Kỳ thị là rào cản người nhiễm HIV tiếp cận dự phòng, điều trị

11/03/2024 09:35

HIV/AIDS hiện là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây gánh nặng bệnh tật ở Việt Nam. Sự kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV là một trong những rào cản tiếp cận dịch vụ dự phòng, điều trị.

0:00 / 0:00

0:00

Nam miền Bắc
Nữ miền Bắc
Nữ miền Nam
Nam miền Nam

Theo nhận định của Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế), dịch HIV vẫn đang diễn biến phức tạp, có xu hướng gia tăng các ca nhiễm mới, nhất là nhóm thanh thiếu niên. Nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) đang được cảnh báo là một trong những nhóm nguy cơ chính của dịch HIV tại Việt Nam hiện nay.

Sự kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV và sự hiểu biết đầy đủ về HIV/AIDS trong cộng đồng dân cư còn thấp, đã và đang là rào cản trong việc tiếp cận dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS của người nhiễm HIV và các nhóm đích nguy cơ cao.

Thuốc điều trị được cấp miễn phí cho người nhiễm HIV/AIDS.

Trong khi đó, một số địa phương chưa phê duyệt đề án đảm bảo tài chính cho công tác phòng, chống HIV/AIDS và chưa phê duyệt định mức chi chương trình mục tiêu y tế là khó khăn về nguồn lực tài chính cho phòng, chống HIV.

Một nhân viên tư vấn của Trung tâm Y tế TX.Phú Mỹ (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho biết, người nhiễm HIV bị kỳ thị nhiều, họ cũng thường sống khép kín, hay thay đổi nơi cư trú. Có trường hợp khi nhận kết quả dương tính HIV thì họ cắt liên lạc. Do đó, phát hiện, điều trị cho người nhiễm HIV gặp khó khăn.

Y tế tại địa phương đã xây dựng mạng lưới các đồng đẳng viên là những người trong nhóm MSM hoặc chính những người có HIV là các tuyên truyền viên, giúp những người nhiễm HIV không e ngại khi đi xét nghiệm, cũng như duy trì sử dụng thuốc điều trị, sử dụng thuốc hoặc các phương tiện dự phòng lây nhiễm.

Lây truyền chủ yếu qua quan hệ tình dục

Thạc sĩ Võ Hải Sơn, Phó cục trưởng Cục PC HIV/AIDS, lưu ý lây truyền chủ yếu qua quan hệ tình dục và có nhiều yếu tố nguy cơ kép như vừa sử dụng ma túy, vừa bán dâm hoặc có nhiều bạn tình.

Tại nhiều địa phương, các điểm cung cấp miễn phí phương tiện dự phòng lây nhiễm HIV luôn đảm bảo tính riêng tư, thân thiện.

"Mô hình dịch HIV nước ta hiện nay là dịch tập trung, nghĩa là tập trung vào một số nhóm người có hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV cao như: nhóm người nghiện chích ma túy, bán dâm và đặc biệt là nam quan hệ tình dục với nam (MSM).

Khoảng 84,5% người nhiễm HIV là nam giới, trong đó, nam giới trẻ (16 - 29 tuổi) chiếm 47,3%. Do đó, chiến lược quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030 đã chỉ rõ hướng đi mới trong tiếp cận dịch vụ xét nghiệm HIV, cụ thể là mở rộng và đa dạng hóa các loại hình tư vấn xét nghiệm HIV, đẩy mạnh xét nghiệm HIV dựa vào cộng đồng, tự xét nghiệm", ông Sơn cho biết.

Xóa bỏ rào cản

Vẫn theo ông Sơn, Cục Phòng chống HIV/AIDS đã phối hợp với các dự án, tổ chức quốc tế, các nhóm dựa vào cộng đồng mở rộng tối đa các dịch vụ tư vấn xét nghiệm HIV tại cộng đồng.

Bên cạnh việc cung cấp dịch vụ xét nghiệm sàng lọc HIV tại hơn 1.300 cơ sở y tế, các cơ sở này còn cung cấp sinh phẩm tự xét nghiệm HIV thông qua các nhóm dựa vào cộng đồng và thông qua trang web trực tuyến: tuxetnghiem.vn cho 28 tỉnh, thành trọng điểm; xét nghiệm nhiễm mới đã được triển khai tại 35 tỉnh, thành phố trên cả nước. Đây là các dịch vụ thân thiện, đảm bảo tính cá nhân với người tham gia xét nghiệm cũng như khi có kết quả dương tính.

"Chúng tôi kêu gọi sự tham gia tích cực của cộng đồng trong công tác tìm ca nhiễm HIV, huy động sự tham gia của người nhiễm HIV, người có hành vi nguy cơ cao tham gia hoạt động cung cấp dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS, đặc biệt là công tác tư vấn xét nghiệm căn bệnh này.

Việc này giúp tiếp cận được nhiều hơn với những người có hành vi nguy cơ cao do dịch vụ được cung cấp bởi những người có cùng hoàn cảnh sẽ giảm rất nhiều rào cản về kỳ thị và tự kỳ thị của những người trong cộng đồng", ông Sơn chia sẻ.

Ước có khoảng 250.000 người nhiễm HIV tại Việt Nam (đến cuối tháng 12.2023), trong đó 88% người biết tình trạng nhiễm HIV.

80% người biết tình trạng nhiễm HIV được điều trị thuốc kháng virus ARV. 98,4% người được điều trị ARV có tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế.

Hệ thống xét nghiệm khẳng định HIV cũng liên tục được mở rộng tại các tỉnh, thành với 230 phòng xét nghiệm. Trong đó, có 122 phòng xét nghiệm tuyến huyện để những người có kết quả xét nghiệm sàng lọc HIV tại cộng đồng khi có nhu cầu có thể tiếp cận sớm nhất với dịch vụ xét nghiệm khẳng định HIV mà không mất quá nhiều thời gian di chuyển và chờ đợi kết quả.

Theo Báo Thanh Niên