Độc đáo Lễ “Áy lay” của người Dao họ ở Khe Mụ

LCĐT - Trong các dân tộc sinh sống ở xã Sơn Hà, huyện Bảo Thắng, đồng bào Dao họ thôn Khe Mụ có những nét sinh hoạt văn hóa độc đáo, thể hiện trong đời sống thường ngày, qua lễ hội dân gian, những bài ca, điệu múa, truyện kể, ca dao, tục ngữ, câu đố… Đặc biệt, Lễ cầu làng - còn gọi là “Áy lay” - là nét văn hóa đặc sắc, mang sắc thái tín ngưỡng đặc trưng và được duy trì đến ngày nay.

Độc đáo Lễ “Áy lay” của người Dao họ ở Khe Mụ ảnh 1
Các bậc cao niên, người có uy tín làm các hình mẫu, hình nộm, vàng mã cho nghi lễ

Thôn Khe Mụ là nơi sinh sống của 17 hộ người Dao họ. Theo chủ làng Bàn Văn Sang, xưa kia, Lễ cầu làng thường được tổ chức 4 lần trong năm, nhưng nay rút xuống còn 3 lần. Ở mỗi thời điểm tổ chức, nghi lễ mang một ý nghĩa riêng. Lần thứ nhất, lễ diễn ra vào tháng 2 âm lịch với mong muốn cầu cho nhà nhà khỏe mạnh, mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu; lần thứ 2 diễn ra vào ngày mùng 6 tháng 6 âm lịch và được tổ chức với quy mô lớn bởi đây là lễ cúng giữa năm, báo cáo lên thần linh, thổ địa kết quả cả làng đạt được trong 6 tháng đầu năm, vì thế lễ vật cũng đầy đủ hơn; lần thứ 3 diễn ra vào tháng 10 âm lịch với ý nghĩa tổng kết cuối năm, đánh giá 1 năm các hộ làm được gì và chưa làm được gì, hướng khắc phục trong năm tới.

Mặc dù Lễ cầu làng được tổ chức nhiều lần trong năm nhưng nội dung và diễn trình của nghi lễ tương đối thống nhất. Thầy cúng Lý Văn Chiên cho biết: Trước ngày diễn ra Lễ cầu làng, chủ làng chọn ngày tốt, lựa chọn thầy cúng có uy tín, được người dân trong làng tín nhiệm. Thầy cúng phải mặc trang phục truyền thống, mang sách cúng để thực hiện nghi lễ. Lễ cúng sẽ được tổ chức ở nhà chủ làng.

Độc đáo Lễ “Áy lay” của người Dao họ ở Khe Mụ ảnh 2
Thầy mo đại diện trong bản người Dao thực hiện nghi lễ cúng quan trọng nhất

Lễ vật cầu làng của người Dao họ khá đơn giản, đúng theo quan niệm có gì dâng nấy, quan trọng vẫn là tấm lòng thành của người dân. Điều đặc biệt nhất là tất cả đồ dâng cúng phải do các gia đình tự trồng, tự nuôi, thể hiện lòng thành kính đối với các vị thần linh của người Dao họ. Các lễ vật như gà, thịt lợn, rượu trắng, gạo... được các gia đình đóng góp, sau đó tập trung về một hộ có uy tín trong cộng đồng đã được chọn từ trước để chuẩn bị thực hiện các nghi lễ.

Từ sáng sớm, người dân tập trung ở nhà chủ làng chuẩn bị lễ vật, sau đó mời thầy đến cúng. Ý nghĩa của bài cúng là cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, bội thu, không bị sâu bệnh phá hoại, con cháu học hành thành đạt, nhà nhà no đủ, mọi sự bình yên. Tùy từng dịp, thầy cúng sẽ có bài văn riêng khấn bằng tiếng Dao. Tuy nhiên, tất thảy các bài khấn đều phải thể hiện sự biết ơn bề trên và cầu sự chở che, phù hộ của thần linh với bản làng.

Lễ cầu làng kết thúc, người dân trong làng cùng nhau bày mâm cỗ ăn uống tại nhà chủ làng thể hiện sự gắn kết, thắt chặt tình cảm cộng đồng.

Ông Hoàng Văn Phúc, Bí thư Đảng ủy xã Sơn Hà cho biết: Lễ cầu làng của người Dao họ ở thôn Khe Mụ là một nét đẹp văn hóa của đồng bào nơi đây. Trải qua hàng trăm năm, nghi lễ này đã trở thành hoạt động cộng đồng đặc sắc, được gìn giữ cho đến ngày nay, có tác dụng cổ vũ, động viên người dân bước vào vụ sản xuất mới. Thời gian tới, xã tiếp tục tuyên truyền, khơi dậy niềm tự hào về những nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Dao ở địa phương, trong đó có Lễ cầu làng.   

