Vượt qua định kiến "ký ức lưu trữ"

Trong dòng chảy của điện ảnh, phim tài liệu luôn giữ vai trò như một chứng nhân lịch sử, ghi lại chân thực đời sống con người và xã hội. Tuy nhiên, ở thời đại công nghệ số, phim tài liệu Việt Nam đứng trước thách thức phải vượt qua định kiến “ký ức lưu trữ” để trở thành tác phẩm nghệ thuật sống động.

“Đi trong sương” là câu chuyện lập nghiệp của những thanh niên người dân tộc thiểu số tại xã Y Tý, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai.
“Đi trong sương” là câu chuyện lập nghiệp của những thanh niên người dân tộc thiểu số tại xã Y Tý, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai.

Nhiều năm qua, Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương không ngừng đổi mới, sản xuất những bộ phim tài liệu có giá trị nghệ thuật và nhân văn cao. Nhưng các nhà làm phim vẫn phải đối mặt không ít khó khăn, trước hết là sự bó hẹp về đề tài.

Nghệ sĩ ưu tú Trịnh Quang Tùng, Phó Tổng Giám đốc phụ trách Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương thừa nhận, tìm kiếm đề tài mới trong bối cảnh hiện nay là một thách thức lớn. Nhiều bộ phim vẫn xoay quanh các chủ đề quen thuộc như biển đảo, miền núi, lịch sử truyền thống, trong khi những vấn đề nóng hổi của xã hội đương đại chưa được khai thác sâu sắc.

Đáng chú ý, áp lực về thời hạn và định mức để các nhà biên kịch tìm kiếm ý tưởng mới đã dẫn đến tình trạng làm phim theo lối mòn, thậm chí có phim sử dụng quá nửa là tư liệu cũ.

Bên cạnh đó, sáng tạo trong cách kể chuyện cũng là điều đáng bàn. Nhiều bộ phim tài liệu hiện nay vẫn nghèo nàn về mặt hình ảnh, lạm dụng flycam mà thiếu góc máy sáng tạo. “Đạo diễn là nghề không thể thanh minh, không đổ tại bất kỳ lý do nào", đạo diễn Hoàng Dũng trăn trở.

Trong khi đó, quay phim Tạ Đức Nguyên cũng nhấn mạnh rằng, quay phim phải “thở” cùng nhân vật, chứ không chỉ bảo đảm đủ cảnh. Đạo diễn Lê Tuấn Anh cũng chia sẻ kinh nghiệm khi tự tay anh cầm máy quay cho chính phim của mình để nắm bắt những khoảnh khắc “ảo giác” - thứ tạo nên sự khác biệt cho tác phẩm.

Một bộ phim tài liệu hay không đơn thuần truyền tải thông tin mà phải kể được một câu chuyện có sức hấp dẫn. Điều quan trọng nhất vẫn là số phận con người và hơi thở của cuộc sống. Chính vì vậy, các nhà làm phim cần đầu tư kỹ lưỡng vào khâu kịch bản, xây dựng nhân vật có chiều sâu, kết hợp giữa tư liệu và các cảnh quay thực tế một cách sáng tạo.

Chủ tịch Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương Nguyễn Quang Tuấn nhấn mạnh rằng, mỗi kịch bản cần được chuẩn bị một cách chủ động từ trước, có sự gắn kết chặt chẽ giữa biên kịch, đạo diễn và quay phim. Tổ chức các trại sáng tác, hỗ trợ tìm kiếm đề tài, mở rộng chính sách đặt hàng sẽ giúp các nhà làm phim có thêm điều kiện sáng tạo và phát triển.

Ngoài ra, việc phát hành phim tài liệu trên nền tảng trực tuyến cũng là hướng đi cần được chú trọng để mở rộng đối tượng khán giả. Gần 70 năm qua, Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương đã đóng góp không nhỏ vào sự phát triển của nền điện ảnh Việt Nam, tạo ra những bộ phim tài liệu có giá trị lớn về lịch sử, văn hóa và đời sống xã hội.

Những bộ phim như “Đồng hành cùng lịch sử” của đạo diễn Nguyễn Quang Tuấn, “Người làm chữ” của đạo diễn Đặng Thị Linh hay “Đi trong sương” của đạo diễn Nguyễn Văn Kiểm... được người xem ghi nhận.

Theo nhandan.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Sáng mãi “ngọn lửa” dân ca Dao

Sáng mãi “ngọn lửa” dân ca Dao

Chúng tôi đến thôn Bầu Bàng, xã Trịnh Tường, bị thu hút bởi tiếng hát dân ca người Dao tuyển ngân vang trong căn nhà nhỏ. Theo tiếng hát ấy, có cả tiếng trong trẻo tập hát của các em nhỏ. Đó là những âm thanh quen thuộc ngân lên từ nhóm tập hát dân ca do nghệ nhân người Dao tuyển Phàn Thị Đanh khởi xướng và truyền dạy.

