Cục Hải quan Lào Cai 60 năm xây dựng và phát triển

Trải qua nhiều giai đoạn khác nhau, Hải quan Lào Cai luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ của ngành và chính quyền địa phương giao phó.

Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, miền Bắc bước vào thời kỳ quá độ tiến lên chủ nghĩa xã hội. Để quản lý xuất - nhập khẩu, đảm bảo thực hiện chính sách bảo vệ và phát triển kinh tế nội địa, mở rộng giao lưu hàng hoá trong nước với nước ngoài, góp phần phục vụ đường lối ngoại giao và bảo vệ tài sản nhà nước, ngày 21/2/1955, Bộ trưởng Bộ Công thương Phan Anh đã ký Nghị định số 23/BCT/NĐ/KB thành lập Chi sở Hải quan Lao Kay, thuộc Sở Hải quan Trung ương, tiền thân của Cục Hải quan Lào Cai ngày nay. Trải qua nhiều giai đoạn khác nhau, Hải quan Lào Cai luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ của ngành và chính quyền địa phương giao phó.

Trong giai đoạn 1955 - 1982, Chi sở Hải quan Lao Kay là một tổ chức chuyển hướng từ cơ quan Phân khu quản lý xuất - nhập cảnh và từ các phòng thuế quan của thuế vụ trong kháng chiến. Địa bàn hoạt động dọc theo biên giới Việt - Trung thuộc tỉnh Lao Kay, chịu sự lãnh đạo của Sở Hải quan Trung ương và sự lãnh đạo của chính quyền địa phương về mọi mặt công tác. Chi sở thực hiện nhiệm vụ giám quản cửa khẩu, kiểm soát chống buôn lậu, xử lý phạm pháp về buôn lậu thuốc phiện và tham gia quản lý sản phẩm miền núi.

Năm 1975, tỉnh Hoàng Liên Sơn được thành lập, Chi sở Hải quan Lao Kay được đổi tên thành Chi cục Hải quan Hoàng Liên Sơn. Ngày 21/1/1982, Bộ trưởng Bộ Ngoại thương ký quyết định giải thể Chi cục Hải quan Hoàng Liên Sơn, bổ sung cán bộ cho các cơ quan nhà nước ở địa phương và một số tỉnh miền Nam.

Thực hiện thủ tục thông quan tại Cửa khẩu Quốc tế đường bộ số II Kim Thành.

Được sự đồng ý của Chính phủ, ngày 29/10/1987, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan ký quyết định thành lập Đội Kiểm soát Hoàng Liên Sơn trực thuộc Tổng cục Hải quan làm tiền đề cho việc thành lập Hải quan Hoàng Liên Sơn sau này. Sau hơn 1 năm hoạt động và thực hiện chức năng, nhiệm vụ Đội Kiểm soát Hoàng Liên Sơn đã thu được nhiều kết quả trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu và vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới. Ngày 19/5/1989, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan ký quyết định thành lập Hải quan Hoàng Liên Sơn (có trụ sở tại thị xã Yên Bái), trực thuộc Tổng cục Hải quan. Hải quan Hoàng Liên Sơn có chức năng quản lý nhà nước về hải quan đối với hoạt động xuất - nhập khẩu, xuất - nhập cảnh, quá cảnh, đấu tranh chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá, ngoại hối, tiền Việt Nam qua biên giới trên địa bàn tỉnh Hoàng Liên Sơn. Năm 1991, tỉnh Lào Cai được tái lập, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan ký quyết định đổi tên Hải quan Hoàng Liên Sơn thành Hải quan Lào Cai, trực thuộc Tổng cục Hải quan.

Sau hơn 20 năm tái lập tỉnh, Cục Hải quan Lào Cai đã lớn mạnh không ngừng. Từ một chi sở với trên 20 cán bộ, công chức, đến nay, Cục Hải quan Lào Cai đã có 12 đơn vị thuộc, trực thuộc với 189 cán bộ, công chức (trong đó, 6,4% có trình độ thạc sỹ; 86,8% trình độ đại học; lực lượng đoàn viên, thanh niên chiếm gần 60%; Đảng bộ có 124 đảng viên), đây là nguồn lực quan trọng giúp Hải quan Lào Cai thực hiện thắng lợi kế hoạch cải cách, hiện đại hoá hải quan Lào Cai giai 2011 - 2015. Khắc phục mọi khó khăn, Cục Hải quan Lào Cai đã đạt được nhiều kết quả: Kim ngạch xuất - nhập khẩu hằng năm trên địa bàn không ngừng tăng trưởng (bình quân tăng từ 25% - 30%/năm, riêng kim ngạch xuất - nhập khẩu năm 2014 tăng 2,6 lần so với năm 2010); thu nộp ngân sách nhà nước tăng 2,3 lần so với năm 2010; công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới đạt được nhiều kết quả tốt, góp phần bảo vệ an ninh kinh tế của đất nước, trật tự an toàn xã hội trên biên giới, cửa khẩu.

