Đây là đánh giá của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chiều 11/5. Tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, qua rà soát nhận thấy kết quả lấy ý kiến Nhân dân có quy mô và thực hiện tốt, được Nhân dân rất quan tâm với hơn 12 triệu lượt ý kiến góp ý. Người dân quan tâm, cho ý kiến rất nhiều đến những vấn đề có liên quan sát sườn đến đời sống như: vấn đề bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; vấn đề giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; vấn đề tài chính đất đai và giá đất; vấn đề quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị nên có hình thức báo cáo lại với Nhân dân về việc lấy ý kiến và tiếp thu giải trình ý kiến Nhân dân, ít nhất là phải đăng tải công khai báo cáo kết quả lấy ý kiến Nhân dân lên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ và của Bộ. Bên cạnh đó, công tác thông tin truyền thông cũng cần được chú trọng tham gia vào công tác này.
Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao hồ sơ dự án luật trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội và dự kiến trình Quốc hội lần này đã được chuẩn bị hết sức công phu, được chỉnh lý trên cơ sở tiếp thu nghiêm túc kỹ lưỡng, chọn lọc nhiều ý kiến góp ý tâm huyết của các cơ quan, tổ chức, các trường đại học, viện nghiên cứu, các chuyên gia, các nhà khoa học, doanh nghiệp và các tầng lớp Nhân dân. Qua xem xét hồ sơ dự án luật, Chủ tịch Quốc hội đánh giá so với dự thảo trước đây, dự thảo mới nhất đã có bước tiến rất quan trọng về chất lượng. “Nhiều nội dung được sửa đổi chi tiết hơn, sát thực tế hơn và có tính khả thi cao hơn, từng bước tháo gỡ được những vướng mắc trong quản lý, sử dụng đất đai, phúc đáp được yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn tới”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh. Đồng thời cho rằng hồ sơ này đã đủ điều kiện để tiếp tục trình với Quốc hội xem xét cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 5 tới. Đặc biệt là báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế rất công phu rất chất lượng, nêu nhiều vấn đề về quan điểm, nội dung lớn và cả những vấn đề, điều khoản cụ thể để Quốc hội cho ý kiến. Về thể chế hóa các quan điểm, nguyên tắc và nội dung trong Nghị quyết 18-NQ/TW, Chủ tịch Quốc hội đề nghị phải tiếp tục rà soát để thể chế hóa một cách đầy đủ và quán triệt đúng nội dung này. Trong đó, nhấn mạnh quan điểm quan trọng trong Nghị quyết 18 là đất đai phải được điều tra, đánh giá, thống kê, kiểm kê, lượng hóa và hạch toán đầy đủ trong nền kinh tế, song Chủ tịch Quốc hội cho rằng dự thảo luật thể chế hóa chủ trương này còn rất mờ nhạt. Do đó, đề nghị Ban soạn thảo, cơ quan thẩm tra nghiên cứu, thiết kế thêm một số điều hoặc có chương riêng quy định về điều tra, đánh giá, thống kê, kiểm kê đất đai, trách nhiệm của các cấp, các ngành, xây dựng dữ liệu về đất đai.
Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý một số các nội dung khác cần phải tiếp tục rà soát để hoàn thiện sâu sắc hơn như: cơ chế xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường, quy định mức thuế cao hơn với người sở hữu nhiều diện tích đất hoặc đầu cơ hoặc chậm sử dụng đất, bỏ hoang đất; quản lý tiết kiệm, hiệu quả nguồn thu từ đất giữa Trung ương và địa phương; thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt trong giao dịch bất động sản; khuyến khích phát triển thị trường quyền sử dụng đất, nhất là thị trường cho thuê đất nông nghiệp; cơ chế bảo đảm thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, an toàn, bền vững; kiểm soát chặt chẽ, khắc phục tình trạng đầu cơ đất đai. Về vấn đề áp dụng pháp luật, Chủ tịch Quốc hội cho biết theo báo cáo dự án Luật Đất đai (sửa đổi) có liên quan đến hơn 100 dự án luật và liên quan trực tiếp đến khoảng 20 - 22 luật. Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan chủ trì thẩm tra rà soát để đảm bảo tương thích với những dự án luật đang sửa như: Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở, Luật Đấu thầu…
Đối với các dự án luật khác liên quan, hiện có 2 phương án. Một là rà soát lại để đưa vào dự án luật này để sửa luôn. Hai là dùng một luật để sửa nhiều luật. Chủ tịch Quốc hội đề nghị cân nhắc phương án để sửa ngay trong Luật Đất đai để bảo đảm tính khả thi, để khi Luật được ban hành không phải chờ các Luật khác và có thể vận hành ngay. Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ, dự án luật này có nhiều điều giao cho Chính phủ hướng dẫn chi tiết hoặc là thực hiện theo quy định của Chính phủ, trong đó có nội dung rất quan trọng là vấn đề về tài chính đất đai, phương pháp, cách thức, trình tự, thủ tục tính giá đất. Nhấn mạnh “không nên chỉ quy định một câu giao cho Chính phủ hướng dẫn vì đây là những vấn đề đại sự, người dân rất quan tâm, cần phải được luật hóa để người dân, doanh nghiệp còn biết”, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần nghiên cứu nội dung lớn để quy định trong luật và làm rõ danh mục các văn bản dự kiến ban hành để hướng dẫn chi tiết...