Ngày hội văn hóa tôn vinh tinh hoa sáng tạo Việt

Ngày hội văn hóa tôn vinh tinh hoa sáng tạo Việt

Ngày hội Văn hóa trò chơi và quà tặng Việt Nam 2025 với chủ đề “Tinh hoa sáng tạo Việt” diễn ra trong hai ngày 13 - 14/9, tại Đường sách thành phố Hồ Chí Minh, đã mang đến một không gian sáng tạo sôi động, nơi cộng đồng nghệ nhân, doanh nghiệp và công chúng cùng lan tỏa giá trị văn hóa Việt.

Điệu múa Then trong trái tim người Tày

Điệu múa Then trong trái tim người Tày

Bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống là cách để nhiều cộng đồng dân tộc gìn giữ cội nguồn, nuôi dưỡng bản sắc trong đời sống hiện đại. Với đồng bào Tày ở xã Văn Chấn, điệu múa Then, tiếng đàn tính, nét đặc sắc văn hóa truyền thống vốn gắn bó với ký ức của cha ông được hồi sinh, gìn giữ trong sinh hoạt của Câu lạc bộ múa Then Tày thôn Thác Vác. Từ những điệu múa ấy, tình yêu văn hóa Tày ngày càng được lan tỏa, hun đúc niềm tự hào, gắn kết cộng đồng.

Khi điện ảnh trở thành bài học lịch sử sống động cho thế hệ trẻ

Khi điện ảnh trở thành bài học lịch sử sống động cho thế hệ trẻ

Trong nỗ lực đổi mới phương pháp giáo dục, nhiều trường học đã tìm đến điện ảnh như một kênh trực quan giúp học sinh tiếp cận lịch sử. Qua hình ảnh, âm thanh và câu chuyện từ quá khứ, các em không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn nuôi dưỡng tình yêu quê hương, ý thức trách nhiệm với Tổ quốc.

Gia đình Haha - Vì một Việt Nam hạnh phúc

Gia đình Haha - Vì một Việt Nam hạnh phúc

Sáng 13/9, UBND xã Bản Liền phối hợp với Trung tâm Truyền thông Tài nguyên và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức chương trình “Du lịch trải nghiệm và hoạt động thiện nguyện trồng tre Lục Trúc, dẻ Trùng Khánh” trong khuôn khổ chương trình thiện nguyện xã hội “Gia đình Haha – Vì một Việt Nam hạnh phúc”.

Luồng sinh khí mới của phim chiến tranh cách mạng

Luồng sinh khí mới của phim chiến tranh cách mạng

Phim đề tài chiến tranh là một phần đặc biệt quan trọng trong di sản điện ảnh cách mạng Việt Nam, đã chứng minh được giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật với thời gian, cũng như những đóng góp tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai bên chiến tuyến, từ đó hàn gắn vết thương chiến tranh, tăng cường hợp tác hữu nghị.

Tìm lại ký ức xưa qua đồ chơi truyền thống

Tìm lại ký ức xưa qua đồ chơi truyền thống

Giá trị truyền thống trong những món đồ chơi Trung thu cổ truyền tưởng chừng bị lãng quên trong thời gian dài, nay bỗng trở lại và được nhiều người đón nhận. Những ngày gần tới Rằm Trung thu, trên khắp phố phường Hà Nội, đặc biệt là tại khu phố cổ, nhiều cửa hàng bắt đầu trưng bày đồ chơi trung thu với sắc màu rực rỡ, đủ loại đồ chơi truyền thống, dệt nên mùa trăng rằm vừa hoài niệm, vừa tươi mới.

Trend book club lan tỏa trong giới trẻ

Trend book club lan tỏa trong giới trẻ

Không chỉ dừng lại ở thói quen đọc sách cá nhân, ngày nay nhiều bạn trẻ tìm đến các book club (câu lạc bộ sách) như một không gian gặp gỡ, chia sẻ và nuôi dưỡng đam mê tri thức. Từ những quán cà phê nhỏ, thư viện cộng đồng đến các nhóm trực tuyến, phong trào sinh hoạt câu lạc bộ sách đang trở thành một xu hướng văn hoá mới, góp phần khơi dậy tinh thần đọc và hình thành cộng đồng gắn kết bằng tri thức.

Xếp hạng 4 di tích quốc gia đặc biệt

Xếp hạng 4 di tích quốc gia đặc biệt

Theo thông tin từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính vừa ký Quyết định số 1959/QĐ-TTg ngày 11/9/2025 về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt (đợt 18, năm 2025) đối với 4 di tích.

fb yt zl tw