Trước thềm Hội nghị triển khai kế hoạch thực hiện các chương trình MTQG trên địa bàn tỉnh Lào Cai năm 2024 do UBND tỉnh tổ chức, phóng viên Báo Lào Cai đã trao đổi với trưởng ban chỉ đạo các chương trình MTQG một số địa phương để thấy rõ hơn những khó khăn, vướng mắc để kịp thời có hướng giải quyết.
Bí thư Huyện ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo các chương trình MTQG huyện Bắc Hà
Trong những năm qua, công tác giảm nghèo bền vững đã được cấp ủy đảng, chính quyền các cấp trên địa bàn huyện quan tâm chỉ đạo. Địa phương xác định công tác giảm nghèo bền vững là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên, lâu dài của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; tiếp tục duy trì mức giảm tỷ lệ hộ nghèo hằng năm từ 8,5% trở lên; phấn đấu đến năm 2025 đưa Bắc Hà thoát khỏi huyện nghèo, trở thành huyện phát triển khá của tỉnh.
Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 bước đầu góp phần thúc đẩy thực hiện mục tiêu giảm nghèo, trong đó tỷ lệ giảm nghèo của huyện năm 2023 là 9,16% (là huyện có tỷ lệ giảm nghèo trong năm cao nhất tỉnh), tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm hơn 9,7%/năm (riêng các xã nghèo, giảm tỷ lệ nghèo hơn 10%/năm).
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện tại địa phương vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc. Đó là nguồn lực đầu tư từ Trung ương và tỉnh chưa đáp ứng được nhu cầu của chương trình. Một số nội dung thuộc dự án, tiểu dự án khó triển khai do chưa có hướng dẫn cụ thể. Chính sách hỗ trợ đào tạo nghề cho người dân còn thấp nên chưa thu hút được người dân tham gia học nghề. Tình trạng lao động trong các hộ nghèo có trình độ học vấn thấp, chưa qua đào tạo, thiếu chuyên môn kỹ thuật và kiến thức nên chưa tạo được việc làm, thu nhập ổn định.
Do vậy, để thực hiện hiệu quả công tác giảm nghèo trên địa bàn, địa phương đề nghị Trung ương, tỉnh sớm giải quyết những khó khăn, vướng mắc, bất cập về cơ chế, chính sách như đã đề cập. Cùng với đó, địa phương sẽ đẩy mạnh tuyên truyền, động viên người dân nỗ lực vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống, cũng như tạo sự đồng thuận của toàn xã hội trong việc thực hiện hiệu quả các mục tiêu giảm nghèo bền vững. Kịp thời theo dõi, đánh giá chương trình giảm nghèo, giám sát việc đăng ký đề án, nhu cầu hỗ trợ, đối tượng thụ hưởng của dự án tại các đơn vị, địa phương đảm bảo đúng quy định.
Bí thư Huyện ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo các chương trình MTQG huyện Mường Khương
Giai đoạn 2021 - 2025, huyện Mường Khương được thụ hưởng cả 3 chương trình MTQG. Tổng số vốn năm 2023 được giao là 219,57 tỷ đồng, trong đó vốn kéo dài năm 2022 sang năm 2023 là 18,66 tỷ đồng, vốn giao năm 2023 là 200,9 tỷ đồng.
Năm 2023, huyện Mường Khương giải ngân được 198,5 tỷ đồng, trong đó vốn sự nghiệp giải ngân được 57,9/76,4 tỷ đồng, đạt 75,8% kế hoạch giao; vốn đầu tư giải ngân được 140,59/142,19 tỷ đồng, đạt 98,88% kế hoạch giao.
Mặc dù đạt những kết quả như vậy nhưng trong quá trình triển khai các chương trình MTQG trên địa bàn huyện gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Trước hết, năm 2023 là năm thứ 3 thực hiện các chương trình MTQG, là năm thứ 2 triển khai các dự án mới giai đoạn 2021 - 2025, toàn bộ các dự án là dự án khởi công mới, số vốn lớn. Các dự án khởi công mới thông thường cần 6 - 8 tháng để hoàn tất thủ tục đầu tư nên tiến độ giải ngân vốn của những dự án chỉ được đẩy mạnh vào thời điểm cuối năm.
