Tuy nhiên, nhiều cán bộ phụ trách giáo dục cấp xã không có chuyên môn về lĩnh vực giáo dục. Điều này khiến việc triển khai nhiệm vụ giáo dục trong bối cảnh mới gặp bỡ ngỡ.
Nhu cầu bồi dưỡng, tập huấn
Phòng Văn hóa - Xã hội của nhiều xã, phường trên địa bàn tỉnh Lai Châu thiếu hoặc không có cán bộ chuyên môn về giáo dục. Đây là thách thức lớn trong những năm học tới. Theo ông Khổng Văn Thiện - Phó Chủ tịch UBND xã Khổng Lào (Lai Châu), Phòng Văn hóa - Xã hội của xã có 9 biên chế nhưng không cán bộ nào có chuyên môn về công tác giáo dục mà chủ yếu chuyên môn luật, hành chính, giáo dục chính trị…
“Việc không có cán bộ có chuyên môn khiến công tác quản lý tổng thể bước đầu gặp khó khăn. Quá trình triển khai chương trình giáo dục mầm non, tiểu học hay THCS từ đó gặp khó, ảnh hưởng đến việc nâng cao chất lượng giáo dục. Đối với công tác quản lý Nhà nước, chúng tôi đã đề xuất để bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn sâu đối với cán bộ làm công tác giáo dục. Trước đây, tôi làm quản lý giáo dục nên trực tiếp chỉ đạo cán bộ vừa làm, vừa học hỏi và rút kinh nghiệm”, ông Thiện thông tin.
Ông Hoàng Đức Thông - Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội xã Khổng Lào, chia sẻ thêm: “Do không có cán bộ chuyên môn về giáo dục nên không am hiểu chuyên môn sâu trong quản lý các hoạt động giáo dục tại các nhà trường. Trước mắt, chúng tôi sẽ đề xuất, rà soát những người từng làm công tác chuyên môn tại phòng GD&ĐT trước đây để đề nghị biệt phái hỗ trợ trong công tác quản lý giáo dục địa phương”.
Phòng Văn hóa - Xã hội xã Hua Bum được giao 6 biên chế, nhưng hiện tại có 5 cán bộ. Trong đó, chỉ ông Trần Quang Tráng - Trưởng phòng có chuyên môn giáo dục. Ông Tráng chia sẻ: “Phòng không có chuyên viên có chuyên môn về giáo dục nên gặp khó khăn khi triển khai các nhiệm vụ.
Cùng đó, từ khi phân cấp đến nay chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về công tác quản lý. Thời gian tới, chúng tôi mong muốn sẽ được tăng biên chế để có công chức thực hiện chuyên môn giáo dục. Đồng thời, các văn bản hướng dẫn cần sớm ban hành và cụ thể để công tác quản lý giáo dục thống nhất, có chiều sâu”.
Ông Lê Hữu Hồng - Chủ tịch UBND xã Phong Thổ thông tin, Phòng Văn hóa - Xã hội không có cán bộ nào có chuyên môn về giáo dục. Để đảm bảo quản lý giáo dục hiệu quả, cần thiết phải có cán bộ có chuyên môn. Thời gian tới, chúng tôi mong sớm được bồi dưỡng chuyên sâu để nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý giáo dục cấp xã. Cùng đó, hướng dẫn vai trò, quyền hạn, trách nhiệm của chính quyền cấp xã đối với một số vấn đề giáo dục.
Bám sát văn bản chỉ đạo
Đầu tháng 8, phường Cửa Lò (Nghệ An) tổ chức đi kiểm tra, rà soát về cơ sở vật chất lẫn đội ngũ của các cơ sở giáo dục trên địa bàn. Ông Phùng Đức Nhân - Phó Chủ tịch UBND phường Cửa Lò cho hay, năm học mới, khó khăn nhất của ngành Giáo dục trên địa bàn là thiếu giáo viên 3 cấp học từ mầm non đến THCS. Sau khi kiểm tra, rà soát, phường sẽ có phương án để sắp xếp, bố trí giáo viên đảm bảo yêu cầu dạy học.
