Quay về E-magazine Theo dõi Báo Lào Cai trên Google News
Trò chơi truyền thống độc đáo của người Mông

Trò chơi truyền thống độc đáo của người Mông

Tu lu là trò chơi lâu đời, gắn liền với cuộc sống sinh hoạt và đời sống tinh thần của người Mông. Với họ, Tu lu không đơn thuần chỉ là trò chơi trong dịp lễ hội hay những ngày Tết đến xuân về, mà còn là cách để giáo dục truyền thống, khơi dậy tinh thần đoàn kết, thể hiện sự khéo léo, mạnh mẽ của các chàng trai người Mông.

0:00 / 0:00
0:00
t1.jpg

Con quay - “nhân vật chính” trong trò chơi Tu lu, được làm thủ công từ các loại gỗ cứng, chắc và nặng như gỗ lim, gỗ nghiến... có hình tròn, một đầu nhọn để quay trên mặt đất, đầu còn lại được gọt phẳng, trơn bóng để cầm nắm, đánh bật hoặc xoay mạnh. Người chơi thường chọn gỗ tốt, cắt đoạn vừa tay rồi dùng dao đẽo gọt cẩn thận sao cho quả Tu lu vừa đẹp, vừa cân đối.

4-1982.jpg

Chia sẻ về quá trình làm con quay, anh Vù Seo Chư, thôn Quán Dín Ngài, xã Bản Phố, huyện Bắc Hà cho biết: Thường thì mỗi con quay có thể dùng từ 3 - 4 năm tùy vào chơi nhiều hay ít và chất gỗ. Khi đẽo con quay cũng phải khéo, con quay không chỉ đẹp mà còn phải chắc chắn, cầm chơi mới "đầm tay”.

5-596.jpg

Ngoài quả quay, dây quay cũng đóng vai trò rất quan trọng trong trò chơi. Dây được bện thủ công từ sợi lanh, loại cây truyền thống của người Mông, với chiều dài từ 2 đến 3 mét. Một đầu dây buộc vào đoạn cành trúc dài khoảng 40 cm, to cỡ ngón tay cái, làm tay cầm để ném quay. Cấu tạo này giúp người chơi dễ dàng kiểm soát lực quay cũng như điều hướng chính xác.

t2.jpg

Trò chơi Tu lu tưởng như đơn giản nhưng lại đòi hỏi kỹ năng cao và sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa kỹ thuật và khả năng phán đoán.

Trên một bãi đất rộng, bằng phẳng, mỗi đội lần lượt ném con quay trong vòng tròn đã quy định. Sau đó, đội còn lại sẽ ném quay của mình vào mục tiêu là con quay đang quay của đối thủ. Nếu quả Tu lu của người ném trúng vào con quay của đối phương và vẫn tiếp tục quay được trên đất thì được tính điểm.

2-2132.jpg

Luật chơi Tu lu cũng có thể thay đổi tùy vào từng địa phương. Với người Mông ở xã Bản Phố (Bắc Hà), luật thi đấu Tu lu được quy định rõ ràng và mang tính cạnh tranh cao. Người chơi phải trải qua 3 vòng thi, tương ứng với 3 cự ly ném: 4 mét, 8 mét và 12 mét. Càng về sau, cự ly càng xa, mức độ thử thách càng tăng cao. Đặc biệt, vòng ném ở khoảng cách 12 mét được xem là cơ hội để các chàng trai thể hiện sức mạnh và đẳng cấp trong kỹ năng đánh quay.

6.jpg

Anh Vàng Seo Lú, người chơi Tu lu có kinh nghiệm ở thôn Làng Mới, xã Bản Phố chia sẻ: Chơi Tu lu giúp đàn ông rèn luyện sự khéo léo, tinh mắt, đánh chính xác. Ai mà chơi giỏi thì không chỉ được bà con khen ngợi mà còn dễ “lọt vào mắt xanh” của các cô gái nữa!

t3.jpg

Không chỉ là sân chơi riêng của các đấng mày râu, Tu lu còn là hoạt động vui chơi cộng đồng mà bất kỳ ai, từ người lớn đến trẻ nhỏ đều có thể tham gia. Ở các bản làng vùng cao, trò chơi Tu lu được tổ chức vào dịp đầu xuân hay trong các lễ hội truyền thống, thu hút người dân và du khách đến tham gia. Tiếng hò reo, tiếng vỗ tay cổ vũ, những trận cười rôm rả của người xem đã tạo nên không khí náo nhiệt, rộn ràng và đầy cảm xúc.

7.jpg

Bên cạnh ý nghĩa giải trí, Tu lu còn là phương tiện kết nối cộng đồng. Trò chơi này tạo cơ hội để người dân các thôn bản giao lưu, học hỏi, tăng thêm tình đoàn kết, nhất là với thế hệ trẻ.

Những em nhỏ khi chứng kiến các anh, các chú đánh Tu lu cũng học theo, tập làm con quay, tập đánh và dần dần yêu thích trò chơi truyền thống này. Với người Mông ở vùng cao, đó còn là một phần ký ức tuổi thơ không thể quên.

