Chìa khóa nào giúp Việt Nam thoát khỏi "bẫy" thu nhập trung bình?

Những ngày cuối tháng 12, tôi trở lại xã Bảo Hà - vùng quê yên bình đang bừng lên sức sống mới. Trên khắp các thôn, bản, tinh thần lao động sản xuất hiện rõ qua ánh mắt và nụ cười rạng rỡ của người dân, tạo nên không khí phấn khởi lan tỏa toàn địa phương.

Trên những thửa ruộng, bãi màu ở thôn Liên Hà 6, xã Bảo Hà, những luống rau vụ đông xanh mướt, thẳng hàng nối tiếp nhau đã trở thành hình ảnh quen thuộc. Từ việc tận dụng diện tích đất sau thu hoạch vụ mùa, gia đình ông Lê Công Tâm được xem là điển hình trong phát triển kinh tế từ sản xuất rau.

Năm 2025, tỷ trọng kinh tế số của tỉnh đạt 9,46% GRDP, phản ánh sự dịch chuyển tích cực trong cơ cấu kinh tế. Khoảng 60% doanh nghiệp trên địa bàn đã chủ động ứng dụng các nền tảng số vào quản trị, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, qua đó tối ưu hóa quy trình, giảm chi phí, mở rộng thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập.

Giai đoạn 2023 - 2025, Hội Nông dân tỉnh Lào Cai đã thành lập mới 98 chi hội nông dân nghề nghiệp, nâng tổng số toàn tỉnh lên 166 chi hội với khoảng 4.500 thành viên, đồng thời duy trì 687 tổ hội nông dân nghề nghiệp với hơn 8.300 hội viên tham gia.

Thời gian qua, chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng ở các xã vùng cao như Hạnh Phúc, Phình Hồ, Trạm Tấu được triển khai đồng bộ. Các mô hình sản xuất mới từng bước tạo chuyển biến rõ nét trong thu nhập của người dân, góp phần giảm nghèo đa chiều, bền vững, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Vấn đề môi trường, đặc biệt là rác thải sinh hoạt, chất thải nông nghiệp và chăn nuôi đang nổi lên như “bài toán” không dễ giải ở nhiều địa phương trong tỉnh.

Giao thông thuận lợi không chỉ giúp việc đi lại của người dân xã Bảo Hà được cải thiện, mà còn tạo điều kiện cho giao thương phát triển, góp phần nâng cao đời sống mọi mặt của bà con.

Nhờ sự quan tâm và tập trung nguồn lực cho phát triển hạ tầng, chuyển đổi mô hình sản xuất và nâng cao thu nhập cho người dân, diện mạo nông thôn ở xã vùng cao Lùng Phình ngày càng đổi mới, khang trang.

Ngoài phát triển nông nghiệp với các mô hình trồng rau, cây ăn quả ôn đới, cây dược liệu hay phát triển du lịch, nhiều nông dân trên địa bàn xã Lùng Phình đã mạnh dạn đưa giống cây trồng mới vào sản xuất hoặc đầu tư mở xưởng mộc, chế biến gỗ... góp phần nâng cao thu nhập và từng bước giảm nghèo.

Tháng 12, sương núi Bản Xèo buông xuống thành những dải mỏng như lụa, phủ lên những triền đá xám lạnh. Giữa cái giá rét của vùng cao, sắc cam ấm từ những vườn quýt đang độ chín như đánh thức cả sườn núi. Đó là vườn quýt của anh Vàng Văn Dũng, người đầu tiên đưa giống quýt về trồng tại xã Bản Xèo, mở ra một hướng phát triển kinh tế mới cho địa phương.

Phát huy lợi thế về khí hậu ôn đới, đất đai rộng và màu mỡ, những năm gần đây xã Lùng Phình xác định phát triển nông nghiệp hàng hóa ứng dụng công nghệ cao là hướng đi trọng tâm nhằm tạo sinh kế bền vững, nâng cao thu nhập và giảm nghèo cho Nhân dân. Hiện địa phương đang thu hút doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư sản xuất nông nghiệp hiện đại, từng bước hình thành vùng sản xuất tập trung, gắn kết chặt chẽ giữa khâu sản xuất và tiêu thụ.

Những năm qua, Hội Nông dân xã Lùng Phình đã phát huy rõ vai trò nòng cốt, đồng hành cùng hội viên thi đua lao động sản xuất, từng bước đổi mới tư duy, ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, góp phần nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững.

Thông qua việc đẩy mạnh hỗ trợ sinh kế và tạo điều kiện để người nghèo tiếp cận đầy đủ các dịch vụ xã hội cơ bản, năm 2025, xã Phúc Lợi đã giúp 126 hộ nghèo, cận nghèo thoát nghèo, đưa tỷ lệ nghèo đa chiều của xã giảm từ 9,99% xuống còn 6,23%.

Những bản cam kết, quy ước thôn bản được người dân đồng thuận thực hiện đã trở thành lá chắn hiệu quả, giữ bình yên cho những cánh rừng.

Từ mô hình nuôi gà ngắn ngày nhiều rủi ro, chị Phan Thị Huyền xã Tiên Lục, tỉnh Bắc Ninh đã mạnh dạn chuyển sang nuôi gà trống thiến dài ngày, mang lại doanh thu hàng trăm triệu đồng mỗi lứa, mở ra hướng phát triển kinh tế bền vững cho nông hộ địa phương.

Giảm nghèo thông tin là một trong những tiểu dự án quan trọng của chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025. Qua đó góp phần giúp người dân nâng cao tri thức, tiến tới giảm nghèo bền vững. Tại Bảo Hà, những kết quả trong giảm nghèo thông tin thời gian qua được xác định như "chìa khoá" giúp giảm nghèo bền vững.

Ngày 25/12, xã Bát Xát tổ chức lễ khởi công xây dựng nhà ở cho hộ anh Phàn A Thành (sinh năm 1985, dân tộc Dao, trú tại thôn San Bang), gia đình có nhà bị thiệt hại do bão số 10.

Nắm bắt lợi thế, nhiều hộ dân trên địa bàn xã Lùng Phình đã mạnh dạn đầu tư, phát triển du lịch trải nghiệm gắn với homestay, farmstay và các vườn cây ăn quả ôn đới. Mô hình này không chỉ góp phần tạo sinh kế, tăng thu nhập mà còn giúp người dân trên địa bàn xã giảm nghèo bền vững.

Năm 2025, Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội Trạm Tấu đã triển khai hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách tại 4 xã Hạnh Phúc, Trạm Tấu, Phình Hồ và Tà Xi Láng, tạo điều kiện cho hơn 1.300 lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách được tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, góp phần phát triển sản xuất, ổn định đời sống và bảo đảm an sinh xã hội.

Sản lượng thủy sản trên địa bàn xã Bảo Hà năm 2025 ước đạt 665 tấn, khẳng định vai trò ngày càng quan trọng của nuôi trồng thủy sản trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp của địa phương.