Vào Chủ nhật hằng tuần, chợ Bắc Hà thu hút hàng nghìn lượt du khách. Với hơn 2,1 ha, chợ được bố trí thành 5 khu, trong đó khu trung tâm trưng bày nhiều sản phẩm OCOP đặc sắc của địa phương. Gian hàng thổ cẩm của chị Hà Thị Dung, thôn Sân Bay là điểm dừng chân quen thuộc của du khách quốc tế.
Bên cạnh các sản phẩm được làm thủ công như túi, ví, khăn, vỏ gối, chị còn dành riêng không gian để du khách trải nghiệm vẽ hoa văn bằng sáp ong - kỹ thuật truyền thống của người Mông Bắc Hà. Sự chỉn chu trong từng họa tiết vẽ, từng đường nét thêu giúp các sản phẩm thổ cẩm của chị được công nhận OCOP 3 sao và ngày càng được du khách ưa chuộng.
“Đối với các sản phẩm OCOP 3 sao, chúng tôi luôn chú trọng đến từng chi tiết. Các mặt hàng như túi, ví, vỏ gối hay khăn thổ cẩm đều được làm cẩn thận, tỉ mỉ, đảm bảo mẫu mã đẹp và chất lượng tốt, đáp ứng yêu cầu của các đối tác” - chị Dung chia sẻ.
Giữa không gian rực rỡ sắc màu của vùng cao, bánh chưng đen - đặc sản người Tày - cũng được nhiều người tìm mua tại phiên chợ. Được làm từ lúa nếp nương, thảo quả, thịt lợn đen, đỗ xanh và đặc biệt là màu đen của bánh được tạo ra từ than cây núc nác, bánh chưng đen Bắc Hà có vị đặc trưng, thơm, dẻo, ngậy và được chứng nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao từ tháng 12/2024. Không ít du khách, trong đó có du khách quốc tế tìm đến gian hàng của chị Vàng Thị Nguyệt, thôn Na Lo để mua món quà đậm chất núi rừng.
“Để làm ra chiếc bánh chưng ngon, trước hết chúng tôi phải lựa chọn lá dong. Gạo cũng phải là gạo nếp nương hạt dài. Phần nhân được làm từ thịt lợn đen bản địa. Mỗi chiếc bánh bán ra đều được chúng tôi gói và nấu trong nhiều tiếng đồng hồ để bánh dền và dẻo” - chị Vàng Thị Nguyệt cho biết.
Nhận thấy tiềm năng lớn của chè Shan tuyết cổ thụ Bắc Hà, Hợp tác xã (HTX) Quang Tom tập trung đầu tư chế biến sâu để nâng cao giá trị. Không chỉ dừng ở sản xuất, HTX còn xây dựng không gian trải nghiệm trà dành cho du khách, giúp họ được tham quan quá trình chế biến, đồng thời quảng bá thương hiệu một cách tự nhiên và hiệu quả.
Từ năm 2021 đến 2023, HTX đã xây dựng thành công 5 sản phẩm OCOP gồm lục trà, hồng trà, trà phổ nhĩ, mận Tam hoa sấy dẻo và rượu mận. Nhờ chế biến sâu, giá trị sản phẩm tăng gấp nhiều lần so với bán chè tươi, đồng thời giúp bảo quản lâu hơn, thuận lợi trong vận chuyển và mở rộng thị trường. Mỗi năm, HTX tiêu thụ khoảng 2 tấn chè, 1.000 lít rượu và 2 tấn mận sấy, tạo việc làm ổn định cho 15 lao động địa phương.
Xã Bắc Hà hiện có 19 sản phẩm đạt chuẩn OCOP 3 sao thuộc nhiều nhóm: thảo dược, nông sản, thực phẩm, đồ uống và thổ cẩm. Nổi bật gồm: mận Tam hoa sấy dẻo, lục Shan trà, lạc đỏ Nậm Mòn, trà nụ hoa tam thất, khâu nhục Bắc Hà, thịt trâu sấy, mỡ lợn đen bản địa, các sản phẩm thổ cẩm và bánh chưng đen. Toàn xã có 8 chủ thể tham gia chương trình OCOP.
Phát triển OCOP không chỉ tạo ra những sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, mẫu mã đẹp, chất lượng ổn định mà còn giúp người dân thay đổi tư duy sản xuất, chuyển từ phương thức truyền thống sang sản xuất hàng hóa, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào canh tác. OCOP cũng đóng vai trò quan trọng trong phát triển du lịch. Tại các điểm tham quan và khu trung tâm, cửa hàng giới thiệu sản phẩm OCOP được đầu tư tủ đông, tủ mát, máy hút chân không… giúp đảm bảo chất lượng và tăng tính hấp dẫn đối với du khách.
Ông Phùng Đức Toản - Phó Trưởng Phòng Kinh tế xã Bắc Hà cho biết: "Nhờ gắn phát triển OCOP với du lịch, Bắc Hà đang trở thành điểm đến hấp dẫn của vùng Tây Bắc. Mỗi năm, địa phương đón hơn 850.000 lượt khách, doanh thu năm 2025 ước đạt 1.250 tỷ đồng. GRDP bình quân giai đoạn 2021 - 2025 tăng 12,13%, thu nhập bình quân đạt 48 triệu đồng/người/năm, tăng 11 triệu đồng so với năm 2020".
Giai đoạn 2025 - 2030, Bắc Hà đặt mục tiêu phát triển thêm các sản phẩm OCOP mới thuộc lĩnh vực du lịch và tiểu thủ công nghiệp; phấn đấu thu nhập bình quân đạt 75 triệu đồng/người/năm và lượng khách du lịch đạt 1,5 triệu lượt/năm. Địa phương cũng tập trung mở rộng vùng nguyên liệu với hơn 800 ha cây ăn quả ôn đới, 103 ha lạc đỏ, 43 ha dược liệu, cùng vùng chè cổ thụ và chè hữu cơ tại Hoàng Thu Phố và Đầm Bó; phấn đấu trước năm 2030 trở thành xã nông thôn mới, điểm đến du lịch đặc sắc của tỉnh và khu vực Tây Bắc.
Việc phát triển đồng bộ các sản phẩm đạt chuẩn “hạng sao” OCOP sẽ là tiền đề đưa các sản phẩm vươn xa, đáp ứng niềm tin của người tiêu dùng trong và ngoài nước, qua đó góp phần ổn định đời sống cho người dân.
