Ngày 7/2 (tức 28 Tết Giáp Thìn), Bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội) cho biết bác sĩ khoa Cấp cứu vừa tiếp nhận 2 bệnh nhân trong cùng một gia đình vào viện trong bệnh cảnh tụt huyết áp, rối loạn nhịp thất phức tạp do ngộ độc Aconitin sau uống 100 ml rượu ngâm củ ấu tàu.
Hai bệnh nhân lần lượt 49 và 68 tuổi, cùng nhau uống rượu ngâm củ ấu tàu. Sau uống khoảng 30 phút, cả 2 đều có biểu hiện tê môi, tê đầu lưỡi, chóng mặt, đau tức nặng ngực. Thời điểm được đưa vào khoa Cấp cứu, bệnh diễn biến ở giờ thứ 2.
Bệnh nhân được chẩn đoán ngộ độc Aconitin biến chứng rối loạn nhịp thất phức tạp, toan chuyển hoá rất nặng, được xử trí đặt sonde dạ dày, rửa dạ dày. Thầy thuốc cũng dùng các thuốc vận mạch, chống rối loạn nhịp thất, lọc máu liên tục để giải quyết tình trạng toan chuyển hoá cho bệnh nhân.
Sau lọc máu 12 giờ, tình trạng bệnh nhân cải thiện tốt, hết toan chuyển hoá, không còn rối loạn nhịp thất. Sau 2 ngày điều trị bệnh nhân được xuất viện.
Củ ấu tàu thường được dùng trong Đông y làm rượu thuốc để xoa bóp chữa các chứng đau, tê, nhức, mỏi. Tuy nhiên, trong thành phần của nó chứa aconitin là một chất rất độc.
Ngộ độc củ ấu tàu hay gặp trong trường hợp bệnh nhân tự tiện dùng thuốc mà không theo chỉ định của thầy thuốc có kinh nghiệm. Không ít bệnh nhân uống nhầm rượu xoa bóp có ngâm ấu tàu, chế biến món ăn (cháo ấu tàu, thịt hầm ấu tàu) không đúng cách… nên phải đi cấp cứu, thậm chí mất mạng.
Củ ấu tàu là rễ củ của cây ô đầu Việt Nam, thường mọc hoang ở vùng núi phía Bắc nước ta như: Hà Giang, Lào Cai, Tuyên Quang… Độc tính acotinin được nhiều tài liệu mô tả là liều từ 0,02 - 0,05 mg/kg thể trọng có thể gây chết người. Nghĩa là với người khoảng 60kg dùng từ 1,2 - 3 mg có thể chết người.
Aconitin rất độc với cơ tim. Trên hệ thần kinh, nó gây ức chế dẫn truyền các xung thần kinh làm dây thần kinh tê liệt, mất khả năng dẫn truyền. Đối với các tận cùng thần kinh cảm giác trong da và niêm mạc, giai đoạn đầu với liều lượng thấp kích thích gây ngứa, với liều cao hơn có cảm giác nóng bỏng, sau đó mất cảm giác, tê dại. Ngoài ra, aconitin còn ức chế trung tâm hô hấp.
Khi xác định bệnh nhân có biểu hiện ngộ độc củ ấu tàu, đầu tiên có thể gây nôn, cho uống than hoạt nếu người bệnh còn tỉnh, sau đó nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế gần nhất. Tuyệt đối không để người bị ngộ độc ở nhà để tự theo dõi và điều trị vì bệnh nhân có thể tử vong nhanh chóng do suy hô hấp hoặc loạn nhịp tim.
Vì củ ấu tàu rất độc nên người dân tuyệt đối không tự ý sử dụng. Khi dùng các chế phẩm thuốc có thành phần là củ ấu tàu phải hết sức thận trọng và theo đúng hướng dẫn của thầy thuốc.
Không tự chế biến củ ấu tàu làm thức ăn. Các loại rượu ngâm ấu tàu dùng để xoa bóp phải dán nhãn rõ ràng, cất giữ nơi an toàn, xa tầm tay trẻ em và để tránh nhầm lẫn khi sử dụng.
![[Infographic] Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội xã Bảo Hà năm 2026](https://cdn.baolaocai.vn/images/bd7513f86be1ac008ecf83e81bba759e8770c78d477753d7d348d7de5c3a29b4f4253b0ef08a52b6f676cf9310706dd08616fdeba00b78ad6cfa9c79ed86748d/info-nam.jpg.webp)