8.jpg

Việc giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống trò chơi Tu lu là điều đáng quý. Thời gian qua, chính quyền và người dân Bắc Hà duy trì tổ chức thường xuyên các cuộc thi Tu lu trong mỗi dịp tết Nguyên đán, ngày hội văn hóa các dân tộc, lễ hội Cao nguyên trắng Bắc Hà... nhằm bảo tồn và lan tỏa nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào Mông đến du khách trong nước và quốc tế.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Giữ lửa nghề mộc Phù Yên

Giữ lửa nghề mộc Phù Yên

Trong khi nhiều làng nghề truyền thống đang dần mai một trước làn sóng công nghiệp hóa và đô thị hóa, thì ở thôn Phù Yên, xã Phú Nghĩa (Hà Nội), một thế hệ trẻ đầy nhiệt huyết đang tiếp nối và làm mới nghề mộc truyền thống. Họ không chỉ giữ nghề mà còn đang thổi luồng sinh khí mới vào làng nghề hàng trăm năm tuổi.

Văn hóa đọc trong kỷ nguyên số

Văn hóa đọc trong kỷ nguyên số

Giữa kỷ nguyên số, khi mạng xã hội, video ngắn và trò chơi điện tử chiếm lĩnh không gian giải trí, sách đang dần trở thành “món ăn” kén người đọc. Tại Việt Nam, phần lớn thanh thiếu niên dành hàng giờ cho điện thoại thông minh, trong khi thói quen đọc sách đang suy giảm rõ rệt.

Khi ước mơ hội họa của trẻ thơ được chắp cánh

Khi ước mơ hội họa của trẻ thơ được chắp cánh

Trong bối cảnh trẻ em ngày càng bị cuốn vào thế giới công nghệ và áp lực học tập, những sân chơi nghệ thuật dần trở nên hiếm hoi và quý giá. Triển lãm “Hành trình màu sắc – Nối những ước mơ” mở ra một không gian sáng tạo, nơi các em được tự do thể hiện cảm xúc và tài năng.

Độc đáo nghệ thuật tạo hoa văn cạp váy của người Mường

Độc đáo nghệ thuật tạo hoa văn cạp váy của người Mường

Nghệ thuật tạo hoa văn cạp váy của người Mường tỉnh Hoà Bình (cũ), nay là tỉnh Phú Thọ đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là sự tôn vinh, ghi nhận và là niềm tự hào của người Mường, động lực để đồng bào tiếp tục giữ gìn và phát huy giá trị di sản.

Giấy bản – mạch nối ký ức vùng cao

Giấy bản – mạch nối ký ức vùng cao

Ẩn mình giữa núi rừng vùng cao, những tấm giấy bản mỏng nhẹ nhưng dai bền vẫn lặng lẽ gìn giữ kho tàng tri thức dân gian của đồng bào dân tộc thiểu số. Giấy bản không chỉ là chất liệu, mà còn là minh chứng sống động cho một nghề thủ công giản dị, âm thầm bền bỉ trước sự bào mòn của thời gian.

Moskva lần đầu tiên tổ chức Lễ hội Văn hóa Việt Nam

Moskva lần đầu tiên tổ chức Lễ hội Văn hóa Việt Nam

Phóng viên báo chí tại Moskva dẫn thông tin trên trang web của Chính quyền thành phố cho biết, từ ngày 25/7 - 3/8 sẽ diễn ra Lễ hội Văn hóa Việt Nam tại quảng trường Manezhnaya ở trung tâm thủ đô. Đây là lần đầu tiên Lễ hội Văn hóa Việt Nam được tổ chức tại Moskva và do chính quyền Moskva phối hợp cùng Đại sứ quán Việt Nam tại Nga tổ chức.

Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch khảo sát hiện trạng các di tích được xếp hạng trên địa bàn tỉnh

Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch khảo sát hiện trạng các di tích được xếp hạng trên địa bàn tỉnh

Từ ngày 15- 17/7, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai đã tổ chức đợt khảo sát hiện trạng các di tích được xếp hạng tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh, nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa.

Phụ nữ dân tộc Mông với nghề dệt lanh truyền thống

Phụ nữ dân tộc Mông với nghề dệt lanh truyền thống

Giữa lòng Cao nguyên đá hùng vĩ có một câu chuyện về văn hóa bản địa và hành trình vươn lên mạnh mẽ của những người phụ nữ dân tộc Mông. Từ sợi lanh truyền thống, họ đã và đang bền bỉ dệt nên sự bình đẳng, nâng tầm vị thế của mình trong cộng đồng.

Lào Cai tham dự Hội nghị trực tuyến sơ kết 6 tháng đầu năm ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Lào Cai tham dự Hội nghị trực tuyến sơ kết 6 tháng đầu năm ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Sáng 17/7, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025. Tham dự hội nghị tại điểm cầu Lào Cai có lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, trưởng các phòng chuyên môn và thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Sở. 

Thư viện cộng đồng góp phần lan tỏa văn hóa đọc

Thư viện cộng đồng góp phần lan tỏa văn hóa đọc

Trong những ngày hè oi ả, tại tổ dân phố số 7, phường Cam Đường (tỉnh Lào Cai), một thư viện cộng đồng nhỏ đang dần trở thành điểm hẹn quen thuộc của người dân, đặc biệt là các em nhỏ, góp phần lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng.

fb yt zl tw