Năm 2020, xã Minh Lương đăng ký phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới nhưng không đạt. Liên tiếp 2 năm sau đó (2021, 2022), huyện Văn Bàn đã tập trung nguồn lực để Minh Lương đạt chuẩn nông thôn mới nhưng không thành công. Đến nay, xã đã 3 lần “lỡ hẹn” đạt chuẩn nông thôn mới. Năm 2023, Minh Lương tiếp tục đặt ra mục tiêu đạt chuẩn nông thôn mới nhưng việc thực hiện một số tiêu chí trên địa bàn tiếp tục gặp khó khăn.
Theo bà Sầm Thị Định, Bí thư Đảng ủy xã Minh Lương, địa phương còn 9/19 tiêu chí chưa đạt chuẩn, trong đó nhiều tiêu chí do nguyên nhân khách quan. Một số tiêu chí thành phần thuộc tiêu chí tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn (tiêu chí số 13), vệ sinh môi trường và an toàn thực phẩm (tiêu chí số 17), quốc phòng và an ninh (tiêu chí số 19)… không thể đạt nếu chỉ dựa vào quyết tâm và nỗ lực của địa phương.
Đối với tiêu chí số 13, hiện xã Minh Lương có 2 hợp tác xã (HTX) nông nghiệp hoạt động theo đúng Luật HTX năm 2012, tuy nhiên địa phương chưa có mô hình liên kết sản xuất của HTX gắn với tiêu thụ các nông sản chủ lực, đảm bảo tính bền vững. Xã Minh Lương chưa có sản phẩm chủ lực gắn với xây dựng vùng nguyên liệu đạt chứng nhận VietGAP; chưa có làng nghề truyền thống…
Trong 5 loại cây trồng chủ lực theo Nghị quyết 10 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, xã Minh Lương chỉ phát triển được hơn 40 ha quế, diện tích quế hầu hết mới trồng, đang trong thời kỳ kiến thiết nên chưa tạo ra sản phẩm, người dân chưa có thu nhập. Đối với sản phẩm OCOP, xã đã đề xuất xây dựng sản phẩm đan lát và thêu thổ cẩm truyền thống nhưng không đủ tiêu chuẩn công nhận sao OCOP. Do đó, xã đang tiếp tục vận động 2 HTX thí điểm một số giống cây trồng mới (lạc đen, lúa đen, hành…) để tìm ra mặt hàng chủ lực, lựa chọn xây dựng thành sản phẩm OCOP.
Với tiêu chí số 17, việc thu gom rác thải sinh hoạt trên địa bàn xã gặp nhiều khó khăn vì tổ tự quản vệ sinh môi trường nông thôn hoạt động không hiệu quả. Nguyên nhân do giá dịch vụ thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt theo Quyết định 51 ngày 28/12/2018 của UBND tỉnh thấp (5 nghìn đồng/người/tháng đối với hộ gia đình; 25 nghìn đồng/hộ/tháng với hộ kinh doanh thương mại nhỏ lẻ…), nên không đảm bảo kinh phí hoạt động của tổ tự quản vệ sinh môi trường nông thôn. Bà Sầm Thị Định cho rằng, nếu địa phương được hỗ trợ một phần ngân sách để ký kết hợp đồng với đơn vị thu gom, xử lý rác thải chuyên nghiệp thì vấn đề vướng mắc này sẽ được xử lý.
Việc đạt chuẩn tiêu chí số 19 đối với xã Minh Lương trong năm 2023 cũng là “nhiệm vụ bất khả thi”, bởi từ đầu năm đến nay, trên địa bàn xảy ra 8 vụ án liên quan đến ma túy (năm 2022, trên địa bàn cũng có 6 vụ án liên quan đến ma túy). Việc xảy ra các vụ án liên quan đến ma túy không chỉ ảnh hưởng đến tiêu chí số 19, mà còn khiến các thôn không đạt danh hiệu khu dân cư văn hóa, ảnh hưởng đến tiêu chí số 16.
