Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ số 36/2024/QH15 (sau đây viết gọn là Luật) được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 7 ngày 27/6/2024, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025 với nhiều nội dung mới.
Qua 3 tháng triển khai thực hiện Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành, với sự đồng tình ủng hộ của nhân dân, tình hình trật tự, an toàn giao thông đường bộ đã đạt được kết quả tích cực, tai nạn giao thông, ùn tắc giao thông đã được kiềm chế; ý thức của người tham gia giao thông, đặc biệt là ở các thành phố lớn đã được nâng cao, bước đầu hình thành văn hóa tham gia giao thông văn minh, hiện đại.
Tuy nhiên, trong thời gian đầu áp dụng, triển khai Luật, bên cạnh sự đồng tình của nhân dân với việc siết chặt kỷ cương, pháp luật về an toàn giao thông, vẫn còn một số đối tượng chống đối, cơ hội chính trị thông tin sai sự thật về các quy định của Luật, tạo dư luận trái chiều về các quy định trong Luật như: Quy định về thời gian lái xe liên tục, cấp đổi giấy phép lái xe; tăng mức xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông đường bộ đối với một số hành vi được xác định là nguyên nhân chính dẫn đến tai nạn giao thông...; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe.
Với mục tiêu, yêu cầu cao nhất là bảo đảm an toàn tính mạng, sức khỏe cho nhân dân, thiết lập trật tự, kỷ cương trong chấp hành pháp luật về giao thông; xây dựng ý thức tự giác, ứng xử văn minh của người dân khi tham gia giao thông, từng bước hình thành văn hóa giao thông văn minh, hiện đại trong nhân dân, giảm thiểu tai nạn giao thông; khắc phục tình trạng ùn tắc giao thông, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ban, ngành, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chỉ đạo tổ chức thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp.
Đảm bảo an ninh, an toàn của người dân phải được đặt lên "trước hết, trên hết"
Cụ thể, Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tiếp tục triển khai, thực hiện quyết liệt, có hiệu quả Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và các văn bản hướng dẫn thi hành để hình thành thói quen chấp hành pháp luật về giao thông trong nhân dân, xác định đây là nhiệm vụ quan trọng, cần thực hiện nghiêm túc, quyết liệt, kiên trì, thường xuyên, liên tục; không vì dư luận trái chiều của một bộ phận đối tượng cơ hội chính trị, chống đối mà giảm quyết tâm với mục tiêu, yêu cầu đã đề ra là kéo giảm thiệt hại tính mạng, sức khỏe của người dân, xác định đảm bảo an ninh, an toàn của người dân phải được đặt lên "trước hết, trên hết". Lực lượng Công an nhân dân là nòng cốt, tham mưu cho các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương cùng vào cuộc, ủng hộ thực hiện Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và Nghị định số 168/2024/NĐ-CP ngày 26/12/2025 của Chính phủ.
Bộ Công an phối hợp các bộ, ngành nghiên cứu, rà soát hành lang pháp lý liên quan công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông để tham mưu sửa đổi, bổ sung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện theo hướng tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, cắt giảm thủ tục hành chính, tạo thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp.
Bộ Công an chỉ đạo lực lượng Cảnh sát giao thông tổ chức tuần tra, kiểm soát, chỉ huy, điều khiển giao thông và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trật tự, an toàn giao thông là nguyên nhân chính gây tai nạn giao thông nghiêm trọng, nhất là các trường hợp vi phạm pháp luật đối với xe quá khổ giới hạn, xe quá tải trọng, xe bánh xích, xe vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng lưu hành trên đường bộ; quản lý, vận hành sử dụng hệ thống thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ kiểm tra tải trọng xe cơ giới để xử lý vi phạm theo thẩm quyền.
Tổ chức thực hiện việc trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe để nâng cao nhận thức của người dân trong chấp hành quy định của pháp luật về trật tự, an toàn giao thông.
Điều tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động giao thông, vận tải như: Sản xuất, mua bán, sử dụng các loại giấy tờ giả của phương tiện và người điều khiển phương tiện; vi phạm xây dựng, sửa chữa, duy tu, bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông; các hành vi tiêu cực, vi phạm pháp luật trong quản lý nhà nước và thực thi pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.
Nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào quản lý dữ liệu thiết bị giám sát hành trình
Bộ Công an phối hợp các bộ, ngành kết nối, chia sẻ dữ liệu về trật tự, an toàn giao thông giữa Bộ Công an với các bộ, ngành có liên quan đảm bảo đồng bộ, thống nhất, số hóa dữ liệu; thay đổi phương thức hoạt động từ thủ công sang môi trường điện tử, quản trị hoạt động của lực lượng chức năng, đẩy mạnh cung cấp dịch vụ công phục vụ người dân, doanh nghiệp, đảm bảo hoạt động quản lý nhà nước hiệu lực, hiệu quả.
Ứng dụng khoa học công nghệ, đẩy mạnh cải cách hành chính trong các lĩnh vực cấp, cấp lại, thu hồi giấy phép lái xe, đăng ký xe, đấu giá biển số xe cấp giấy phép sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe ưu tiên, xử lý vi phạm hành chính đảm bảo kịp thời, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp.
Nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào công tác quản lý dữ liệu thiết bị giám sát hành trình, dữ liệu thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe đối với phương tiện kinh doanh vận tải, dữ liệu công trình kiểm soát tải trọng xe để kịp thời phát hiện, cảnh báo, xử lý vi phạm theo thời gian thực.
Phối hợp với các cơ quan truyền thông tăng cường tuyên truyền các nội dung chính của Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành, tập trung hướng dẫn kỹ năng tham gia giao thông, chấp hành quy tắc giao thông, các quy định đối với trẻ em khi tham gia giao thông. Phối hợp với ngành giáo dục và đào tạo tổ chức hướng dẫn kỹ năng lái xe gắn máy an toàn cho học sinh.
Sớm khắc phục, sửa chữa các đèn tín hiệu giao thông bị hư hỏng, bất hợp lý
Bộ Công an chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương tiếp nhận, quản lý, vận hành hệ thống đèn tín hiệu giao thông, phối hợp với các đơn vị của Bộ Xây dựng sớm khắc phục, sửa chữa các đèn tín hiệu giao thông bị hư hỏng, bất hợp lý để người tham gia giao thông dễ nhận diện, chấp hành.
Bộ Xây dựng đẩy nhanh tiến độ các dự án hạ tầng giao thông, đặc biệt là các dự án trọng điểm, chỉ đạo các đơn vị chức năng có giải pháp bảo đảm an toàn cho người tham gia giao thông trong quá trình thi công, cải tạo, sửa chữa hạ tầng giao thông. Tập trung rà soát, khắc phục, tổ chức các hệ thống báo hiệu đường bộ, cắm bổ sung biển báo hướng dẫn, kẻ vạch phân chia làn đường, phần đường…; sửa chữa, khắc phục hệ thống đèn tín hiệu giao thông.
Tăng cường kiểm soát hoạt động vận tải hành khách, vận tải hàng hóa
Bộ Xây dựng tăng cường kiểm soát đối với hoạt động vận tải hành khách, vận tải hàng hóa tại các điểm xuất phát, bến xe, quản lý chặt chẽ, kiên quyết thu hồi giấy phép, phù hiệu vận tải đối với các doanh nghiệp, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật về giao thông. Chỉ đạo đơn vị đăng kiểm chuẩn hóa thiết bị ghi nhận hình ảnh trẻ em mầm non, học sinh và thiết bị có chức năng cảnh báo, chống bỏ quên trẻ em trên xe ô tô kinh doanh vận tải chở trẻ em mầm non, học sinh, xe ô tô kinh doanh vận tải kết hợp với hoạt động đưa đón trẻ em mầm non, học sinh.
