Giải Nobel Y sinh 2024 vinh danh phát minh RNA

Chiều 7/10, tại thủ đô Stockholm (Thụy Điển), Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska đã công bố giải Nobel Y Sinh 2024 thuộc về 2 nhà khoa học người Mỹ là Victor Ambros (sinh năm 1953) và Gary Ruvkun (sinh năm 1952) với việc phát hiện ra RNA siêu nhỏ (microRNA hay microARN), qua đó khám phá ra nguyên lý cơ bản chi phối cách thức điều hòa hoạt động của gene.

Lễ công bố hai nhà khoa học Victor Ambros và Gary Ruvkun được trao giải Nobel Y sinh 2024 với công trình phát minh RNA siêu nhỏ trong quá trình điều hòa gene, tại Stockholm (Thụy Điển) ngày 7/10/2024. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Tuyên bố của Hội đồng Nobel nhấn mạnh giải Nobel Y sinh năm nay tập trung khám phá cơ chế điều hòa quan trọng được các tế bào sử dụng để kiểm soát hoạt động của gene. Thông tin di truyền từ ADN đến RNA thông tin (mRNA - một loại RNA đóng vai trò khuôn mẫu để sản xuất protein theo hướng dẫn được ghi trong gene), thông qua quá trình phiên mã, sau đó đến bộ máy tế bào để sản xuất protein. Tại đó, mRNA được dịch mã để protein được tạo ra theo các hướng dẫn di truyền lưu trữ trong ADN. Kể từ giữa thế kỷ XX, một số khám phá khoa học cơ bản nhất đã giải thích cách thức hoạt động của các quá trình này.

Vào cuối những năm 1980 của thế kỷ trước, 2 nhà khoa học Victor Ambros và Gary Ruvkun là nghiên cứu sinh sau Tiến sĩ tại phòng thí nghiệm của Robert Horvitz - người đã được trao giải Nobel Y Sinh năm 2002, cùng với Sydney Brenner và John Sulston vì những khám phá về "Điều hòa di truyền trong phát triển tạng và chết tế bào theo chương trình", mở đường cho việc nghiên cứu tìm hiểu nguyên nhân dẫn tới các căn bệnh liên quan đến tế bào, trong đó có ung thư. Trong phòng thí nghiệm của Horvitz, cả Ambros và Ruvkun đã nghiên cứu loài giun tròn C.elegans, sống tự do (không ký sinh), trong suốt, chiều dài khoảng 1 mm sống trong môi trường đất ôn đới. Mặc dù có kích thước nhỏ, song C.elegans sở hữu nhiều loại tế bào chuyên biệt như tế bào thần kinh và cơ - vốn cũng được tìm thấy ở các loài động vật lớn hơn, phức tạp hơn, khiến loài giun này trở thành một mô hình hữu ích để nghiên cứu cách thức mô phát triển và trưởng thành ở các sinh vật đa bào.

Thông qua việc nghiên cứu giun C.elegans, 2 nhà khoa học đã phát hiện RNA siêu nhỏ, cùng vai trò của chúng trong quá trình điều hòa gene sau phiên mã. Cơ chế này đã thúc đẩy quá trình tiến hóa của các sinh vật ngày càng phức tạp. Các nghiên cứu di truyền chỉ ra rằng các tế bào và mô không phát triển bình thường, nếu không có RNA siêu nhỏ. Điều hòa bất thường của RNA siêu nhỏ - có thể góp phần gây ung thư và đột biến ở các gene mã hóa cho RNA siêu nhỏ - đã được tìm thấy ở người, gây ra các tình trạng như mất thính lực bẩm sinh, rối loạn mắt và xương.

Giải Nobel Y sinh năm 2024 thuộc về công trình phát minh RNA siêu nhỏ trong quá trình điều hòa gene. Ảnh: nobelprize.org/TTXVN

Giải Nobel Y Sinh đã được trao 114 lần kể từ năm 1901 đến nay. Trong năm 2023, giải thưởng danh giá này thuộc về nhà khoa học người Hungary Katalin Kariko và nhà khoa học người Mỹ Drew Weissman với phát hiện về việc biến đổi cơ sở nucleoside để phát triển vaccine công nghệ mRNA hiệu quả trong phòng ngừa COVID-19.

Giải thưởng Y Sinh là giải khai màn tuần lễ Nobel 2024. Các giải thưởng tiếp theo được công bố gồm Giải Nobel Vật lý (ngày 8/10), Giải Nobel Hóa học (ngày 9/10) và Giải Nobel Văn học (ngày 10/10). Giải Nobel Hòa bình là giải thưởng duy nhất được công bố ở Oslo (Na Uy) ngày 11/10. Trong khi đó, giải Nobel Kinh tế sẽ khép lại Tuần lễ Nobel 2024 vào ngày 14/10.

Theo baotintuc.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Phát hiện kháng sinh mới mạnh hơn, có thể chống lại tình trạng kháng thuốc

Phát hiện kháng sinh mới mạnh hơn, có thể chống lại tình trạng kháng thuốc

Các nhà hóa học ở Australia và Anh đã phát hiện ra một loại kháng sinh mới có khả năng tiêu diệt các mầm bệnh do vi khuẩn kháng thuốc gây ra, bao gồm tụ cầu vàng kháng methicillin (MRSA) và vi khuẩn đường ruột kháng vancomycin (VRE). Nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Journal of the American Chemical Society số ra gần đây.