Việc triển khai Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới gặp nhiều khó khăn trong thực hiện chỉ tiêu, kế hoạch Trung ương giao giai đoạn 2021 - 2025, bởi bộ tiêu chí giai đoạn này có nhiều điểm mới so với bộ tiêu chí cũ, buộc địa phương phải đánh giá lại thực trạng, rà soát, điều chỉnh kế hoạch nên ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện. Hầu hết dự án thuộc Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 khi triển khai có vướng mắc, đối chiếu với quy định, hướng dẫn thì rất khó thực hiện.
Để triển khai các chương trình MTQG một cách đồng bộ, toàn diện, đạt mục tiêu và phát huy tối đa hiệu quả, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương cũng như nâng cao cuộc sống của người dân, huyện Mường Khương xác định cả 3 chương trình MTQG đều có điểm chung là hướng đến người nghèo, vùng nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số khó khăn, do vậy giải pháp về sinh kế, nâng cao thu nhập cần được chú trọng và ưu tiên hàng đầu.
Triển khai cơ chế thí điểm phân cấp cho cấp huyện trong quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2024 - 2025 theo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình MTQG của Quốc hội đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương.
Tỉnh tiếp tục rà soát, kịp thời xây dựng hoàn chỉnh các cơ chế, chính sách thực hiện các chương trình MTQG đảm bảo đồng bộ, phù hợp với các văn bản hướng dẫn của Trung ương và điều kiện thực tế ở địa phương.
Bí thư Huyện ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo các chương trình MTQG huyện Si Ma Cai
Những năm qua, huyện Si Ma Cai luôn quan tâm triển khai các chương trình MTTQ trên địa bàn và xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Trong đó, huyện tập trung nhiều giải pháp nhằm triển khai hiệu quả các nguồn vốn đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn.
Chỉ tính riêng năm 2023, trên cơ sở nguồn lực đầu tư phát triển hạ tầng, huyện đã vận động 1.260 hộ hiến đất với tổng diện tích gần 73 ha. Có nguồn lực, có mặt bằng, huyện đã triển khai thi công 35 tuyến đường với tổng chiều dài 85,62 km.
Bên cạnh đó, nhiều công trình bệnh viện được nâng cấp, xây dựng mới như Trung tâm Y tế huyện đang được đầu tư xây dựng mới quy mô, hiện đại, đảm bảo tiêu chuẩn nâng cấp lên bệnh viện hạng II. Phòng khám Đa khoa khu vực Cán Cấu và Sín Chéng cũng được đầu tư xây dựng, đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh của người dân.
Nhiều cơ sở giáo dục, văn hóa được đầu tư khang trang, đảm bảo theo tiêu chuẩn. Các dự án liên quan đến xóa nhà tạm cho các hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn huyện được quan tâm, với 381 căn nhà đã được cải tạo, xây mới.
Mặc dù vậy, quá trình triển khai thực hiện các chương trình MTQG trên địa bàn huyện còn gặp nhiều khó khăn do đến cuối năm 2022 Trung ương và tỉnh mới phân bổ vốn thực hiện. Trong khi đó, hệ thống thông tư, văn bản hướng dẫn còn nhiều nội dung chưa rõ ràng, chưa thống nhất dẫn đến khó triển khai. Ngoài ra, còn do tác động của tình hình chung trong khu vực và thế giới, giá xăng, dầu, vật liệu xây dựng tăng cao...
Để triển khai hiệu quả nguồn vốn các chương trình MTTQ, huyện Si Ma Cai đề nghị các cấp, các ngành sớm giải quyết những khó khăn, vướng mắc như đã đề cập. Đối với địa phương, trong thời gian tới sẽ tiếp tục linh hoạt các giải pháp để tiến độ giải ngân đạt mục tiêu đề ra trong năm và cả giai đoạn; tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện và thường xuyên kiểm tra, giám sát; lan tỏa khát vọng đổi mới tới toàn thể cán bộ, đảng viên và người dân chung tay thực hiện, chuyển các phong trào và chương trình từ “lượng” sang “chất”.
