Kỷ niệm 30 năm Ngày tái lập tỉnh (1/10/1991 -1/10/2021):

Bảo tồn văn hóa các dân tộc

LCĐT - 30 năm qua, với quan điểm nhất quán, các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương và ngành văn hóa đã có nhiều sáng tạo, linh hoạt trong triển khai, lồng ghép các chương trình, dự án, đề án nhằm bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc trên địa bàn, góp phần kết nối cộng đồng, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội.

Điệu múa dân tộc Dao được khai thác và biểu diễn phục vụ du khách tại Sa Pa.
Điệu múa dân tộc Dao được khai thác và biểu diễn phục vụ du khách tại Sa Pa.      

Bảo tồn văn hóa được triển khai sâu, rộng

Lào Cai có 25 nhóm, ngành dân tộc sinh sống, với kho tàng văn hóa phong phú và độc đáo. Để giữ gìn, bảo tồn và phát huy kho tàng ấy, ngành văn hóa xác định cần xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa đầy đủ và đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở. Chính vì vậy, ngay sau khi tái lập, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã ban hành nhiều nghị quyết, đề án, dự án, kế hoạch để xây dựng và phát triển hệ thống thiết chế văn hóa. Nhờ đó, từ 12 nhà văn hóa thôn, bản (giai đoạn 1991 - 1999), đến nay, 100% thôn, bản, tổ dân phố có nhà/điểm sinh hoạt văn hóa cộng đồng; 100% xã, phường, thị trấn có nhà văn hóa. Cùng với đó, hệ thống Bảo tàng tỉnh, Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh, rạp chiếu phim… được xây dựng khang trang, hiện đại, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần ngày càng cao của người dân.

Đề án “Phát triển văn hóa, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc Lào Cai” được triển khai từ năm 2001 đã tạo chuyển biến lớn trong nhận thức của cán bộ và người dân về tầm quan trọng của bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Từ 10 đội văn nghệ hoạt động không thường xuyên những năm đầu tái lập, đến nay, tỉnh đã có hơn 1.000 đội, câu lạc bộ văn hóa - văn nghệ, trong đó có gần 600 đội, câu lạc bộ văn hóa - văn nghệ tại các thôn, bản, xã, phường duy trì sinh hoạt và tập luyện thường xuyên.

Từ những phong trào, hoạt động văn hóa, văn nghệ sôi nổi, rộng khắp đã xuất hiện những điển hình văn hóa tiêu biểu, nghệ nhân văn hóa. Đến nay, toàn tỉnh có 19 người được công nhận là nghệ nhân dân gian, nghệ nhân ưu tú ở các loại hình văn hóa dân tộc. Họ cũng là những người tích cực tham gia bảo tồn, truyền dạy và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc ở địa phương.

Nghệ nhân Ưu tú Lồ Lài Sửu, xã Thanh Bình (huyện Mường Khương) bày tỏ: Tôi luôn cố gắng truyền dạy những gì mình biết về văn hóa dân tộc Bố Y với mong muốn thế hệ trẻ sẽ yêu và có ý thức giữ gìn những nét đẹp truyền thống của dân tộc mình, không để mai một bản sắc.

Trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 50 di tích văn hóa được xếp hạng di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh; hơn 30 lễ hội được duy trì và phục dựng; khoảng 25 lớp truyền dạy chữ Nôm Dao. Lào Cai còn là địa phương đứng trong tốp đầu cả nước về số lượng di sản văn hóa, với 37 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, 2 di sản đại diện nhân loại (Nghi lễ kéo co Tày, Giáy và Nghi lễ thực hành then Tày, Nùng, Thái).

Thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội

Trên hành trình “biến di sản thành tài sản”, việc các địa phương quan tâm trùng tu, tôn tạo, bảo tồn các di tích lịch sử - văn hóa, danh lam, thắng cảnh cũng góp phần thu hút du khách tới tham quan, chiêm bái, biến những nơi này trở thành những điểm đến hấp dẫn, góp phần thúc đẩy thương mại, dịch vụ.

