát hành phim tài liệu trên nền tảng trực tuyến cũng là hướng đi cần được chú trọng để mở rộng đối tượng khán giả. Gần 70 năm qua, Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương đã đóng góp không nhỏ vào sự phát triển của nền điện ảnh Việt Nam, tạo ra những bộ phim tài liệu có giá trị lớn về lịch sử, văn hóa và đời sống xã hội.

Những bộ phim như “Đồng hành cùng lịch sử” của đạo diễn Nguyễn Quang Tuấn, “Người làm chữ” của đạo diễn Đặng Thị Linh hay “Đi trong sương” của đạo diễn Nguyễn Văn Kiểm... được người xem ghi nhận.

Theo nhandan.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Gần 50 học sinh tham gia hoạt động “Vẽ tranh theo sách” với chủ đề “Ước mơ từ trang sách”

Gần 50 học sinh tham gia hoạt động “Vẽ tranh theo sách” với chủ đề “Ước mơ từ trang sách”

Sáng 16/7, tại cơ sở 2 Thư viện tỉnh Lào Cai (phường Cam Đường), đã diễn ra hoạt động “Vẽ tranh theo sách” mùa hè năm 2025 với chủ đề “Ước mơ từ trang sách”. Chương trình thu hút gần 50 em học sinh đến từ các trường tiểu học và trung học cơ sở trên địa bàn tham gia.

Người Dao Lương Thịnh giữ gìn bản sắc

Người Dao Lương Thịnh giữ gìn bản sắc

Xã Lương Thịnh hôm nay đang khoác lên mình tấm áo mới của sự ấm no, trù phù, cùng với đó là nét đẹp truyền thống được đồng bào dân tộc Dao nơi đây giữ gìn như báu vật. Đặc biệt, ở thôn Vực Tròn và thôn Khe Lụa, chữ nôm Dao, những bài cúng, nghi lễ linh thiêng vẫn được truyền nối qua nhiều thế hệ. 

Người thổi hồn văn hóa Mông

Người thổi hồn văn hóa Mông

Tại xã Sín Chéng, có một người đang ngày ngày gìn giữ nghề làm đàn môi - nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Mông. Đó là ông Giàng A Thống, người đã gắn bó với loại nhạc cụ mộc mạc mà sâu lắng, từng được ví như “tiếng lòng” của trai gái Mông trong những đêm hội tình xuân.

Sẽ tổ chức Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025 tại Hà Nội

Sẽ tổ chức Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025 tại Hà Nội

Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025 dự kiến kéo dài 5 ngày từ ngày 14 đến 18-11, tại khu di tích Hoàng thành Thăng Long, cùng nhiều hoạt động bên lề từ tháng 9 đến tháng 11 trên toàn địa bàn thành phố. Sự kiện do UBND thành phố Hà Nội phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì.

“Giữ lửa” văn hóa từ trong mỗi nếp nhà

“Giữ lửa” văn hóa từ trong mỗi nếp nhà

Trải qua bao thăng trầm thời gian, những giá trị, tinh hoa văn hóa của các tộc người luôn được gìn giữ, trao truyền ngay trong mỗi nếp nhà, từ thế hệ này sang thế hệ khác, góp phần quan trọng bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Kỷ niệm 140 năm ngày vua Hàm Nghi ban Chiếu Cần Vương

Kỷ niệm 140 năm ngày vua Hàm Nghi ban Chiếu Cần Vương

Ngày 13/7, tại Đền thờ vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương, thuộc Di tích lịch sử quốc gia Thành Tân Sở ở xã Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị, Ủy ban nhân dân xã Cam Lộ tổ chức Lễ kỷ niệm 140 năm ngày vua Hàm Nghi ban Chiếu Cần Vương 13/7 (1885-2025), mở đầu cho phong trào Cần vương chống thực dân Pháp.

UNESCO ghi danh Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn-Kiếp Bạc vào danh mục Di sản thế giới

UNESCO ghi danh Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn-Kiếp Bạc vào danh mục Di sản thế giới

Theo thông tin từ Cục Di sản văn hóa, chiều 12/7 (giờ Paris), tại Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO), Giáo sư Nikolay Nenov (Bulgaria), Chủ tịch Kỳ họp đã chính thức gõ búa ghi danh Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm, Côn Sơn, Kiếp Bạc là Di sản văn hóa thế giới.

fb yt zl tw