Mặc dù còn nhiều khó khăn, có thể “lỡ hẹn” đạt chuẩn nông thôn mới năm 2023 nhưng cấp ủy đảng, chính quyền xã Minh Lương vẫn đang tích cực triển khai các phần việc. Trên địa bàn xã ngày càng xuất hiện nhiều điểm sáng trong lao động, sản xuất, phát triển kinh tế, chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng, vật nuôi; nhiều thôn tích cực vận động người dân hiến đất, góp công, góp của làm đường liên gia, ngõ xóm…
Từ năm 2019 đến nay, thôn 3 Minh Thượng trở thành điểm sáng trong phong trào hiến đất làm đường giao thông nông thôn. Bà Hoàng Thị Liên, Trưởng thôn 3 Minh Thượng cho biết: Trong 4 năm, người dân trong thôn đã hiến đất, đóng góp sức người, sức của làm được 3 tuyến đường giao thông nông thôn với chiều dài từ 200 - 340 m, rộng từ 2 - 3,5 m và 1 tuyến đường nội đồng rộng 2 m, dài 240 m. Trong đó, Nhà nước hỗ trợ vật liệu làm 1 tuyến đường dài 340 m, còn lại do người dân đóng góp hoàn toàn.
Là hộ hiến hơn 200 m2 đất vườn, đất ruộng để làm đường, ông Nguyễn Xuân Tịch, thôn 3 Minh Thượng tâm sự: Khi xã, thôn có chủ trương làm đường bê tông, tôi và các thành viên trong gia đình đã bàn bạc, thống nhất hiến một phần đất để mở rộng đường. Có đường bê tông, việc đi lại thuận tiện hơn, học sinh, người dân không bị ngã, lấm bẩn quần áo mỗi khi trời mưa.
Với sự vào cuộc tích cực của người dân, đến nay xã đã “cứng hóa” được 11,8/12,1 km đường trục thôn; 4/6,2 km đường ngõ xóm và 5,1/5,3 km đường nội đồng.
Ngoài tiêu chí giao thông, cấp ủy đảng, chính quyền xã Minh Lương cũng tích cực vận động 2 HTX, người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi để tìm ra sản phẩm chủ lực, góp phần nâng cao thu nhập.
Anh Sầm Văn Khuyên, Giám đốc HTX Minh Lương cho biết: Bên cạnh việc duy trì mô hình trồng ổi, mít, hồng không hạt, nuôi trâu, dê sinh sản… HTX còn phối hợp với 1 doanh nghiệp thí điểm mô hình trồng hành hoa sấy khô, làm gia vị. Nếu thành công, đây sẽ là mô hình có triển vọng để HTX liên kết cùng người dân sản xuất.
Bà Sầm Thị Định cho biết: Mặc dù là xã thuần nông nhưng theo rà soát mới nhất, thu nhập bình quân người dân xã Minh Lương hiện đạt hơn 39 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo đến hết năm 2022 còn 11,6%... Vì vậy, những tiêu chí được coi là “khó” đối với các địa phương khác không phải là vấn đề đáng ngại với Minh Lương.
“Mặc dù có thể thêm một lần “lỡ hẹn” đạt chuẩn nông thôn mới nhưng cấp ủy đảng, chính quyền, Nhân dân xã Minh Lương sẽ không ngừng quyết tâm, nỗ lực nâng cao chất lượng các tiêu chí, phấn đấu đạt tối thiểu 17/19 tiêu chí trong năm 2023, làm tiền đề bứt phá trong những năm tiếp theo”.
![[Infographic] Sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định chính sách đầu tư xây dựng đường giao thông nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới](https://image.baolaocai.vn/270x180/Uploaded/2023/fedrkxrxkw/2023_11_25/bia-giaothongnongthon-5121.png)
