AFP hôm nay 11/3 đưa tin Tổng thống Mỹ Joe Biden hồi cuối tuần qua đã ký các Hiệp ước Hiệp hội Tự do với lãnh đạo của 3 đảo quốc Thái Bình Dương gồm Palau, Quần đảo Marshall và Liên bang Micronesia.
Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken cho hay Washington mong muốn được hợp tác với các đối tác Thái Bình Dương trong hai thập niên tới. Ông Blinken cho biết thêm những thỏa thuận mới có thời hạn 20 năm sẽ cung cấp cho 3 đảo quốc Thái Bình Dương tổng số tiền tài trợ là 7,1 tỉ USD.
Thỏa thuận mới mang lại cho 3 đảo quốc Thái Bình Dương sự đảm bảo về an ninh và ngân sách. Đổi lại, Washington có được ảnh hưởng và quyền bố trí các cơ sở quân sự trên một vùng trung tâm của Thái Bình Dương, theo AFP.
Tổng thống Quần đảo Marshall Hilda Heine cho hay thỏa thuận mới "thể hiện một bước tiến rất lớn trong nỗ lực chung và lâu dài của chúng tôi nhằm củng cố và cải thiện hiệp ước". Bà Heine còn nhấn mạnh thỏa thuận mới bao gồm 700 triệu USD dành cho Marshalls trong 4 năm tới.
Tổng thống Micronesia Wesley Simina thì mô tả việc ký kết hiệp ước là "một cột mốc quan trọng", "mở ra một chương mới trong quan hệ đối tác lâu dài của chúng tôi với Mỹ". Ông Simina cho biết thêm Micronesia sẽ nhận được khoản tài trợ cho giáo dục, chăm sóc y tế, các dự án môi trường và cải thiện cơ sở hạ tầng.
Còn văn phòng của Tổng thống Palau Surangel Whipps Jr nói rằng đây là "tin tuyệt vời". Giới chức cho hay trong một tuyên bố rằng thỏa thuận mới bao gồm 889 triệu USD dành cho nước này.
Việc Tổng thống Biden ký kết các thỏa thuận nói trên kết thúc nhiều tháng trì hoãn ở Washington D.C.
Palau và Micronesia đã đồng ý gia hạn thỏa thuận vào giữa năm ngoái, và Quần đảo Marshall cũng đã có động thái tương tự vào tháng 10.2023, nhưng các nhà lập pháp Mỹ phải mất 5 tháng mới đạt được sự thống nhất về các hiệp ước.
Trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc đang cạnh tranh ảnh hưởng ở Thái Bình Dương, Tổng thống Heine đã nói rằng sự chậm trễ này sẽ gây tổn hại đến mối quan hệ của Mỹ với Marshalls, theo AFP.
Trong tháng trước, các nghị sĩ của cả đảng Dân chủ lẫn đảng Cộng hòa đã cảnh báo với Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson rằng việc không phê chuẩn các hiệp ước với 3 đảo quốc nói trên sẽ là "món quà tự hủy hoại nhất mà Mỹ có thể tặng cho Trung Quốc ở Thái Bình Dương".