Hai năm trước, ở tuổi 23, Nguyễn Hải Long bất ngờ rẽ hướng từ công việc văn phòng vốn được xem là ổn định để chọn làm việc tự do với vai trò quay, dựng, chỉnh sửa – hậu kỳ video. Long nhận ra tính chất công việc của mình không đòi hỏi sự có mặt tại công ty. Chỉ với chiếc máy tính cá nhân, phần mềm dựng phim, Long hoàn toàn có thể xử lý các video, hình ảnh mà khách hàng gửi tới. Từ doanh nghiệp nhỏ, cửa hàng online, đến các cá nhân muốn làm nội dung mạng xã hội - tất cả đều được Long hỗ trợ từ xa, nhanh chóng và linh hoạt.
Mình không bị bó buộc ở một công ty mà có thể hỗ trợ từ xa cho rất nhiều doanh nghiệp, cá nhân khác nhau có nhu cầu. Khách chỉ cần gửi ảnh, video, mình biên tập và sắp xếp lại để tạo thành nội dung hoàn chỉnh.
Sự chuyển mình mạnh mẽ của các nền tảng video ngắn như TikTok trở thành chất xúc tác quan trọng trong hành trình theo nghề của Long. Nội dung dạng dọc bùng nổ, nhu cầu dựng video tăng cao, còn điện thoại thông minh ngày càng phổ biến, giúp khách hàng dễ dàng gửi dữ liệu chất lượng tốt chỉ trong vài phút. Long tận dụng chính mạng xã hội như một “hồ sơ nghề nghiệp mở” của mình. Mỗi sản phẩm hoàn thiện được cậu đăng tải công khai, xem đó như một bản CV sống động. Nhờ vậy, độ phủ hình ảnh cá nhân tăng lên đáng kể. Khách hàng tìm đến nhiều hơn, và Long có cơ hội hợp tác cùng những nhãn hàng mà trước đây bản thân không nghĩ tới.
Thế nhưng, phía sau sự tự do tưởng như lý tưởng ấy lại ẩn chứa vô vàn áp lực. Long hiểu rằng nghề sáng tạo nội dung là cuộc chạy đua liên tục với xu hướng và tiến độ. Cạnh tranh cao, mức độ yêu cầu ngày một khắt khe, có những ngày cậu phải thức tới rạng sáng để hoàn thiện từng khung hình cuối cùng kịp deadline. Tất cả phụ thuộc vào độ nhận diện cá nhân, chất lượng sản phẩm và lượng khách hàng mỗi tháng. Chỉ khi xây dựng được thương hiệu cá nhân rõ rệt, uy tín mới giữ chân được khách.
Khác với Long, Mai Khánh Huyền, 26 tuổi – hiện là nhân viên truyền thông văn phòng, đồng thời làm content creator như một công việc tay trái. Theo Huyền, chuyển đổi số đã cho cô một quỹ thời gian riêng, không gò bó và giúp tạo thêm nguồn thu nhập thứ hai.
Các nền tảng số đã giúp cô tự do hơn trong việc thể hiện phong cách cá nhân. Thay vì bó buộc trong khung giờ cố định hay quy trình cứng nhắc, cô có thể xây dựng nội dung theo đúng gu thẩm mỹ và giá trị mình muốn truyền tải. Nhờ đó, những khách hàng phù hợp cũng tự tìm đến, tạo ra vòng kết nối bền vững giữa người sáng tạo và người cần dịch vụ.
Một yếu tố quan trọng khác trong hành trình làm nghề của Huyền là sự xuất hiện của các công cụ AI. Nếu trước đây, việc tìm kiếm, tổng hợp và xử lý thông tin khiến cô tốn rất nhiều thời gian, thì nay, những công cụ như ChatGPT hay Gemini đã giúp rút ngắn quy trình đáng kể. AI hỗ trợ Huyền tổng hợp dữ liệu, gợi ý ý tưởng, tối ưu câu chữ và thậm chí giảm tải những đầu việc khó, cho phép cô dành nhiều năng lượng hơn cho phần sáng tạo – vốn là thế mạnh của một content creator trẻ.
Chuyển đổi số giúp mình có thêm thu nhập, tự do sáng tạo và dễ tìm được khách phù hợp. Các công cụ AI như ChatGPT, Gemini cũng giúp mình tổng hợp thông tin nhanh và giảm tải nhiều việc khó.
Trong công việc hằng ngày, Huyền sử dụng đa dạng nền tảng: Facebook, Instagram, TikTok, YouTube, cùng với các sàn thương mại điện tử như Shopee, kết hợp với nhiều công cụ AI để tối ưu hiệu quả. Với cô, trang cá nhân không đơn thuần là nơi đăng tải nội dung mà còn là hồ sơ nghề nghiệp trực tuyến, nơi thể hiện năng lực, phong cách và sự chuyên nghiệp. Khách hàng chỉ cần xem những sản phẩm cô đã thực hiện là có thể đánh giá ngay mức độ phù hợp để hợp tác.
Tuy nhiên, làm việc trên nền tảng số không chỉ là cơ hội mà còn là áp lực. Huyền cho biết: "Người làm nội dung phải liên tục cập nhật thuật toán, xu hướng và chính sách của từng nền tảng, bởi chỉ một thay đổi nhỏ cũng có thể ảnh hưởng đến chất lượng, tầm phủ và tương tác của sản phẩm". Khi một bài đăng gặp lỗi hoặc không đạt hiệu quả như mong muốn, cô buộc phải nhanh chóng điều chỉnh, tối ưu và rút kinh nghiệm để hạn chế lặp lại sai sót trong những lần sau. Với Huyền, đây vừa là thách thức, vừa là động lực để cô hoàn thiện kỹ năng và bắt kịp nhịp thay đổi nhanh chóng của môi trường số.
Trong bức tranh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, không chỉ người trẻ thay đổi cách họ làm việc, mà chính các doanh nghiệp cũng đang thích nghi để bắt nhịp với xu hướng mới. Nếu như những năm trước, tuyển dụng truyền thống và làm việc cố định tại văn phòng gần như là lựa chọn duy nhất, thì hiện nay, mô hình hợp tác linh hoạt – làm việc từ xa, làm việc tự do, thuê nhân sự theo dự án – đang dần trở thành một phần quan trọng của thị trường lao động.
Tôi đánh giá cao nguồn lao động trẻ trong môi trường số về khả năng tự chủ công việc giúp cho doanh nghiệp tích kiệm được chi phí và tiếp cận được nguồn nhân lực toàn cầu.
Chuyển đổi số đã và đang tạo nên một thế hệ lao động mới – linh hoạt hơn, sáng tạo hơn và biết tự định hình con đường sự nghiệp của chính mình. Từ những bạn trẻ làm nghề tự do, sáng tạo nội dung, đến các doanh nghiệp chủ động kết nối nhân sự qua nền tảng số, tất cả đang góp phần xây dựng một thị trường lao động hiện đại, mở và không giới hạn bởi không gian hay thời gian.
Tuy vậy, khi cơ hội ngày càng rộng mở, yêu cầu về tính chuyên nghiệp, kỷ luật và khả năng thích ứng cũng trở nên khắt khe hơn. Người trẻ muốn tận dụng trọn vẹn lợi ích của chuyển đổi số không chỉ cần kỹ năng công nghệ, mà còn cần sự bền bỉ và nghiêm túc trong từng sản phẩm họ tạo ra.