Trao đổi về công tác quản lý Nhà nước đối với lĩnh vực giáo dục của phường, ông Phùng Đức Nhân chia sẻ có thuận lợi nhưng cũng gặp một số khó khăn. Phòng Văn hóa - Xã hội phường Cửa Lò có một chuyên viên có chuyên môn giáo dục. Tuy nhiên, chức năng nhiệm vụ của chính quyền cấp xã rất rộng, bao gồm nhiều lĩnh vực, và trên thực tế không đủ nhân lực để bố trí cán bộ chuyên phụ trách giáo dục.
“Phường Cửa Lò hiện nay bao gồm tất cả xã, phường cũ của thị xã Cửa Lò trước đây. Trong khi tổng cán bộ của phường sau khi tinh giản chỉ bằng 1/3 so với chính quyền cấp huyện. Dù chúng tôi có cán bộ chuyên môn giáo dục, nhưng đều đảm nhận nhiều công việc của các lĩnh vực khác nhau, rất vất vả”, ông Phùng Đức Nhân chia sẻ.
Theo Phó Chủ tịch UBND phường Cửa Lò, các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn đã đầy đủ, vì vậy, địa phương sẽ phân công vai trò, nhiệm vụ cụ thể đến từng cán bộ. Ông Nhân cho rằng, không phải có chuyên môn giáo dục mới có thể phụ trách giáo dục. Cán bộ hiện nay cần bám sát văn bản hướng dẫn để làm việc, phát huy trách nhiệm, nâng cao năng lực bản thân đáp ứng yêu cầu công việc mới. Còn chuyên môn giáo dục đã có sở GD&ĐT phụ trách trực tiếp các nhà trường.
Tương tự, bà Phan Thị Thúy - Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội xã Con Cuông (Nghệ An) cho biết, sau tháng đầu tiên bỡ ngỡ thì hiện nay, phòng đã định hình hoạt động, bắt đầu rõ việc, phân công nhiệm vụ đối với từng cán bộ. “Phòng Văn hóa - Xã hội, phụ trách các lĩnh vực gồm nội vụ, văn hóa, giáo dục, y tế, dân tộc… bản thân tôi phải vừa làm vừa học hỏi rất nhiều.
Riêng lĩnh vực giáo dục, trước đây, tôi là cán bộ phòng GD&ĐT, nhưng chỉ chuyên trách bậc học mầm non. Tất cả cán bộ, chuyên viên còn lại của phòng không có chuyên môn giáo dục. Cách làm việc của chúng tôi là bám sát văn bản chỉ đạo của từng ngành, lĩnh vực để triển khai. Đồng thời phối hợp với các cấp, ngành để tổ chức tập huấn cho cán bộ về từng lĩnh vực phụ trách”, bà Phan Thị Thúy chia sẻ.
Cũng theo bà Thúy, nhiều vấn đề quản lý liên quan đến chuyên môn giáo dục được giao cho cấp xã như: Đề xuất nhu cầu giáo viên, vị trí việc làm; đề xuất danh mục sách giáo khoa dạy học; tổ chức thi giáo viên giỏi, học sinh giỏi cấp xã…
Vì vậy trong thời gian tới, xã Con Cuông dự kiến sẽ huy động đến đội ngũ quản lý, giáo viên cốt cán các nhà trường hỗ trợ. Tuy nhiên, do quy mô cấp xã nhỏ hơn so với huyện trước đây, nên nguồn giáo viên cốt cán sẽ giảm. Nếu được sự phối hợp của sở GD&ĐT trong huy động, điều động đội ngũ chuyên môn giữa các xã phường khi triển khai nhiệm vụ giáo dục, thì sẽ hỗ trợ địa phương đảm bảo chất lượng, hiệu quả.
Tháo gỡ khó khăn
Tỉnh Nghệ An hiện có 130 xã, phường trực tiếp quản lý hơn 1.300 trường mầm non, tiểu học, THCS. Theo lãnh đạo Sở GD&ĐT Nghệ An, trước đây, phòng GD&ĐT cấp huyện có ít công chức, chủ yếu viên chức biệt phái. Khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, chỉ có công chức nhận nhiệm vụ tại xã, phường mới. Còn viên chức biệt phái được sắp xếp để quay về trường học. Vì vậy, trên thực tế số cán bộ có chuyên môn giáo dục đang công tác tại cấp xã rất ít.