Điểm tựa chăm sóc sức khỏe cho người dân vùng khó khăn

Điểm tựa chăm sóc sức khỏe cho người dân vùng khó khăn

Những năm qua, chính sách bảo hiểm y tế (BHYT) đã trở thành một trong những trụ cột an sinh xã hội quan trọng, góp phần giúp người dân vùng cao tiếp cận dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe ban đầu và điều trị bệnh kịp thời. Ở những xã vùng cao xa xôi, nơi điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn, BHYT không chỉ là tấm thẻ chăm sóc sức khỏe mà còn là điểm tựa tinh thần, giúp người dân yên tâm lao động, sản xuất.

Bí quyết phòng tăng mỡ máu ở người cao tuổi

Bí quyết phòng tăng mỡ máu ở người cao tuổi

Tăng mỡ máu là một trong những rối loạn phổ biến nhất ở người cao tuổi, đồng thời là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các bệnh tim mạch, đột quỵ và đái tháo đường type 2. Tuy nhiên, điều đáng mừng là chỉ cần thay đổi thói quen ăn uống, người cao tuổi hoàn toàn có thể kiểm soát được mỡ máu và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Kỳ vọng chấm dứt bệnh lao vào năm 2030

Kỳ vọng chấm dứt bệnh lao vào năm 2030

Hoạt động hợp tác quốc tế được đẩy mạnh được kỳ vọng sẽ có thêm nguồn lực để mở rộng năng lực xét nghiệm, đẩy mạnh sàng lọc trong cộng đồng, hướng tới chấm dứt bệnh lao.

Giải pháp ngăn chặn tảo hôn ở vùng cao

Giải pháp ngăn chặn tảo hôn ở vùng cao

Xác định công tác tuyên truyền, vận động là giải pháp cốt lõi trong phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, Sở Dân tộc và Tôn giáo đã phối hợp với UBND các xã, phường triển khai nhiều hoạt động truyền thông sâu rộng.

Chú trọng chăm sóc và nâng cao sức khỏe nội tiết cho người dân

Chú trọng chăm sóc và nâng cao sức khỏe nội tiết cho người dân

Những năm gần đây, tỷ lệ mắc các bệnh lý tuyến giáp đang ngày càng gia tăng. Trước thực trạng đó, Bệnh viện Nội tiết tỉnh Lào Cai đã tăng cường tầm soát bệnh lý tuyến giáp và đẩy mạnh ứng dụng các phương pháp điều trị hiện đại, nâng cao hiệu quả điều trị bệnh lý này.

Thần thánh hóa "chanh liều cao chữa bách bệnh": Lợi bất cập hại

Thần thánh hóa "chanh liều cao chữa bách bệnh": Lợi bất cập hại

Trước làn sóng nhiều người đang lên mạng chia sẻ chanh muối như là thuốc tiên có thể điều trị ung thư, HIV, cho đến “kiềm hóa cơ thể”, “thanh lọc gan thận”, “tăng năng lượng sống”…, bác sĩ Dương Minh Tuấn, Bệnh viện Bạch Mai nhấn mạnh, chanh muối là một phần của cuộc sống nhưng đừng để nó thay thế y học.

Cảnh báo rối loạn ăn uống ở tuổi học đường

Cảnh báo rối loạn ăn uống ở tuổi học đường

Trong một xã hội ngày càng đề cao vẻ đẹp hình thể, chuẩn mực ngoại hình dần trở thành thước đo giá trị của con người. Thế nhưng, đằng sau những thân hình “hoàn hảo” ấy lại là áp lực, lo âu và những tổn thương sâu sắc về sức khỏe tâm thần.

Tự hào nghề điều dưỡng

Ngày Điều dưỡng Việt Nam (26/10): Tự hào nghề điều dưỡng

Trải qua 35 năm hình thành và phát triển, đội ngũ điều dưỡng Việt Nam nói chung và tỉnh Lào Cai nói riêng không ngừng trưởng thành, khẳng định vị thế và vai trò quan trọng trong hệ thống y tế. Lực lượng điều dưỡng, hộ sinh và kỹ thuật viên trên toàn tỉnh đã và đang đóng góp tích cực vào công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe Nhân dân.

Người Việt thiếu nghiêm trọng vitamin D vì tránh nắng quá kỹ

Người Việt thiếu nghiêm trọng vitamin D vì tránh nắng quá kỹ

Đất nước tràn ngập ánh nắng như Việt Nam nhưng lại đang xảy ra nghịch lý thiếu vitamin D dẫn tới những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe cộng đồng. Thực trạng trên khiến từ trẻ nhỏ, phụ nữ đến người cao tuổi đối mặt với nguy cơ loãng xương và suy giảm hệ miễn dịch.

Ghép thận lần đầu tại Việt Nam bằng công nghệ HMP LifePort

Ghép thận lần đầu tại Việt Nam bằng công nghệ HMP LifePort

Ngày 24/10, Bệnh viện Trung ương Huế cho biết, đơn vị đã ghi dấu mốc mới trong y học Việt Nam khi thực hiện thành công ca ghép thận đầu tiên trên toàn quốc sử dụng máy bảo quản thận liên tục có hạ nhiệt (Hypothermic Machine Perfusion - HMP - LifePort Kidney Transporter).

fb yt zl tw