Năm 2025, cuốn sách “Đặng Thùy Trâm và Cuốn nhật ký thứ ba” được xuất bản, là dịp nhìn lại trọn vẹn câu chuyện đặc biệt của một con người, chiến sĩ bình dị trong chiến tranh, giúp chúng ta biết thêm về chân dung Đặng Thùy Trâm với tuổi trẻ, tri thức và văn hóa của một người con gái Hà Nội tinh khôi và tràn đầy lý tưởng; Đặng Thùy Trâm trong vòng tay thương yêu của gia đình và bè bạn, trước khi xung phong vào chiến trường.
Một số bài viết trong cuốn sách khắc họa bức tranh của một thời mà người người hướng về Tổ quốc, về một gia đình trí thức Hà Nội điển hình, có cô con gái xung phong “đi B”, dấn thân vào nơi chiến trường ác liệt nhất rồi hy sinh, để lại những dòng nhật ký chiến tranh lay động trái tim bao người.
Thời thơ ấu, thiếu niên và một phần thanh xuân tươi đẹp của Đặng Thùy Trâm được kể lại, cùng với những kỷ niệm bên gia đình, bè bạn, trong lòng Thủ đô Hà Nội hòa bình, với trái tim hướng về miền Nam ruột thịt còn đang chịu cảnh bom rơi đạn nổ. Một phần quan trọng trong cuốn sách là Di cảo chưa từng công bố của nữ bác sĩ Đặng Thùy Trâm, bao gồm “Cuốn nhật ký thứ ba” và một số thư từ với gia đình, bè bạn.
Trong những trang nhật ký đó hiện lên hình ảnh một Đặng Thùy Trâm đầy nữ tính, với sức trẻ, với một trái tim tràn ngập tình yêu dành cho đất nước, gia đình, người thân, bè bạn và tình yêu lứa đôi. Cô sinh viên trường y lãng mạn, tinh tế và nồng nhiệt ấy, lúc hăng say học tập và rèn luyện trong một môi trường an toàn và nhiều thuận lợi, vẫn luôn nhiều trăn trở về lý tưởng, về lẽ sống làm người, về ước mơ cứu chữa bệnh nhân, về sứ mệnh của công dân khi đất nước đang bị chia cắt, về sự quả cảm đương đầu với thử thách và bất công, với một tinh thần Danko không do dự.
Để rồi quyết tâm dấn thân vào chiến trường miền Nam, cùng rất nhiều thanh niên miền Bắc, không ngại hy sinh gian khổ. Một điều từng gây nhiều tò mò tranh cãi là mối tình không thành của Đặng Thùy Trâm với M., một quân nhân miền Nam đa tài, trong cuốn sách này cũng được nhìn nhận lại, từ khía cạnh chân thật nhất, “đời” nhất.
Phần sau của cuốn sách thuật lại hành trình 2 cuốn nhật ký chiến tranh của Đặng Thùy Trâm tìm về với nơi nó thuộc về sau 35 năm, ly kỳ và xúc động; những chuyện sau khi Nhật ký Đặng Thùy Trâm được xuất bản, như chuyện đi tìm gặp người đầu tiên của phía “bên kia” đọc nhật ký Đặng Thùy Trâm và ngăn đừng đốt, về chuyến đi sang Mỹ nhận về 2 cuốn nhật ký bị thất lạc, chuyện người mẹ vĩ đại của người con gái vĩ đại... “Đặng Thùy Trâm và Cuốn nhật ký thứ ba” là cuốn sách mà khi đọc nó, chúng ta nhớ về một con người, như rất nhiều người Việt Nam khác, đã hy sinh vì Tổ quốc, vì hòa bình, với trọn vẹn lý tưởng và tình yêu của tuổi thanh xuân bất diệt.
Năm 2005, 2 cuốn nhật ký chiến tranh của nữ bác sĩ, liệt sĩ Đặng Thùy Trâm, sau 35 năm ẩn tích trên đất Mỹ, đã được chính những cựu binh Mỹ trả về cho gia đình chị và nhờ đó, thế giới biết đến “Nhật ký Đặng Thùy Trâm”.
Cho đến nay, hơn nửa triệu bản sách đã được phát hành tại Việt Nam và được dịch ra 23 thứ tiếng trên thế giới, gây xúc động mãnh liệt và truyền cảm hứng cho rất nhiều người về một tâm hồn Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ, tinh tế, quả cảm và nhân ái, giữa đạn bom ác liệt vẫn tươi sáng khát vọng, tình yêu. Rất nhiều sự kiện, hoạt động... được tổ chức để tôn vinh hình tượng nữ bác sĩ, liệt sĩ, anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Đặng Thùy Trâm. “Ngọn lửa” Đặng Thùy Trâm tỏa sáng trong thế hệ trẻ Việt Nam, sức sống lan tỏa qua những dòng nhật ký chiến tranh của cô vẫn luôn bền bỉ suốt 20 năm qua.
Tác giả Đặng Kim Trâm là em gái của nữ bác sĩ, liệt sĩ, anh hùng lực lượng vũ trang Đặng Thùy Trâm. Chị đã từng dịch nhiều sách tiếng Anh, viết báo, và là người phụ trách chính các di cảo của Đặng Thùy Trâm, biên soạn thành sách, cùng với nhiều tư liệu khác liên quan.
![[ẢNH] Đồng bào các dân tộc vùng cao Bát Xát giữ nghề đan lát](https://cdn.baolaocai.vn/images/8fdcf4b30cf6da82bccfd320c64013d05d5ad2d8c747204f49a87e4c16ac3a41928131fc37cf1c1d921606ce3dc4cfa69535b73f83f58c9f0c8c66a4fdd57604/baolaocai-c_5.jpg.webp)