Đối với huyện Bắc Hà, dinh thự Hoàng A Tưởng là một trong những di tích lịch sử - văn hóa nổi tiếng. Nhờ được quan tâm trùng tu, bảo tồn nên dù đã trải qua 100 năm tồn tại, nơi đây vẫn giữ được những nét kiến trúc độc đáo, là điểm đến không thể thiếu trong hành trình tham quan, trải nghiệm Bắc Hà. Ngoài ra, các câu lạc bộ văn hóa, nghệ thuật như Câu lạc bộ khèn Mông Bắc Hà thường xuyên duy trì các lớp khèn thiếu nhi để truyền dạy và thành lập các đội văn nghệ biểu diễn, phục vụ nhu cầu thưởng thức nghệ thuật dân tộc tại dinh thự Hoàng A Tưởng; chợ đêm Bắc Hà, các khu du lịch, nhà nghỉ, homestay cũng góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển…

Cùng với cảnh quan thiên nhiên và khí hậu tuyệt vời thì bản sắc văn hóa độc đáo được xác định là “món ăn tinh thần” không thể thiếu, thu hút khách du lịch đến với Sa Pa. Ông Vương Trinh Quốc, Chủ tịch UBND thị xã Sa Pa cho biết: Những năm qua, thị xã Sa Pa luôn duy trì các hoạt động lễ hội văn hóa thường niên, tổ chức nhiều hoạt động trải nghiệm văn hóa cộng đồng. Địa phương còn khai thác và biểu diễn nghệ thuật dân tộc ở những điểm du lịch nổi tiếng như khu vực cáp treo, đỉnh Fansipan nhằm thu hút khách du lịch.

Trong công tác bảo tồn văn hóa, chương trình “Mỗi cộng đồng, mỗi dân tộc, mỗi vùng có đặc sản trở thành hàng hóa” đã giúp nhiều sản phẩm văn hóa của người dân các địa phương xây dựng được thương hiệu, trong đó nhiều mặt hàng đã trở thành sản phẩm hàng hóa nổi tiếng hấp dẫn du khách, như thuốc tắm của người Dao đỏ, thổ cẩm Tả Phìn (Sa Pa), rượu San Lùng (Bát Xát), sản phẩm mây tre đan của người Tày ở Nghĩa Đô (Bảo Yên)… giúp người dân phát triển kinh tế.

Các địa phương xây dựng thành công mô hình du lịch cộng đồng với các điểm du lịch văn hóa đã tạo ra sức hấp dẫn cho các tuyến du lịch. Nhiều mô hình du lịch cộng đồng đã góp phần đẩy nhanh tiến trình xây dựng nông thôn mới, xóa đói, giảm nghèo. Các mô hình kinh tế gắn với giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc do chính những người dân địa phương làm chủ đã tạo việc làm, nâng cao thu nhập, tiêu biểu là mô hình Tổ hợp tác trồng lanh và phát triển sản phẩm thổ cẩm đồng bào Mông xã Tả Phìn (Sa Pa); Tổ phụ nữ may, thêu thổ cẩm thôn Ngải Chồ, xã Y Tý (Bát Xát); Hợp tác xã Bảo tồn và phát huy truyền thống xã Nghĩa Đô (Bảo Yên)…

Văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc thiểu số ở Lào Cai đã tạo ra sức hấp dẫn cho các tuyến du lịch.
Văn hóa  đặc sắc của đồng bào dân tộc thiểu số ở Lào Cai đã tạo ra sức hấp dẫn cho các tuyến du lịch.

Kết nối cộng đồng các dân tộc

Ông Hà Văn Thắng, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẳng định: Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc không những giúp gắn kết cộng đồng các dân tộc trong tỉnh, mà còn kết nối với cộng đồng dân tộc nước ngoài, nâng tầm văn hóa các dân tộc trên địa bàn qua việc đối ngoại văn hóa, ngoại giao văn hóa. Điểm nhấn là luân phiên tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa, tặng sách giữa Lào Cai (Việt Nam) và các tỉnh của Trung Quốc; tour du lịch “2 quốc gia, 6 điểm đến”; chương trình Hòa âm dân gian Israel và Việt Nam tại Lào Cai năm 2019; Ngày văn hóa Hàn Quốc tại Sa Pa năm 2020... góp phần đưa văn hóa các dân tộc trên địa bàn tỉnh nói riêng và Việt Nam nói chung ra thế giới.

