Để thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề liên quan đến trẻ em, những năm qua, Lào Cai đã kịp thời ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, chương trình hành động, huy động các ngành, địa phương chung tay chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em, tạo điều kiện để trẻ được sống, học tập, vui chơi, giải trí trong môi trường an toàn, lành mạnh, thân thiện. Trong đó, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch triển khai Chương trình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề trẻ em. Qua đó, các địa phương trong tỉnh đã chú trọng thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em bằng nhiều việc làm thiết thực, tạo môi trường để trẻ em phát triển toàn diện; những tâm tư, nguyện vọng, tiếng nói của trẻ em đã được các cấp, ngành lắng nghe, ghi nhận đầy đủ. Nhận thức của lãnh đạo cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, các bậc cha mẹ và cộng đồng dân cư về quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề về trẻ em được nâng lên.
Theo ông Đinh Văn Thơ, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, để phát huy quyền tham gia của trẻ em, không thể không kể đến diễn đàn trẻ em được tỉnh duy trì tổ chức hằng năm. Diễn đàn là hoạt động thường niên, thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em nhằm tham vấn ý kiến của trẻ em. Các khuyến nghị, đề xuất của trẻ em Lào Cai chủ yếu tập trung vào hoạt động giáo dục, vui chơi giải trí; được tôn trọng, lắng nghe ý kiến; việc xây dựng môi trường an toàn cho trẻ em…
Từ năm 2011 - 2024, tỉnh đã tổ chức 14 diễn đàn trẻ em cấp tỉnh, gần 100 diễn đàn trẻ em cấp huyện và trên 800 diễn đàn trẻ em trong trường học ở các cấp học.
Những thông điệp, kiến nghị của các em đều được Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh tổng hợp và chuyển tới cơ quan chức năng xem xét, giải quyết. Trong đó, những ý kiến, nguyện vọng chính đáng của các em sẽ được xem xét tiếp thu, cập nhật trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, các kế hoạch, chương trình, dự án, đề án liên quan tới trẻ em. Tham gia Diễn đàn trẻ em năm 2024 (cấp tỉnh), em N.Đ.T.D., Trường THCS số 1 thị trấn Phố Ràng, huyện Bảo Yên cho biết: Tham dự diễn đàn, em có cơ hội được giao lưu, học hỏi kinh nghiệm với các bạn ở các huyện, thành phố, thị xã trong tỉnh; được bày tỏ nguyện vọng thông qua việc xây dựng các chủ đề mà chúng em quan tâm; được tham gia đặt câu hỏi, bày tỏ những vướng mắc, quan điểm của bản thân về các vấn đề gặp phải trong nhà trường cũng như ngoài xã hội.
Bên cạnh diễn đàn trẻ em, tỉnh còn tích cực tạo cơ hội cho trẻ em thực hiện quyền tham gia của mình thông qua các mô hình, câu lạc bộ bảo vệ trẻ em được triển khai tại các trường học và cộng đồng dân cư, như “Gia đình văn hóa”, “Cộng đồng thân thiện vì trẻ em”, “Điều em muốn nói”, “Quyền trẻ em”.
Chỉ tính riêng giai đoạn 2021 - 2024, toàn tỉnh đã xây dựng 85 mô hình đảm bảo tiếng nói và vai trò của trẻ em gái, trẻ em trai trong phát triển kinh tế - xã hội của cộng đồng thông qua mô hình câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi”.
Để trẻ em được tham gia ý kiến vào các chương trình, kế hoạch có liên quan trực tiếp đến trẻ em, ngành giáo dục và đào tạo tỉnh đã tổ chức các cuộc thăm dò ý kiến trẻ em trong trường học liên quan đến các nội dung, như xây dựng nội quy nhà trường, hoạt động ngoại khóa của nhà trường, hoạt động Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, tổ chức các hoạt động hè an toàn, lành mạnh cho trẻ. Các trường học tích cực xây dựng môi trường học tập thân thiện, lấy học sinh làm trung tâm; nỗ lực đổi mới, sáng tạo, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy và học; tổ chức các buổi đối thoại trực tiếp giữa hiệu trưởng và học sinh; khuyến khích học sinh tham gia các sân chơi trí tuệ, các cuộc thi phù hợp với năng lực và sở thích…
Đồng chí Giàng Thị Mai, Bí thư Tỉnh đoàn cho biết, nhằm thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em, Tỉnh đoàn đã thành lập Câu lạc bộ Tư vấn, trợ giúp trẻ em cấp tỉnh với sự tham gia của gần 20 thành viên thuộc các cấp bộ đoàn trong tỉnh; xây dựng chương trình “Học kỳ quân đội” và phối hợp với Trường Quân sự tỉnh Lào Cai tổ chức thành công từ năm 2011 đến nay. Sau thời gian triển khai cho thấy, đây là mô hình giáo dục phù hợp với nhu cầu của thanh thiếu niên và tâm tư, nguyện vọng của các bậc phụ huynh; là hoạt động hè ngoài nhà trường đầy bổ ích và hấp dẫn, giúp các em rèn luyện kỹ năng sống, có ý thức bảo vệ bản thân.
Để thực hiện tốt Chương trình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em trong thời gian tới, Lào Cai tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh cho trẻ em.
Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, trong đó, điểm nhấn là tập trung xây dựng mô hình “Hội đồng trẻ em” để góp phần thúc đẩy quyền tham gia, tạo điều kiện cho trẻ em được chia sẻ sự hiểu biết và bày tỏ quan điểm, ý kiến nguyện vọng của mình; được tham gia đề xuất ý kiến để xây dựng các chính sách phù hợp với trẻ em; chia sẻ những kinh nghiệm hay trong học tập, cuộc sống để rèn luyện bản thân. Cùng với đó, cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, các đoàn thể cần tiếp tục quan tâm chăm sóc trẻ em, đặc biệt là trẻ em khó khăn, hoàn cảnh đặc biệt, hướng tới việc xây dựng thế hệ trẻ là chủ nhân tương lai của đất nước.