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Họp báo thông tin về Festival Sông Hồng - Lào Cai 2025

Họp báo thông tin về Festival Sông Hồng - Lào Cai 2025

Chiều 10/11, UBND tỉnh Lào Cai tổ chức họp báo cung cấp thông tin về Festival Sông Hồng - Lào Cai 2025. Đồng chí Vũ Thị Hiền Hạnh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Tổ chức Festival Sông Hồng - Lào Cai 2025 và đồng chí Nông Việt Yên - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban tổ chức chủ trì buổi họp báo.

Độc đáo hoa văn trên trang phục người Mông

Độc đáo hoa văn trên trang phục người Mông

Dưới những tầng mây bảng lảng của núi rừng, thôn Cát Cát, xã Tả Van - nơi có đông người Mông sinh sống vẫn đang giữ nét văn hóa độc đáo: trang trí hoa văn trên trang phục truyền thống. Không ồn ào, không phô trương, nhưng mỗi nét vẽ sáp ong, mỗi đường kim mũi chỉ đều chất chứa cả chiều sâu văn hóa và niềm tự hào dân tộc.

Sắc xuân Hồ Sự Chà – Tết cổ truyền độc đáo của người Hà Nhì

Sắc xuân Hồ Sự Chà – Tết cổ truyền độc đáo của người Hà Nhì

Tết Hồ Sự Chà của người Hà Nhì ở xã Thu Lũm, tỉnh Lai Châu là nét văn hóa truyền thống độc đáo, đặc sắc được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Không chỉ là ngày hội sum vầy mà còn là điểm tựa tinh thần, là sợi dây gắn kết cộng đồng, góp phần vun đắp bản sắc văn hóa dân tộc và mở hướng phát triển du lịch cộng đồng ở địa phương.

Góp ý vào dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV: Giá trị cốt lõi của nguồn vốn con người

Góp ý vào dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV: Giá trị cốt lõi của nguồn vốn con người

Thực tế cho thấy, nguồn lực con người được xem là tài sản quan trọng và bền vững nhất của bất kỳ nền kinh tế nào. Ở đó, niềm tin đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong nguồn vốn con người, tạo nền tảng cho các yếu tố then chốt khác như sự tin tưởng, động lực và mục đích để thúc đẩy hiệu suất và đổi mới.

Độc đáo hương vị phở ngô Sa Pa

Độc đáo hương vị phở ngô Sa Pa

Giữa không khí se lạnh ngày đầu đông của Sa Pa, mùi ngô thơm lừng lan tỏa từ gian bếp nhỏ khiến du khách không khỏi tò mò. Ít ai ngờ rằng, những hạt ngô vàng óng từ nương dốc lại có thể trở thành nguyên liệu làm nên món phở độc đáo: phở ngô tráng tay mang hương vị riêng có vùng cao Lào Cai.

Vinh danh 98 cá nhân, tập thể xuất sắc tại Giải Báo chí toàn quốc 'Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam' lần thứ 3

Vinh danh 98 cá nhân, tập thể xuất sắc tại Giải Báo chí toàn quốc 'Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam' lần thứ 3

Tối 6/11, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Hội Nhà báo Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức Lễ trao Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” lần thứ 3. Chương trình được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1 - Đài truyền hình Việt Nam.

Phường Nghĩa Lộ bảo tồn nét văn hóa truyền thống của dân tộc

Phường Nghĩa Lộ bảo tồn nét văn hóa truyền thống của dân tộc

Phường Nghĩa Lộ có 62% là người dân tộc thiểu số, trong đó đồng bào Thái chiếm 45%. Nơi được mệnh danh là cội nguồn của người Thái đen, từ lâu đã trở thành điểm sáng trong công tác bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Trong hành trình đổi mới và hội nhập hôm nay, phường Nghĩa Lộ vẫn giữ được hồn cốt văn hóa đặc trưng qua từng điệu xòe, nếp nhà sàn, khung cửi, tiếng khèn, câu hát, cùng lối sống chan hòa, mến khách.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Khẩn trương khắc phục tường Hoàng thành Huế

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Khẩn trương khắc phục tường Hoàng thành Huế

Sau khi một đoạn tường phía Bắc Hoàng thành Huế sụp đổ do mưa lớn kéo dài, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch yêu cầu UBND thành phố Huế kiểm tra, đánh giá hiện trạng, rà soát toàn bộ hệ thống tường thành và các di tích liên quan, đồng thời triển khai biện pháp bảo đảm an toàn cho di tích và người dân.

Phát huy giá trị di tích Đền Đôi Cô Cam Đường

Phát huy giá trị di tích Đền Đôi Cô Cam Đường

Nằm giữa vùng đất Cam Đường giàu truyền thống, di tích lịch sử văn hóa Đền Đôi Cô (tổ 11 Bình Minh, phường Cam Đường) từ lâu đã trở thành địa chỉ tâm linh quen thuộc của người dân địa phương và du khách thập phương.

fb yt zl tw