Phát hiện đột phá về hố đen đơn độc đầu tiên trong Dải Ngân hà

Không giống các hố đen từng được biết đến trước đây, hố đen này không có sao đồng hành.

Phát hiện này được công bố đầu tháng 4/2025 trên tạp chí thiên văn học The Astrophysical Journal, dựa trên dữ liệu thu thập từ kính viễn vọng không gian Hubble và tàu thăm dò Gaia của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA), cho biết sự tồn tại của hố đen đơn độc đầu tiên trong Dải Ngân hà: không có bất kỳ ngôi sao đồng hành nào quay quanh.

Trước đó vào năm 2022, nhóm nghiên cứu do nhà thiên văn học Kailash Sahu tại Viện Kính viễn vọng không gian (STScI), Baltimore (Mỹ) đứng đầu đã phát hiện một vật thể tối không phát ra ánh sáng trong chòm sao Nhân Mã.

Tuy nhiên thời điểm đó giới khoa học vẫn còn tranh cãi về bản chất thực sự của vật thể này, với một số ý kiến cho rằng đây có thể là một sao neutron.

Năm 2022, các nhà nghiên cứu thông báo, phát hiện một "vật thể tối" di chuyển qua chòm sao Sagittarius (Nhân Mã). Họ cho rằng đó có thể là một hố đen đơn độc. Ngay sau đó, một nhóm nghiên cứu khác đặt nghi vấn về kết quả này, cho rằng vật thể nhiều khả năng là sao neutron hơn. Sau khi tiếp tục tìm hiểu, nhóm nghiên cứu ban đầu phát hiện thêm bằng chứng ủng hộ nhận định cho rằng đó là một hố đen đơn độc.

Trước phát hiện này, mọi hố đen đã xác định đều có một ngôi sao đồng hành. Các hố đen thường được phát hiện nhờ tác động của chúng lên ánh sáng phát ra từ ngôi sao đó. Nếu không có ngôi sao đồng hành, rất khó để nhìn thấy hố đen. Nhóm nghiên cứu phát hiện được hố đen mới vì nó đi qua phía trước một ngôi sao không đồng hành ở xa, khuếch đại ánh sáng và làm thay đổi vị trí của ngôi sao trên bầu trời trong thời gian ngắn.

Mô phỏng hố đen trong vũ trụ.
Mô phỏng hố đen trong vũ trụ.

Nhờ hiệu ứng thấu kính hấp dẫn, hiện tượng bẻ cong ánh sáng do trọng lực cực mạnh của lỗ đen gây ra, các nhà khoa học nhận thấy ánh sáng từ ngôi sao nền bị phóng đại và lệch vị trí trong thời gian ngắn. Đây là dấu hiệu quan trọng giúp xác định sự hiện diện của vật thể vô hình trong không gian.

Hố đen đơn độc này cách Trái đất khoảng 5.000 năm ánh sáng, gần hơn đáng kể so với hố đen siêu khối lượng Sagittarius A* ở trung tâm Dải Ngân hà, vốn cách chúng ta khoảng 27.000 năm ánh sáng.

Đây được xem là bằng chứng đầu tiên cho thấy hố đen có thể tồn tại độc lập, không cần tương tác với sao đồng hành để lộ diện. Phát hiện này mở ra khả năng phát hiện thêm nhiều hố đen "vô hình" khác đang lang thang trong vũ trụ.

vtv.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Đạp xe đi làm - hướng đi xanh của Hàn Quốc

Đạp xe đi làm - hướng đi xanh của Hàn Quốc

Đạp xe đi làm, theo dõi hành trình, tích điểm và có cơ hội chiến thắng, đồng thời chung tay chống biến đổi khí hậu – đây là ý tưởng đơn giản nhưng hiệu quả của “Thử thách Đạp xe đi làm” đầu tiên tại Hàn Quốc.

Giá gạo Nhật Bản lại 'phi mã' - Tốc độ tăng CPI lần đầu chậm lại sau 4 tháng

Giá gạo Nhật Bản lại 'phi mã' - Tốc độ tăng CPI lần đầu chậm lại sau 4 tháng

Theo số liệu chính thức công bố ngày 18/7, giá gạo tại Nhật Bản trong tháng 6 vừa qua đã tăng vọt 99,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là một con số đáng báo động, tiếp tục gây thêm áp lực đối với Thủ tướng Shigeru Ishiba khi cuộc bầu cử Thượng viện dự kiến diễn ra vào cuối tuần này.

Bỉ: Brussels hướng tới tương lai không khói xe

Bỉ: Brussels hướng tới tương lai không khói xe

Trong nỗ lực cải thiện chất lượng không khí đô thị, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và ứng phó với biến đổi khí hậu, chính quyền vùng Brussels (Bỉ) đang tiếp tục triển khai lộ trình mở rộng Khu vực Phát thải thấp (LEZ – Low Emission Zone).

Chim cánh cụt có kỹ năng xác định dòng nước tinh vi vượt xa con người

Chim cánh cụt có kỹ năng xác định dòng nước tinh vi vượt xa con người

Khác với con người hay nhiều loài vật cần mốc thị giác để cảm nhận dòng chảy, chim cánh cụt Magellan có khả năng “đọc” dòng nước giữa đại dương mênh mông nơi hoàn toàn không có điểm tựa. Khi dòng chảy đại dương mạnh lên, chim cánh cụt Magellan sẽ thay đổi chiến thuật di chuyển để tiết kiệm năng lượng, thay vì bơi ngược dòng một cách tốn sức.

Trung Quốc siết chặt chế độ lái một bàn đạp trên ô tô điện vì an toàn

Trung Quốc siết chặt chế độ lái một bàn đạp trên ô tô điện vì an toàn

Chế độ lái một bàn đạp đã trở thành đặc trưng của xe điện (EV), cho phép người lái điều khiển tốc độ và thậm chí dừng xe chỉ bằng bàn đạp ga. Thao tác này giúp tái tạo năng lượng hiệu quả và được nhiều tài xế EV ưa chuộng. Tuy nhiên, một động thái mới từ các cơ quan quản lý Trung Quốc đang gây xôn xao toàn cầu, đặt ra câu hỏi về tương lai của tính năng này.

fb yt zl tw