Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết các vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn I (2021 - 2025) triển khai 4 nội dung với 16 nhóm hoạt động.
Để thực hiện các nội dung này, Dự án đã xây dựng 4 mô hình can thiệp, trong đó, nổi bật là 2 mô hình nhằm tuyên truyền, vận động thay đổi “nếp nghĩ, cách làm”, góp phần xóa bỏ định kiến và khuôn mẫu giới trong gia đình, cộng đồng, thúc đẩy bình đẳng giới, từng bước loại bỏ những tập tục lạc hậu, giải quyết một số vấn đề xã hội cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em.
Trước đây, chị Giàng Thị Giống, thôn Tà Dông, xã Chế Tạo luôn cho rằng phụ nữ chỉ cần chăm lo việc nhà, nương rẫy, còn mọi việc quan trọng đều do chồng quyết định. Tuy nhiên, khi tham gia các buổi truyền thông của Tổ Truyền thông cộng đồng thôn Tà Dông, chị Giống đã thay đổi nhận thức.
Chị Giống chia sẻ: Được nghe về những định kiến giới, tôi hiểu ra vai trò của phụ nữ. Phụ nữ cũng có vị trí ngang bằng với nam giới trong gia đình, có quyền tham gia ý kiến trong mọi công việc và trong các hoạt động xã hội.

Tổ truyền thông cộng đồng thôn Tà Dông hiện có 8 thành viên. Thời gian qua, Tổ đã duy trì hoạt động định kỳ và phối hợp tổ chức nhiều buổi tuyên truyền tại cộng đồng.
Ông Sùng A Lu - Tổ trưởng Tổ Truyền thông cộng đồng thôn Tà Dông cho biết: Chúng tôi tập trung tuyên truyền cho người dân, đặc biệt là phụ nữ, về các vấn đề như: xóa bỏ định kiến giới, phòng chống bạo lực trên cơ sở giới, không tảo hôn, không kết hôn cận huyết thống, phòng tránh mua bán người, sinh con tại cơ sở y tế....
Chị Giàng Thị Chư - Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Chế Tạo cho biết: Hiện, toàn xã có 6 tổ truyền thông cộng đồng. Các tổ đã triển khai nhiều hoạt động truyền thông phù hợp, hình thức phong phú, đa dạng, góp phần quan trọng thay đổi nhận thức của người dân, nhất là phụ nữ. Các chị em tự tin hơn, hiểu biết nhiều hơn để chung tay xóa bỏ định kiến giới và những tập tục lạc hậu.

Tổ truyền thông cộng đồng là một trong những mô hình cốt lõi của Dự án 8, nhằm tuyên truyền, vận động người dân tại cộng đồng thay đổi nếp nghĩ, cách làm, góp phần xóa bỏ các định kiến và khuôn mẫu giới trong gia đình và cộng đồng, những tập tục văn hóa có hại và một số vấn đề xã hội cấp thiết cho phụ nữ và trẻ em.
Các tổ truyền thông cộng đồng được thành lập ở thôn, bản do UBND xã ra quyết định thành lập trên cơ sở tham mưu của Hội Liên hiệp Phụ nữ xã.
Trong giai đoạn 2021 - 2025, toàn tỉnh đã thành lập 821 tổ truyền thông cộng đồng (đạt trên 111% kế hoạch) với gần 3.500 thành viên. Các tổ đã tổ chức trên 2.600 cuộc truyền thông, thu hút hàng nghìn lượt người tham gia, tác động tích cực đến nhận thức và hành vi của cộng đồng.

Song song với đó, mô hình Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” cũng góp phần quan trọng trong đảm bảo tiếng nói và sự tham gia thực chất của phụ nữ, trẻ em vào các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội, giám sát và phản biện xã hội. Đây là mô hình dành riêng cho trẻ em, huy động sự tham gia của trẻ em vào hoạt động thúc đẩy thực hiện quyền trẻ em và bình đẳng giới tại các nhà trường và cộng đồng nơi các em sinh sống.
Đến nay, toàn tỉnh đã thành lập 168 Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” tại các trường THCS và thôn, bản (đạt 112% kế hoạch). Các câu lạc bộ đã giúp học sinh, đặc biệt là các em nữ có những kiến thức, kỹ năng liên quan đến bình đẳng giới và bảo vệ trẻ em, ngăn ngừa và ứng phó với bạo lực, xâm hại trẻ em, các vấn đề về sức khỏe sinh sản và tảo hôn…; thúc đẩy các em nói lên tiếng nói của mình, thay đổi cách nghĩ, cách học, cách làm góp phần xóa bỏ thói quen, tập tục lạc hậu ở vùng cao và lan tỏa thông điệp tích cực đến gia đình, cộng đồng.

Em Bàn Thị Khách - thành viên Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú THCS Nậm Mười, xã Sơn Lương chia sẻ: Tham gia CLB, em có nhiều hiểu biết hơn và nhiều thay đổi trong suy nghĩ, như thấy được vai trò quan trọng của việc học tập, không nên bỏ học, kết hôn sớm, cần xây dựng sự tự tin vào bản thân… Em còn tích cực chia sẻ với các bạn trong nhà trường và người thân trong gia đình về những điều này để mọi người cùng chung tay xóa bỏ những hủ tục còn tồn tại nơi đây.
Cô Đặng Thị Minh - giáo viên Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú THCS Nậm Mười, xã Sơn Lương cũng đánh giá: Qua tham gia CLB, các em có thêm nhiều hiểu biết, kiến thức rất hữu ích để biết bảo vệ, chăm sóc bản thân và tuyên truyền tới gia đình, người thân để thay đổi những điều còn chưa phù hợp đối với trẻ em. Đặc biệt, các bạn nữ xây dựng được sự tự tin cần thiết đối với bản thân, có kiến thức cần thiết để xây dựng kỹ năng sống và tự chủ trong việc đưa ra các quyết định phù hợp trong cuộc sống của mình…

Hai mô hình Tổ Truyền thông cộng đồng và CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi” đã và đang tạo sức lan tỏa mạnh mẽ, góp phần xóa bỏ định kiến giới, thay đổi tư duy, hành vi trong gia đình và xã hội. Những kết quả đạt được không chỉ mang lại cơ hội phát triển bình đẳng cho phụ nữ và trẻ em mà còn tạo nền tảng vững chắc để xây dựng một cộng đồng văn minh, tiến bộ và bền vững.