Thị trấn Bát Xát (huyện Bát Xát) đang còn nhiều khó khăn so với các đô thị khác trên địa bàn tỉnh bởi là đô thị nhỏ, việc quy hoạch xây dựng chưa đồng bộ, nguồn đầu tư còn hạn chế… Tuy nhiên, trong thực hiện xây dựng đô thị văn minh, với sự vào cuộc tích cực của cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, việc quy hoạch xây dựng thị trấn từng bước được triển khai đồng bộ. Hiện nay, 100% tuyến đường trên địa bàn đã được chỉnh trang, nâng cấp, sửa chữa. Việc lấn chiếm hành lang, vỉa hè để kinh doanh, buôn bán đã hạn chế; mỹ quan đô thị được cải thiện và tỷ lệ phân loại rác thải tại nguồn đạt trên 80%.
Ông Nguyễn Văn Hạnh, Chủ tịch UBND thị trấn Bát Xát cho biết: Bên cạnh đầu tư hạ tầng thiết yếu phục vụ xây dựng đô thị văn minh, việc xây dựng nếp sống văn hóa của người dân trên địa bàn cũng được cải thiện rất nhiều. Thị trấn Bát Xát không chỉ hướng tới đô thị văn minh mà còn xác định xây dựng đô thị thông minh. Năm 2023, thị trấn Bát Xát được các cơ quan cấp tỉnh chấm điểm các tiêu chí đô thị văn minh đạt 85 điểm, trong khi năm 2022 đạt 70 điểm.
Thành phố Lào Cai là đô thị lớn nhất của tỉnh, việc xây dựng đô thị văn minh rất được chú trọng, đáp ứng yêu cầu phát triển, trong đó có lộ trình nâng cấp lên đô thị loại I và xây dựng thành phố “sáng - xanh - sạch - đẹp” vào năm 2025. Cùng với việc phát triển không gian đô thị, thành phố đang tập trung nâng cao điều kiện sống của người dân thông qua đầu tư cải thiện các dịch vụ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và môi trường đô thị. Các tuyến đường nội thị đến khu vực xã vùng ven được cải tạo, nâng cấp; hạ tầng văn hóa - xã hội cũng được đầu tư tương xứng.
Ngoài đầu tư hoàn thiện hạ tầng đô thị, những năm qua, thành phố Lào Cai triển khai lập lại trật tự văn minh đô thị, như quản lý về trật tự xây dựng, trật tự lòng đường, vỉa hè; quản lý xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị, đảm bảo trật tự, an toàn giao thông và an ninh, trật tự, vệ sinh môi trường. Đặc biệt, thành phố đã đưa vào sử dụng hệ thống camera giám sát an ninh trên các trục đường chính và một số nút giao thông trọng điểm, giúp lực lượng chức năng giải quyết tốt các vụ việc liên quan đến an ninh, trật tự, an toàn giao thông và hỗ trợ tăng cường quản lý đô thị, vệ sinh môi trường, trật tự hè phố…
Ông Đào Minh Khánh, Trưởng Phòng Quản lý đô thị thành phố Lào Cai cho biết: Thành phố đang hoàn thiện, phê duyệt các đồ án điều chỉnh quy hoạch chung đến năm 2045; hoàn thiện hồ sơ đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết trên địa bàn. Sau khi quy hoạch chung được điều chỉnh và phê duyệt, các dự án phát triển nhà ở, dự án khu dân cư cũng được triển khai, đáp ứng nhu cầu về nhà ở khu vực trung tâm các xã, phục vụ phát triển du lịch, thương mại, dịch vụ và hoàn thiện tiêu chí, tiêu chuẩn đô thị loại I gắn với xây dựng đô thị văn minh.
Theo đánh giá của Sở Xây dựng tỉnh (đơn vị được tỉnh giao chủ trì công tác xây dựng văn minh đô thị), sau 8 năm thực hiện xây dựng văn minh đô thị trên địa bàn tỉnh, việc chấp hành pháp luật trong hoạt động quản lý đô thị, quản lý trật tự xây dựng, quản lý đất đai, vệ sinh môi trường, trật tự an toàn giao thông… đã được thực hiện tốt hơn. Mỹ quan đô thị có nhiều chuyển biến tích cực, tạo diện mạo đô thị mới theo hướng văn minh, hiện đại.
Ông Trần Đức Tình, Phó Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh cho biết: Từ năm 2016 đến năm 2023, toàn tỉnh đã có nhiều công trình, dự án hạ tầng được đầu tư, trong đó số công trình xây dựng trong đô thị được cấp phép là 6.536 công trình; công trình xây dựng tại nông thôn được cấp phép là 362 công trình. Điển hình có 2 đô thị là thị xã Sa Pa và thành phố Lào Cai đã hình thành phong trào xây dựng tuyến phố văn minh, trong đó thành phố Lào Cai đã có 7 tuyến phố kiểu mẫu, 375/450 tuyến phố văn minh; thị xã Sa Pa có 14/24 tuyến phố văn minh. Tỷ lệ người dân phân loại rác tại nguồn ở các đô thị toàn tỉnh đạt trung bình 90%, trong đó khu vực trung tâm thành phố Lào Cai, thị xã Sa Pa đạt hơn 95%...
Thời gian tới, tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 40 ngày 24/7/2023 của Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác quản lý đô thị và xây dựng đô thị văn minh trên địa bàn tỉnh, Sở Xây dựng đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 393 và thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về thực hiện xây dựng đô thị văn minh, mục tiêu hướng tới là số đô thị có quy hoạch chung, quy hoạch phân khu và chương trình phát triển đô thị được phê duyệt đến năm 2025 đạt 100%; tỷ lệ phủ kín quy hoạch chi tiết về xây dựng trên diện tích đất xây dựng đến năm 2025 đạt 60%, đến năm 2030 đạt 100%; tỷ lệ tuyến phố văn minh tại các đô thị đến năm 2025 đạt tối thiểu 40%; đến năm 2030 đạt tối thiểu 60%; tỷ lệ hộ thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và quy ước, hương ước của tổ dân phố đạt trên 90%...
Việc thực hiện xây dựng đô thị văn minh cũng sẽ được gắn với đầu tư hạ tầng cơ sở thông minh, hướng tới những đô thị vừa văn minh, vừa thông minh, hiện đại.