Chỉ đạo Cục Đường bộ Việt Nam yêu cầu các tổ chức, cá nhân đầu tư, quản lý, khai thác công trình kiểm soát tải trọng xe thực hiện kết nối, chia sẻ dữ liệu cân từ công trình kiểm soát tải trọng xe với Trung tâm chỉ huy giao thông, các đơn vị Cảnh sát giao thông quản lý tuyến, địa bàn (nơi lắp đặt công trình kiểm soát tải trọng xe) và các cơ quan quản lý có liên quan để phục vụ xử lý vi phạm theo thẩm quyền. Tổ chức kiểm định khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy theo lộ trình, đúng quy định của pháp luật.
Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với Bộ Công an và các bộ, cơ quan ngang bộ có liên quan khẩn trương xây dựng chương trình giảng dạy, tài liệu, tổ chức hoạt động dạy học kiến thức pháp luật và quản lý việc chấp hành pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ tại các cơ sở giáo dục. Chỉ đạo cơ quan quản lý trường trung học phổ thông, cơ sở giáo dục nghề nghiệp chuẩn bị cơ sở vật chất, phương tiện xe gắn máy để phối hợp với lực lượng Cảnh sát giao thông tổ chức hướng dẫn kỹ năng lái xe gắn máy an toàn cho học sinh theo quy định.
Quyết tâm hình thành bằng được thói quen tham gia giao thông văn minh, hiện đại của nhân dân
UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương căn cứ nội dung, nhiệm vụ tại Chỉ thị này ban hành kế hoạch cụ thể hóa các nhiệm vụ, giải pháp phù hợp với đặc điểm tình hình, yêu cầu, nhiệm vụ tại địa phương; phân công rõ trách nhiệm của sở, ngành chức năng.
Chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBND cấp xã tăng cường quán triệt đến cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuộc đơn vị, địa phương mình nắm rõ và tự giác chấp hành nghiêm Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và các văn bản hướng dẫn thi hành; đồng thời phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí thực hiện mạnh mẽ, liên tục công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự, an toàn giao thông nói chung và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ cũng như các văn bản hướng dẫn thi hành nói riêng, chú trọng tuyên truyền trên các trang thông tin báo chí, mạng xã hội, tuyên truyền trực tiếp tại các cơ quan, doanh nghiệp, cơ sở giáo dục, khu dân cư, tổ dân phố...; nội dung tuyên truyền phải có chiều sâu, tác động mạnh mẽ đến tâm lý, ý thức, thói quen của người tham gia giao thông, quyết tâm hình thành bằng được thói quen tham gia giao thông văn minh, hiện đại của nhân dân.
UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chỉ đạo các đơn vị chức năng tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về trật tự, an toàn giao thông; rà soát, hoàn thiện hạ tầng giao thông theo thẩm quyền, trong đó tập trung: Rà soát, khắc phục, tổ chức các hệ thống báo hiệu đường bộ hợp lý (bổ sung biển báo hướng dẫn; kẻ vạch phân chia làn đường, phần đường..., sửa chữa, khắc phục hệ thống đèn tín hiệu giao thông); tổ chức phân luồng giao thông tổng thể thành phố, đô thị lớn, không để tình trạng “giải quyết điểm này, phát sinh điểm khác”; xử lý trật tự đô thị, lấn chiếm lòng, lề đường, trông giữ xe trái phép gây cản trở, ùn tắc giao thông; triển khai nhiệm vụ quy định thời gian, phạm vi hoạt động vận chuyển hành khách bằng xe bốn bánh có gắn động cơ và hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng xe chở hàng bốn bánh có gắn động cơ tại địa phương.
Cân đối ngân sách địa phương và huy động các nguồn lực hợp pháp khác đầu tư xây dựng Trung tâm điều hành giao thông thông minh, triển khai lắp đặt hệ thống camera giám sát, xử lý vi phạm trên các tuyến quốc lộ trọng điểm, các tuyến giao thông huyết mạch và vị trí cửa ngõ ra vào các địa phương, kết nối với Trung tâm chỉ huy giao thông của Bộ Công an để phục vụ có hiệu quả công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.
Thủ tướng đề nghị Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao tăng cường phối hợp với Bộ Công an trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử các vụ tai nạn giao thông, nhất là các vụ tai nạn giao thông gây hậu quả rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng.
