Kỷ niệm 30 năm Ngày tái lập tỉnh (1/10/1991 -1/10/2021):

Bảo tồn văn hóa các dân tộc

LCĐT - 30 năm qua, với quan điểm nhất quán, các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương và ngành văn hóa đã có nhiều sáng tạo, linh hoạt trong triển khai, lồng ghép các chương trình, dự án, đề án nhằm bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc trên địa bàn, góp phần kết nối cộng đồng, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội.

Điệu múa dân tộc Dao được khai thác và biểu diễn phục vụ du khách tại Sa Pa.
Điệu múa dân tộc Dao được khai thác và biểu diễn phục vụ du khách tại Sa Pa.      

Bảo tồn văn hóa được triển khai sâu, rộng

Lào Cai có 25 nhóm, ngành dân tộc sinh sống, với kho tàng văn hóa phong phú và độc đáo. Để giữ gìn, bảo tồn và phát huy kho tàng ấy, ngành văn hóa xác định cần xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa đầy đủ và đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở. Chính vì vậy, ngay sau khi tái lập, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã ban hành nhiều nghị quyết, đề án, dự án, kế hoạch để xây dựng và phát triển hệ thống thiết chế văn hóa. Nhờ đó, từ 12 nhà văn hóa thôn, bản (giai đoạn 1991 - 1999), đến nay, 100% thôn, bản, tổ dân phố có nhà/điểm sinh hoạt văn hóa cộng đồng; 100% xã, phường, thị trấn có nhà văn hóa. Cùng với đó, hệ thống Bảo tàng tỉnh, Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh, rạp chiếu phim… được xây dựng khang trang, hiện đại, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần ngày càng cao của người dân.

Đề án “Phát triển văn hóa, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc Lào Cai” được triển khai từ năm 2001 đã tạo chuyển biến lớn trong nhận thức của cán bộ và người dân về tầm quan trọng của bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Từ 10 đội văn nghệ hoạt động không thường xuyên những năm đầu tái lập, đến nay, tỉnh đã có hơn 1.000 đội, câu lạc bộ văn hóa - văn nghệ, trong đó có gần 600 đội, câu lạc bộ văn hóa - văn nghệ tại các thôn, bản, xã, phường duy trì sinh hoạt và tập luyện thường xuyên.

Từ những phong trào, hoạt động văn hóa, văn nghệ sôi nổi, rộng khắp đã xuất hiện những điển hình văn hóa tiêu biểu, nghệ nhân văn hóa. Đến nay, toàn tỉnh có 19 người được công nhận là nghệ nhân dân gian, nghệ nhân ưu tú ở các loại hình văn hóa dân tộc. Họ cũng là những người tích cực tham gia bảo tồn, truyền dạy và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc ở địa phương.

Nghệ nhân Ưu tú Lồ Lài Sửu, xã Thanh Bình (huyện Mường Khương) bày tỏ: Tôi luôn cố gắng truyền dạy những gì mình biết về văn hóa dân tộc Bố Y với mong muốn thế hệ trẻ sẽ yêu và có ý thức giữ gìn những nét đẹp truyền thống của dân tộc mình, không để mai một bản sắc.

Trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 50 di tích văn hóa được xếp hạng di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh; hơn 30 lễ hội được duy trì và phục dựng; khoảng 25 lớp truyền dạy chữ Nôm Dao. Lào Cai còn là địa phương đứng trong tốp đầu cả nước về số lượng di sản văn hóa, với 37 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, 2 di sản đại diện nhân loại (Nghi lễ kéo co Tày, Giáy và Nghi lễ thực hành then Tày, Nùng, Thái).

Thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội

Trên hành trình “biến di sản thành tài sản”, việc các địa phương quan tâm trùng tu, tôn tạo, bảo tồn các di tích lịch sử - văn hóa, danh lam, thắng cảnh cũng góp phần thu hút du khách tới tham quan, chiêm bái, biến những nơi này trở thành những điểm đến hấp dẫn, góp phần thúc đẩy thương mại, dịch vụ.