Thực hiện kế hoạch cải cách, phát triển và hiện đại hoá hải quan Lào Cai giai đoạn 2008 - 2010 và định hướng đến năm 2020 đã được Tổng cục Hải quan phê duyệt, Cục Hải quan Lào Cai đã hoàn thành cơ bản các nội dung trong năm 2009, làm tiền đề cho việc triển khai thực hiện trong năm 2010 và những năm tiếp theo, cụ thể: Cục Hải quan Lào Cai vinh dự là đơn vị quản lý nhà nước đầu tiên trên địa bàn áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001- 2000 và đã được Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng Bộ Khoa học và Công nghệ cấp Giấy chứng nhận ngày 24/4/2009. Hiện, Cục Hải quan Lào Cai vẫn thường xuyên nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin, chương trình quản lý điều hành qua mạng Netoffice, nhằm công khai, minh bạch, xử lý văn bản nhanh chóng, chính xác, giảm thiểu giấy tờ và tiết kiệm thời gian, chi phí hành chính. Cùng với đó, công tác cải cách hiện đại hoá hải quan và đầu tư trang - thiết bị kỹ thuật được ngành quan tâm thực hiện. Cụ thể, Chi cục Hải quan Cửa khẩu Lào Cai và Đội Kiểm soát đã được trang bị những phương tiện kỹ thuật hiện đại để kiểm tra, kiểm soát và quản lý hoạt động xuất - nhập khẩu, xuất - nhập cảnh cũng như công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại: Máy kiểm tra hành lý xuất - nhập cảnh, hệ thống camera… Hoàn thành đề án thành lập Đội Kiểm soát phòng, chống ma tuý trực thuộc Cục Hải quan Lào Cai, triển khai công tác quản lý hải quan tại Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành; thành lập Cảng ICD Đông Phố Mới, các khu ngoại quan thành phố Lào Cai.

Cùng với đó, đẩy mạnh thực hiện công tác cải cách hành chính, công khai thủ tục hải quan tại các chi cục hải quan cửa khẩu và trụ sở Cục Hải quan Lào Cai; áp dụng quản lý rủi ro, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia xuất - nhập khẩu, đầu tư kinh doanh trên địa bàn tỉnh theo đúng phương châm của ngành “Chuyên nghiệp, minh bạch, hiệu quả”, góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh. Đặc biệt, từ năm 2010, Cục Hải quan Lào Cai là 1 trong 10 cục hải quan tỉnh, thành phố đầu tiên được Chính phủ đồng ý cho thực hiện thí điểm thủ tục hải quan điện tử. Đến tháng 5/2014, Cục Hải quan Lào Cai tiếp tục là Top 10 áp dụng hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS trong việc khai báo làm thủ tục cho hàng hóa xuất - nhập khẩu. Thực hiện hệ thống thông quan tự động này, 100% doanh nghiệp làm thủ tục xuất - nhập khẩu qua địa bàn tỉnh sử dụng chữ ký số điện tử khai báo tại trụ sở doanh nghiệp thông qua hệ thống internet, giảm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp. Với điều kiện còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, trình độ năng lực, hơn nữa các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh thực hiện việc xuất - nhập khẩu qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ nên việc áp dụng hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS là bước tiến lớn trong lĩnh vực công nghệ thông tin và hiện đại hóa hải quan.

Qua 60 năm xây dựng và trưởng thành, cán bộ, công chức Cục Hải quan Lào Cai đã vinh dự được Nhà nước, Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương, Tổng cục Hải quan và Tỉnh ủy, UBND tỉnh tặng nhiều phần thưởng cao quý: 7 tập thể và cá nhân đạt thành tích xuất sắc được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba; 2 lần được Thủ tướng Chính phủ tặng Cờ thi đua của Chính phủ và Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; 11 lần nhận Cờ thi đua của UBND tỉnh về thành tích thu nộp ngân sách; 7 lần nhận Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Tài chính…

Nhiệm vụ năm 2015 và những năm tiếp theo của Cục Hải quan Lào Cai hết sức nặng nề, trong đó, nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt là thực hiện thành công kế hoạch cải cách phát triển và hiện đại hoá hải quan Lào Cai giai đoạn 2008 - 2010 và định hướng đến năm 2020; phấn đấu hoàn thành và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, thiết thực lập thành tích chào mừng Đại hội Đảng các cấp, 70 năm Ngày thành lập ngành Hải quan Việt Nam, chào mừng các ngày lễ lớn của đất nước và của tỉnh; tạo môi trường thương mại lành mạnh trên địa bàn, đáp ứng nhu cầu thu hút đầu tư và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, xây dựng lực lượng hải quan Lào Cai trong sạch, vững mạnh, chính quy và từng bước hiện đại; chăm lo xây dựng Đảng và các tổ chức đoàn thể, giữ vững và tạo được niềm tin tưởng của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, của các thế hệ cán bộ, công chức hải quan Lào Cai qua các thời kỳ...

                                                                                                                  NGUYỄN KHÁNH QUANG

                                                                                                              Cục trưởng Cục Hải quan Lào Cai