Tọa đàm do TS. Triệu Tài Vinh, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương và TS. Hoàng Giang, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lào Cai đồng chủ trì.
Tham dự tọa đàm có đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học, lãnh đạo các cơ quan Trung ương, các viện nghiên cứu, học viện, trường đại học; cùng lãnh đạo tỉnh Lào Cai và đại diện các xã, phường được lựa chọn thí điểm.
Phát biểu định hướng tọa đàm, TS. Triệu Tài Vinh nhấn mạnh: Việc xây dựng thí điểm mô hình "Xã xã hội chủ nghĩa" là nhiệm vụ mới, khó, chưa có tiền lệ, liên quan trực tiếp đến bản chất của chế độ và niềm tin của Nhân dân. Do đó, cần được nghiên cứu, luận giải một cách khoa học, thận trọng, chắc chắn; bảo đảm tính khả thi, hiệu quả, bền vững; có giá trị cả về lý luận và thực tiễn, đồng thời có khả năng tổng kết, nhân rộng.
Phát biểu tại tọa đàm, TS. Hoàng Giang, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lào Cai khẳng định: Thời gian qua, tỉnh Lào Cai đã nhanh chóng triển khai đầy đủ các Nghị quyết chiến lược của Trung ương vào thực tiễn và dành các nguồn lực để thực hiện các Nghị quyết, trong đó có việc xây dựng mô hình "Xã xã hội chủ nghĩa". Lào Cai xác định, xây dựng "Xã xã hội chủ nghĩa" không chỉ là mục tiêu ở tầm chiến lược quốc gia, mà cần được hiện thực hóa bằng những mô hình cụ thể, sinh động từ cấp cơ sở - nơi trực tiếp gắn bó với đời sống hằng ngày của Nhân dân. Việc Trung ương cho chủ trương thí điểm mô hình "Xã xã hội chủ nghĩa" tại Lào Cai vừa là cơ hội quan trọng, đồng thời là trách nhiệm chính trị lớn đối với Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân địa phương.
Theo đó, tỉnh Lào Cai xác định việc xây dựng mô hình "Xã xã hội chủ nghĩa" không phải là danh hiệu hay mô hình hình thức, mà là định hướng chiến lược lâu dài; được triển khai thận trọng, bài bản, không nóng vội, không cầu toàn; kết hợp hài hòa giữa tính phổ biến và tính đặc thù, phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa bàn. Trên cơ sở khảo sát thực tiễn, tỉnh đã lựa chọn xã Trấn Yên và phường Lào Cai để triển khai thí điểm, bảo đảm tính đại diện cho không gian nông thôn và đô thị.
Tại tọa đàm, các đại biểu đã tập trung trao đổi, thảo luận sâu sắc, làm rõ cơ sở lý luận của việc xây dựng mô hình "Xã xã hội chủ nghĩa" trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối nhất quán của Đảng về xây dựng chủ nghĩa xã hội và con người xã hội chủ nghĩa.
Các ý kiến thống nhất khẳng định: chủ nghĩa xã hội không phải là mô hình trừu tượng, xa rời thực tiễn, mà là quá trình hiện thực hóa những giá trị tiến bộ, nhân văn vào đời sống xã hội; trong đó con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển. Việc xây dựng mô hình "Xã xã hội chủ nghĩa" chính là đưa những giá trị đó thấm sâu, lan tỏa và được kiểm nghiệm sinh động trong thực tiễn ở cấp xã, phường - cấp hành chính trực tiếp, gần dân nhất.
Nhiều tham luận đã phân tích, làm rõ các đặc trưng cốt lõi của xã xã hội chủ nghĩa trong điều kiện mới, như: lực lượng sản xuất phát triển; quan hệ sản xuất tiến bộ, phù hợp; hệ thống chính trị thực sự phục vụ Nhân dân; xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn; con người được phát triển toàn diện; đời sống vật chất và tinh thần không ngừng được nâng cao, trong đó mức độ hài lòng và hạnh phúc của Nhân dân là thước đo quan trọng của sự phát triển.
Tọa đàm cũng khẳng định rõ cơ sở thực tiễn và tính khả thi của việc thí điểm mô hình "Xã xã hội chủ nghĩa" tại tỉnh Lào Cai. Thực tiễn gần 40 năm đổi mới của đất nước, cùng với những thành tựu phát triển kinh tế - xã hội của Lào Cai trong thời gian qua, nhất là trong xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, bảo đảm quốc phòng - an ninh, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, đã tạo nền tảng quan trọng cho việc triển khai mô hình.
Đặc biệt, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang mở ra nhiều cơ hội để các xã, phường được lựa chọn thí điểm nâng cao năng lực quản trị xã hội, đổi mới phương thức lãnh đạo, điều hành của hệ thống chính trị cơ sở; phát huy dân chủ thực chất; tăng cường sự tham gia của Nhân dân vào quá trình xây dựng, giám sát và thụ hưởng thành quả phát triển.
Tọa đàm thống nhất cao về quan điểm chỉ đạo và định hướng xây dựng mô hình "Xã xã hội chủ nghĩa" tại Lào Cai. Đây là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa chiến lược lâu dài, gắn với bản chất của chế độ và niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.
Việc tổ chức thực hiện phải được tiến hành bài bản, khoa học, kiên trì, bền vững; tuyệt đối tránh tư tưởng nóng vội, chủ quan, duy ý chí; không làm hình thức, phong trào; không rập khuôn, máy móc giữa các địa phương. Mô hình thí điểm cần bảo đảm tính đột phá, đổi mới, sáng tạo, có kế hoạch, lộ trình rõ ràng; cơ chế, chính sách phù hợp; nguồn lực khả thi; gắn quyền hạn với trách nhiệm; phát huy mạnh mẽ phương châm tự giác, tự nguyện, tự chủ, tự quyết và tự chịu trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội ở cơ sở.
Buổi tọa đàm cũng chỉ ra những vấn đề lớn cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện trong thời gian tới, nhất là: xây dựng bộ tiêu chí đánh giá xã xã hội chủ nghĩa; cơ chế, chính sách đặc thù cho xã thí điểm; mô hình quản trị xã hội hiện đại trong bối cảnh chuyển đổi số; phương pháp đo lường, đánh giá chỉ số hạnh phúc, chỉ số hài lòng xã hội; cũng như cơ chế tổng kết thực tiễn, nhân rộng mô hình sau thí điểm.
Phát biểu kết luận tọa đàm, đồng chí Triệu Tài Vinh khẳng định: Tọa đàm đã hoàn thành mục tiêu đề ra, góp phần quan trọng trong việc thống nhất nhận thức, làm rõ cơ sở khoa học và thực tiễn, định hướng những bước đi tiếp theo trong quá trình xây dựng và thí điểm mô hình "Xã xã hội chủ nghĩa" tại tỉnh Lào Cai. Đồng thời, đề nghị Ban tổ chức tổng hợp đầy đủ các ý kiến để tiếp tục hoàn thiện cơ sở lý luận, làm căn cứ triển khai thí điểm trong thời gian tới.