Đối với huyện Bắc Hà, dinh thự Hoàng A Tưởng là một trong những di tích lịch sử - văn hóa nổi tiếng. Nhờ được quan tâm trùng tu, bảo tồn nên dù đã trải qua 100 năm tồn tại, nơi đây vẫn giữ được những nét kiến trúc độc đáo, là điểm đến không thể thiếu trong hành trình tham quan, trải nghiệm Bắc Hà. Ngoài ra, các câu lạc bộ văn hóa, nghệ thuật như Câu lạc bộ khèn Mông Bắc Hà thường xuyên duy trì các lớp khèn thiếu nhi để truyền dạy và thành lập các đội văn nghệ biểu diễn, phục vụ nhu cầu thưởng thức nghệ thuật dân tộc tại dinh thự Hoàng A Tưởng; chợ đêm Bắc Hà, các khu du lịch, nhà nghỉ, homestay cũng góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển…

Cùng với cảnh quan thiên nhiên và khí hậu tuyệt vời thì bản sắc văn hóa độc đáo được xác định là “món ăn tinh thần” không thể thiếu, thu hút khách du lịch đến với Sa Pa. Ông Vương Trinh Quốc, Chủ tịch UBND thị xã Sa Pa cho biết: Những năm qua, thị xã Sa Pa luôn duy trì các hoạt động lễ hội văn hóa thường niên, tổ chức nhiều hoạt động trải nghiệm văn hóa cộng đồng. Địa phương còn khai thác và biểu diễn nghệ thuật dân tộc ở những điểm du lịch nổi tiếng như khu vực cáp treo, đỉnh Fansipan nhằm thu hút khách du lịch.

Trong công tác bảo tồn văn hóa, chương trình “Mỗi cộng đồng, mỗi dân tộc, mỗi vùng có đặc sản trở thành hàng hóa” đã giúp nhiều sản phẩm văn hóa của người dân các địa phương xây dựng được thương hiệu, trong đó nhiều mặt hàng đã trở thành sản phẩm hàng hóa nổi tiếng hấp dẫn du khách, như thuốc tắm của người Dao đỏ, thổ cẩm Tả Phìn (Sa Pa), rượu San Lùng (Bát Xát), sản phẩm mây tre đan của người Tày ở Nghĩa Đô (Bảo Yên)… giúp người dân phát triển kinh tế.

Các địa phương xây dựng thành công mô hình du lịch cộng đồng với các điểm du lịch văn hóa đã tạo ra sức hấp dẫn cho các tuyến du lịch. Nhiều mô hình du lịch cộng đồng đã góp phần đẩy nhanh tiến trình xây dựng nông thôn mới, xóa đói, giảm nghèo. Các mô hình kinh tế gắn với giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc do chính những người dân địa phương làm chủ đã tạo việc làm, nâng cao thu nhập, tiêu biểu là mô hình Tổ hợp tác trồng lanh và phát triển sản phẩm thổ cẩm đồng bào Mông xã Tả Phìn (Sa Pa); Tổ phụ nữ may, thêu thổ cẩm thôn Ngải Chồ, xã Y Tý (Bát Xát); Hợp tác xã Bảo tồn và phát huy truyền thống xã Nghĩa Đô (Bảo Yên)…

Văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc thiểu số ở Lào Cai đã tạo ra sức hấp dẫn cho các tuyến du lịch.
Văn hóa  đặc sắc của đồng bào dân tộc thiểu số ở Lào Cai đã tạo ra sức hấp dẫn cho các tuyến du lịch.

Kết nối cộng đồng các dân tộc

Ông Hà Văn Thắng, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẳng định: Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc không những giúp gắn kết cộng đồng các dân tộc trong tỉnh, mà còn kết nối với cộng đồng dân tộc nước ngoài, nâng tầm văn hóa các dân tộc trên địa bàn qua việc đối ngoại văn hóa, ngoại giao văn hóa. Điểm nhấn là luân phiên tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa, tặng sách giữa Lào Cai (Việt Nam) và các tỉnh của Trung Quốc; tour du lịch “2 quốc gia, 6 điểm đến”; chương trình Hòa âm dân gian Israel và Việt Nam tại Lào Cai năm 2019; Ngày văn hóa Hàn Quốc tại Sa Pa năm 2020... góp phần đưa văn hóa các dân tộc trên địa bàn tỉnh nói riêng và Việt Nam nói chung ra thế giới.

Trên con đường hội nhập và phát triển, việc giữ được những nét văn hóa truyền thống đặc trưng là quan trọng, khẳng định vị trí, vai trò của các dân tộc trên địa bàn tỉnh, góp phần xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Bảo tồn vùng chè Shan Giàng Pằng

Bảo tồn vùng chè Shan Giàng Pằng

Được công nhận là Cây di sản Việt Nam vào năm 2019, vùng chè Shan Giàng Pằng, xã Sơn Lương không chỉ là báu vật vô giá của thiên nhiên mà còn là nguồn sống và niềm tự hào của đồng bào dân tộc Mông nơi đây.

