 |
| Tiến sĩ Nguyễn Văn Quang, Chủ tịch Hội khoa học và lịch sử tỉnh Yên Bái (đeo kính) cùng cán bộ Bảo tàng tỉnh Yên Bái kiểm tra hiện vật. |
Ngày 16/12/2021, tại tổ 14, phường Yên Ninh, thành phố Yên Bái (tỉnh Yên Bái), trong quá trình Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng và thương mại Nam Phong thi công xây dựng bờ kè sông Hồng, đoạn chảy qua cầu Tuần Quán, phát hiện một chuông đồng nghi là cổ vật.
Theo đánh giá ban đầu, chuông bị gãy mất quai treo đầu đốc, nhưng còn nguyên vẹn toàn thân. Đơn vị đã kịp thời báo cáo cho Ban chỉ huy công trường, chính quyền sở tại và các cơ quan chức năng quản lý Nhà nước về lĩnh vực văn hóa địa phương và Bảo tàng tỉnh.
 |
| Hiện trường nơi phát hiện quả chuông đồng, sát bờ sông Hồng. |
Ngày 17/12/2021, cán bộ chuyên môn của Bảo tàng tỉnh đã tiếp cận, nghiên cứu, giám định giá trị lịch sử văn hóa, niên đại của hiện vật cổ vật. Kết quả nghiên cứu giám định về giá trị lịch sử văn hóa, niên đại, thông qua các thông tin ký tự Hán nôm khắc trên thân chiếc chuông đồng cho thấy: Chuông được đúc bằng hợp kim, đúc làm 2 phần, sau đó đem ghép lại hình thành chiếc chuông và được chia làm 4 mặt, có dạng hình trụ, vai chuông hình khum, cong nhẹ, phần trên cùng của quả chuông là đôi rồng đấu lưng nhau, tạo hình thành quai của quả chuông. Đôi rồng được tạo hình khỏe khoắn, mình có nhiều vẩy, bờm và sừng rồng dài, móng chân nhọn, đôi rồng đang trong tư thế gồng mình lên tạo thành quai chuông chắc chắn.
Chuông được trang trí trên thân đơn giản theo phong cách đặc trưng thời Nguyễn, trên toàn thân trang trí 4 cụm đường kẻ dọc chia thân quả chuông 4 phần đều nhau, mỗi cụm phân chia gồm 5 đường kẻ dọc song song, chuông có 4 núm lồi, chung quanh núm trang trí những hạt tròn như tràng hạt kép kín đường viền của núm. Chuông có chiều cao 0,6m, đường kính đáy 31,5cm, cân nặng 29 kg. Đặc biệt, trên thân chuông có khắc 4 cụm chữ Hán.
Qua thông tin từ các cụm chữ Hán khắc trên thân của quả chuông cho biết, chuông được đúc vào tháng 3/1856, năm thứ 10 thời vua Tự Đức trị vì. Do 12 đệ tử công đức, cai Tổng đã đồng lòng cho phép đúc quả chuông này để cung tiến, đưa vào treo ở khu cửa chính ra vào của đền Tuần Quán.
Hiện, quả chuông được Bảo tàng tỉnh Yên Bái lưu giữ, bảo quản, tiếp tục nghiên cứu và phát huy giá trị của hiện vật cổ vật chuông đồng lâu dài tại Bảo tàng tỉnh Yên Bái.