Ông Kha Văn Thứ - Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội xã Nga My (xã vùng cao khó khăn của tỉnh Nghệ An) chia sẻ, trước đây, cấp xã quản lý hành chính về mặt Nhà nước đối với các trường học trên địa bàn. Tuy nhiên, các kế hoạch, chương trình hoạt động của lĩnh vực giáo dục đều do phòng GD&ĐT cấp huyện xây dựng và gửi văn bản về cho xã phối hợp thực hiện. Còn phân cấp quản lý hiện nay, các nhiệm vụ này được giao cho cấp xã thực hiện.
“Trong số chúng tôi không có ai từng quản lý giáo dục hay chuyên môn liên quan. Xã đang tính đến phương án “biệt phái” một số cán bộ quản lý, giáo viên cốt cán của trường học đến giúp Phòng Văn hóa - Xã hội triển khai các nhiệm vụ giáo dục. Hiện, chúng tôi vừa hoàn thành công tác phổ cập chuẩn bị cho năm học mới”, Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội xã Nga My (Nghệ An) cho biết.
Sau sáp nhập, TP Cần Thơ có 103 xã, phường với tổng số 1.232 trường học. Khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, ngành GD-ĐT TP Cần Thơ đối mặt với một số khó khăn.
Theo ông Nguyễn Phúc Tăng - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TP Cần Thơ, tại một số địa phương, cán bộ phụ trách công tác giáo dục (không có chuyên môn về giáo dục) nên khó chỉ đạo, định hướng. Khi cán bộ quản lý cấp xã không có chuyên môn giáo dục thì việc chỉ đạo thực hiện chương trình, kế hoạch, đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá khó khăn theo…
“Một số địa phương có ít trường theo cấp học sẽ không có sự chia sẻ, hỗ trợ chuyên môn ngang cấp dẫn đến hoạt động này rời rạc, khó tổ chức các hoạt động (hội thi, hội thảo) theo cụm trường, sinh hoạt chuyên môn liên trường, ảnh hưởng đến chất lượng nâng cao nghiệp vụ cho giáo viên. Việc tổ chức các hội thi: Giáo viên chủ nhiệm giỏi, Giáo viên dạy giỏi cấp xã… sẽ gặp khó khăn, dẫn đến việc chất lượng chuyên môn của hội thi không cao (thực tế hiện nay có địa phương chỉ có một trường)”, ông Nguyễn Phúc Tăng thông tin.
Trao đổi về khó khăn khi thực hiện nhiệm vụ giáo dục trong bối cảnh mới, ông Bùi Nguyễn Huy Phong - Phó Chủ tịch Thường trực UBND xã Trường Khánh (TP Cần Thơ), cho biết: “Khi cán bộ quản lý ở cấp xã không có chuyên môn giáo dục thì công tác tham mưu sẽ hạn chế. Việc chỉ đạo thực hiện chương trình, kế hoạch, đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá, cũng như tổ chức các hội thi, phong trào, hoạt động chuyên môn tại địa phương… sẽ gặp nhiều khó khăn”.
Về giải pháp tháo gỡ, ông Võ Hồng Lam - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TP Cần Thơ, cho biết: “Trước mắt, với chức năng tham mưu, giúp UBND thành phố quản lý Nhà nước lĩnh vực GD-ĐT, để các địa phương kịp thời chỉ đạo, quản lý lĩnh vực giáo dục, sở tập trung thực hiện các giải pháp như: Phân công thành viên trong Ban Giám đốc trực tiếp phụ trách, hỗ trợ 103 xã, phường thông qua đầu mối là lãnh đạo UBND cấp xã.
Những vấn đề phát sinh trong quá trình lãnh đạo, điều hành, quản lý… lãnh đạo các xã/phường có thể trao đổi trực tiếp với lãnh đạo sở để được hỗ trợ, giải quyết hoặc chỉ đạo phòng chuyên môn hướng dẫn theo chức năng, nhiệm vụ kịp thời, hiệu quả”.
“Sở GD&ĐT mong muốn nhận được phản hồi từ các xã, phường trong công tác điều hành và phối hợp với sở GD&ĐT. Những khó khăn, vướng mắc sẽ cùng trao đổi, tiếp tục lắng nghe ý kiến từ xã, phường trong thời gian tới; đồng thời sở hỗ trợ trong chuyên môn, hướng dẫn nghiệp vụ cho các xã, phường; để cùng thực hiện tốt nhiệm vụ về GD-ĐT...”, bà Trần Thị Huyền - Quyền Giám đốc Sở GD&ĐT TP Cần Thơ mong muốn.