Sáng mãi “ngọn lửa” dân ca Dao

Sáng mãi “ngọn lửa” dân ca Dao

Chúng tôi đến thôn Bầu Bàng, xã Trịnh Tường, bị thu hút bởi tiếng hát dân ca người Dao tuyển ngân vang trong căn nhà nhỏ. Theo tiếng hát ấy, có cả tiếng trong trẻo tập hát của các em nhỏ. Đó là những âm thanh quen thuộc ngân lên từ nhóm tập hát dân ca do nghệ nhân người Dao tuyển Phàn Thị Đanh khởi xướng và truyền dạy.

Ngày hội văn hóa tôn vinh tinh hoa sáng tạo Việt

Ngày hội văn hóa tôn vinh tinh hoa sáng tạo Việt

Ngày hội Văn hóa trò chơi và quà tặng Việt Nam 2025 với chủ đề “Tinh hoa sáng tạo Việt” diễn ra trong hai ngày 13 - 14/9, tại Đường sách thành phố Hồ Chí Minh, đã mang đến một không gian sáng tạo sôi động, nơi cộng đồng nghệ nhân, doanh nghiệp và công chúng cùng lan tỏa giá trị văn hóa Việt.

Điệu múa Then trong trái tim người Tày

Điệu múa Then trong trái tim người Tày

Bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống là cách để nhiều cộng đồng dân tộc gìn giữ cội nguồn, nuôi dưỡng bản sắc trong đời sống hiện đại. Với đồng bào Tày ở xã Văn Chấn, điệu múa Then, tiếng đàn tính, nét đặc sắc văn hóa truyền thống vốn gắn bó với ký ức của cha ông được hồi sinh, gìn giữ trong sinh hoạt của Câu lạc bộ múa Then Tày thôn Thác Vác. Từ những điệu múa ấy, tình yêu văn hóa Tày ngày càng được lan tỏa, hun đúc niềm tự hào, gắn kết cộng đồng.

Khi điện ảnh trở thành bài học lịch sử sống động cho thế hệ trẻ

Khi điện ảnh trở thành bài học lịch sử sống động cho thế hệ trẻ

Trong nỗ lực đổi mới phương pháp giáo dục, nhiều trường học đã tìm đến điện ảnh như một kênh trực quan giúp học sinh tiếp cận lịch sử. Qua hình ảnh, âm thanh và câu chuyện từ quá khứ, các em không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn nuôi dưỡng tình yêu quê hương, ý thức trách nhiệm với Tổ quốc.

Gia đình Haha - Vì một Việt Nam hạnh phúc

Gia đình Haha - Vì một Việt Nam hạnh phúc

Sáng 13/9, UBND xã Bản Liền phối hợp với Trung tâm Truyền thông Tài nguyên và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức chương trình “Du lịch trải nghiệm và hoạt động thiện nguyện trồng tre Lục Trúc, dẻ Trùng Khánh” trong khuôn khổ chương trình thiện nguyện xã hội “Gia đình Haha – Vì một Việt Nam hạnh phúc”.

Luồng sinh khí mới của phim chiến tranh cách mạng

Luồng sinh khí mới của phim chiến tranh cách mạng

Phim đề tài chiến tranh là một phần đặc biệt quan trọng trong di sản điện ảnh cách mạng Việt Nam, đã chứng minh được giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật với thời gian, cũng như những đóng góp tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai bên chiến tuyến, từ đó hàn gắn vết thương chiến tranh, tăng cường hợp tác hữu nghị.

Tìm lại ký ức xưa qua đồ chơi truyền thống

Tìm lại ký ức xưa qua đồ chơi truyền thống

Giá trị truyền thống trong những món đồ chơi Trung thu cổ truyền tưởng chừng bị lãng quên trong thời gian dài, nay bỗng trở lại và được nhiều người đón nhận. Những ngày gần tới Rằm Trung thu, trên khắp phố phường Hà Nội, đặc biệt là tại khu phố cổ, nhiều cửa hàng bắt đầu trưng bày đồ chơi trung thu với sắc màu rực rỡ, đủ loại đồ chơi truyền thống, dệt nên mùa trăng rằm vừa hoài niệm, vừa tươi mới.

Trend book club lan tỏa trong giới trẻ

Trend book club lan tỏa trong giới trẻ

Không chỉ dừng lại ở thói quen đọc sách cá nhân, ngày nay nhiều bạn trẻ tìm đến các book club (câu lạc bộ sách) như một không gian gặp gỡ, chia sẻ và nuôi dưỡng đam mê tri thức. Từ những quán cà phê nhỏ, thư viện cộng đồng đến các nhóm trực tuyến, phong trào sinh hoạt câu lạc bộ sách đang trở thành một xu hướng văn hoá mới, góp phần khơi dậy tinh thần đọc và hình thành cộng đồng gắn kết bằng tri thức.

fb yt zl tw