Trên con đường hội nhập và phát triển, việc giữ được những nét văn hóa truyền thống đặc trưng là quan trọng, khẳng định vị trí, vai trò của các dân tộc trên địa bàn tỉnh, góp phần xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Trend book club lan tỏa trong giới trẻ

Trend book club lan tỏa trong giới trẻ

Không chỉ dừng lại ở thói quen đọc sách cá nhân, ngày nay nhiều bạn trẻ tìm đến các book club (câu lạc bộ sách) như một không gian gặp gỡ, chia sẻ và nuôi dưỡng đam mê tri thức. Từ những quán cà phê nhỏ, thư viện cộng đồng đến các nhóm trực tuyến, phong trào sinh hoạt câu lạc bộ sách đang trở thành một xu hướng văn hoá mới, góp phần khơi dậy tinh thần đọc và hình thành cộng đồng gắn kết bằng tri thức.

Xếp hạng 4 di tích quốc gia đặc biệt

Xếp hạng 4 di tích quốc gia đặc biệt

Theo thông tin từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính vừa ký Quyết định số 1959/QĐ-TTg ngày 11/9/2025 về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt (đợt 18, năm 2025) đối với 4 di tích.

Khai mạc Trại sáng tác Văn học - Nghệ thuật tại xã Võ Lao

Khai mạc Trại sáng tác Văn học - Nghệ thuật tại xã Võ Lao

Chiều 11/9, tại xã Võ Lao, Hội Liên hiệp Văn học - Nghệ thuật tỉnh phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức khai mạc Trại sáng tác văn học - nghệ thuật. Đây là trại sáng tác cấp xã đầu tiên được triển khai theo hình thức phối hợp giữa Hội với cơ sở, sau khi hệ thống tổ chức bộ máy được sắp xếp theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Người “giữ lửa” văn hóa Cao Lan

Người “giữ lửa” văn hóa Cao Lan

Ở tuổi 76, nghệ nhân ưu tú Lạc Tiên Sinh vẫn say mê công việc bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc Cao Lan. Ông được ví như người "giữ lửa" cho làn điệu Sình ca, một loại hình dân ca độc đáo của dân tộc Cao Lan đang có nguy cơ mai một.

Mùa cơm mới ở bản Hà Nhì

Mùa cơm mới ở bản Hà Nhì

Theo phong tục cổ truyền, cứ đến tháng 7, tháng 8 âm lịch hằng năm, đồng bào Hà Nhì ở các thôn, bản vùng cao khu vực huyện Bát Xát cũ lại tổ chức lễ mừng cơm mới. Lễ mừng cơm mới thể hiện sự tri ân của cộng đồng người Hà Nhì đối với đất trời và tổ tiên đã phù hộ cho mùa màng bội thu, cuộc sống Nhân dân thêm no ấm.

Văn hóa trở thành nguồn lực phát triển vùng dân tộc thiểu số

Văn hóa trở thành nguồn lực phát triển vùng dân tộc thiểu số

Tại Hội nghị gặp mặt đại biểu đại diện cho đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ cả nước, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, phải tiếp tục gìn giữ, bồi đắp và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong thời đại mới, trong đó chú trọng phát triển văn hóa vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Giữ nhịp đàn xưa

Giữ nhịp đàn xưa

Trong dòng chảy phong phú của văn hóa nghệ thuật thì âm nhạc dân tộc vẫn luôn giữ một vị trí đặc biệt. Bằng tình yêu và tâm huyết, nhiều người đã dày công gìn giữ, với mong muốn những giá trị âm nhạc truyền thống không bị mai một theo thời gian.

fb yt zl tw