Giảm thuế cho cơ quan báo chí, cả công chúng và xã hội đều hưởng lợi

Dự thảo luật đề xuất ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp cho báo điện tử, truyền hình, phát thanh giảm 5% so với hiện nay, về mức 15%. Riêng báo in vẫn tiếp tục áp dụng mức ưu đãi 10% như quy định hiện hành.

Đại biểu Thạch Phước Bình (đoàn Trà Vinh) nhận định, các cơ quan báo chí hoạt động với mục tiêu phi lợi nhuận, phục vụ nhiệm vụ chính trị, tuyên truyền, giáo dục thay vì kinh doanh.

Việc áp dụng mức thuế thu nhập doanh nghiệp phổ thông 20% cho các nguồn thu ngoài nhiệm vụ chính như quảng cáo, tổ chức sự kiện tạo áp lực lớn lên tài chính của báo chí.

Đại biểu cho rằng các tổ chức công ích được hưởng chính sách miễn hoặc giảm thuế thu nhập doanh nghiệp nhưng báo chí lại chưa được áp dụng cơ chế hỗ trợ tương tự dù có vai trò quan trọng trong xã hội.

Trong bối cảnh cạnh tranh với các nền tảng số, nguồn thu từ quảng cáo ngày càng giảm khiến nhiều cơ quan báo chí khó khăn. "Các khoản thu nhập không ổn định như tài trợ, hợp đồng quảng cáo nhỏ lẻ vẫn bị tính thuế thu nhập doanh nghiệp mà không xét đến tính đặc thù, làm suy yếu khả năng tài chính của báo chí", ông Bình nêu.

Luật Thuế hiện tại chưa có quy định riêng cho báo chí, dẫn đến việc áp dụng mức thuế suất như doanh nghiệp thông thường mà không xét đến vai trò đặc biệt của báo chí trong hệ thống chính trị, xã hội.

Đại biểu đề xuất áp dụng mức thuế suất ưu đãi 10% hoặc có thể thấp hơn đối với phần thu nhập từ hoạt động ngoài nhiệm vụ chính trị như quảng cáo, tổ chức sự kiện; miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các khoản tài trợ, viện trợ cho cơ quan báo chí để tạo nguồn lực hỗ trợ thực hiện nhiệm vụ chính trị, truyền thông.

Cùng với đó, hỗ trợ gián tiếp thông qua các biện pháp như thành quỹ hỗ trợ tài chính từ ngân sách Nhà nước, xã hội hóa để tài trợ một phần cho hoạt động báo chí. Xây dựng cơ chế thu thuế từ Google, Facebook... sử dụng nguồn thu này hỗ trợ báo chí trong nước.

Đồng tình với các nhận định này, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa (đoàn Phú Yên) nhấn mạnh, báo chí đang hết sức khó khăn, đời sống, thu nhập của cán bộ, phóng viên giảm sút rất nhiều và nhiều bài toán phải giải quyết.

Nguồn thu giảm trong khi nhiệm vụ nhiều hơn và đặc biệt là cạnh tranh thông tin trên mạng xã hội, đòi hỏi chất lượng thông tin báo chí phải tốt hơn, đầu tư công sức nhiều hơn.

Ông Nghĩa trăn trở: "Đặc thù của cơ quan báo chí là lao động đêm hôm, sớm tối, nhất là phóng viên nữ rất khó khăn, chỉ giảm thu một chút thôi là ảnh hưởng đến tinh thần, nỗ lực của anh chị em. Anh chị em rất yêu nghề, say sưa với nghề nhưng những áp lực này dội vào không nhỏ trong đời sống hàng ngày, phóng viên cũng phải lo cho gia đình, con cái đi học và nhiều nhu cầu khác nữa".

Vì vậy, đại biểu cho rằng, việc giảm thuế lần này chính là cơ hội, điều kiện để hỗ trợ cơ quan báo chí làm tốt hơn nhiệm vụ và cần có chính sách mạnh mẽ hơn.

Ông Nghĩa phân tích thêm, chủ trương chuyển đổi số rất đúng đắn, cần thiết và báo chí phải đi đầu. Để đi đầu không chỉ đầu tư về máy móc mà còn phải chuyển đổi cơ bản phương thức, đào tạo, hỗ trợ phóng viên, những đầu tư này rất tốn kém.

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa đề nghị giảm thuế xuống 10% với tất cả loại hình báo chí, ngân sách nhà nước cũng không giảm đi bao nhiêu nhưng là sự động viên rất quan trọng với báo chí. Đặc biệt khi giảm thuế thì tăng giá trị thông tin, tăng giá trị tinh thần để nhà báo làm việc tốt hơn, say sưa hơn.

Theo ông Nghĩa, một sản phẩm báo chí nhưng làm để cho xong thì khác, còn làm để có hồn, có sự tâm huyết, trách nhiệm thì công chúng, xã hội đều hưởng lợi. Khi đó, việc truyền thông chính sách, định hướng sẽ tốt hơn rất nhiều; việc chống thông tin xấu độc sẽ có hiệu quả. "Giá trị giảm một chút nhưng tăng rất nhiều thứ, đặc biệt là tăng niềm tin, tăng giá trị văn hóa, tăng niềm tin cho anh em báo chí yêu nghề, tự tin, tự hào về nghề", ông Nghĩa bày tỏ.

Phát biểu tranh luận, đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) nhất trí việc coi báo chí là loại hình doanh nghiệp đặc biệt và cần có những ưu đãi thuế để khuyến khích các cơ quan truyền thông.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, việc sử dụng nguồn thu từ các nền tảng quốc tế như Facebook, Google để tài trợ cho báo chí trong nước không phù hợp với tinh thần của nền kinh tế thị trường.

Thay vì chỉ nhìn nhận khó khăn của tạp chí khi cạnh tranh với nền tảng quốc tế, đại biểu cho rằng, nên tập trung thúc đẩy hoạt động của các hội chủ quản tạp chí.

Giải trình sau đó, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, báo in và các loại hình khác sẽ thu thuế 10%. Cơ quan báo chí có nhiều hình thức hỗ trợ như đặt hàng, quảng cáo. Cơ quan báo chí chưa tự chủ nhà nước vẫn cấp kinh phí bình thường.