“Cao tốc” kết nối năng lượng

Góp sức cho dòng điện vươn xa

Gần một giờ đồng hồ ngược dốc, chúng tôi lên khu đồi quế của gia đình ông Ma Chẩn Dìn ở bản 3 Thâu, xã Xuân Thượng, huyện Bảo Yên. Chỉ tay vào cột mốc được sơn đỏ, ông Dìn cho biết đó là vị trí dựng cột đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên, xung quanh phạm vi này đã được cán bộ giải phóng mặt bằng kiểm đếm, đánh dấu, căng dây.

Ông Dìn bảo khu đồi này trước đây chỉ toàn lau lách, cách đây hơn chục năm gia đình cải tạo để trồng quế. Khu đồi nằm ở khe núi, hút gió nên cây lớn chậm, những năm đầu cây còn nhỏ, lại gặp nắng hạn, hai vợ chồng phải gùi nước chăm từng gốc quế, hơn 11 năm rồi mà cây lớn nhất mới bằng bắp tay.

Ông Dìn hy vọng mấy năm nữa cây sẽ lớn nhanh mang lại cho gia đình một khoản kha khá. Nhưng thật tiếc tháng trước, ông được chính quyền địa phương thông báo một phần đồi quế của mình nằm trong vị trí cột điện và hành lang tuyến đường dây 500 kV, ban đầu cũng chỉ nghĩ cột điện lấy đi vài chục mét vuông đất nhưng khi cán bộ đo đạc, kiểm đếm mới biết cái cột khổng lồ này cần giải tỏa hơn 1.000 m².

Trầm ngâm giây lát ông sực nhớ cột điện của đường dây cao thế lớn nhất nước chứ có phải đùa đâu. Ông nhớ hôm trước xem thời sự phát bản tin về buổi làm việc của Thủ tướng Chính phủ cũng có nhắc đến dự án này, thế thì đúng là nó rồi, nó phải lớn và quan trọng lắm mới được người lãnh đạo nhắc đến nhiều lần đến thế. ông cũng nhớ Thủ tướng có nói với lãnh đạo các cấp của tỉnh phải làm sao để người dân hiểu và đồng thuận triển khai dự án. Vậy thì còn gì phải bàn nữa, vinh dự lắm khi được góp phần nhỏ của mình để dự án sớm được triển khai.

Mường tượng ra hình ảnh mai đây những công nhân thợ điện, máy móc, phương tiện rầm rập kéo về thi công, rồi những cây cột điện khổng lồ “dang cánh tay, vươn mình” trên đỉnh núi, ông Dìn nở nụ cười rồi vui vẻ cùng cán bộ kiểm đếm, thống kê. Với cương vị là Bí thư chi bộ, ông Dìn còn thường xuyên tuyên truyền, vận động người dân trong bản và các hộ dân có đất xung quanh hiểu được vai trò, lợi ích xây dựng đường dây 500 kV.

Theo thiết kế, đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên đi qua các tỉnh Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, trong đó đoạn đi qua địa bàn tỉnh Lào Cai gồm 2 xã của huyện Bảo Thắng và 7 xã của huyện Bảo Yên. Dự án có quy mô, khối lượng xây lắp lớn. Riêng trên địa bàn tỉnh Lào Cai có tổng chiều dài 49,47 km với 100 vị trí cột. Vị trí cột số 1 là cột đôi ngay phía ngoài trạm biến áp 500 kV, ở thôn Cốc Toòng, xã Phong Niên, huyện Bảo Thắng trên khu đồi cây của gia đình ông Đỗ Đăng Khoa.

Ông Khoa quê ở Nam Định lên định cư ở thôn Cốc Toòng theo chủ trương xây dựng kinh tế sau chiến tranh biên giới. Sống gắn bó ở Phong Niên hơn 40 năm, bao mồ hôi, công sức của hai vợ chồng đã biến mảnh đất cằn cỗi thành cánh rừng xanh tươi, ruộng vườn màu mỡ.

Ông bảo đồi quế đã bước sang năm thứ 6, khi nào cần tiền mua sắm vật dụng hay cho con cái học hành mới tỉa thưa bán, để cây to lên chút nữa sẽ được giá hơn. Thực hiện dự án 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên, gia đình ông Khoa là một trong những hộ có nhiều diện tích đất bị ảnh hưởng nhất trên toàn tuyến với hơn 1,2 ha đất đồi rừng và ruộng vườn phải giải phóng mặt bằng. Nghĩ công sức bao năm mà chưa được hưởng thành quả trọn vẹn cũng tiếc lắm nhưng ông bảo sự hy sinh của mình có là gì so với bao thế hệ trước đây cũng đã nhường nhà cửa, ruộng vườn phục vụ bao công trình trọng điểm của đất nước. Xem hình ảnh kỳ vĩ của công trình đường dây 500 kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối vừa khánh thành, ông Khoa bảo thật tự hào khi mình và người dân ở Cốc Toòng cũng đóng góp để những hình ảnh ấy sẽ hiện hữu ngay trên quê hương mình.

Cả hệ thống chính trị vào cuộc

10 giờ tối, phòng làm việc của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Bảo Yên vẫn sáng đèn, các cán bộ đang trao đổi phương án áp giá cho các hộ dân vừa thống kê, kiểm đếm trong ngày. Trước đó, sáng sớm nay, từ đồng chí trưởng phòng đến các cán bộ chuyên viên đã khoác ba lô, chia thành nhiều mũi, tỏa đi các xã nơi có dự án đi qua tiến hành kiểm đếm nhà cửa, tài sản, vật kiến trúc của Nhân dân trong hành lang tuyến vừa được chủ đầu tư bàn giao.

Vừa trao đổi, chỉ đạo công việc, đồng chí Trần Trung Kiên, Trưởng phòng Tài Nguyên và Môi trường huyện Bảo Yên vừa soạn thảo văn bản gửi cấp trên kiến nghị một số vấn đề để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh.

Hơn 3 tháng “lăn lộn” với dự án tái định cư Làng Nủ, xã Phúc Khánh, trước ngày bà con nơi đây vào nhà mới đúng 1 hôm, anh Kiên và đội ngũ cán bộ làm công tác giải phóng mặt bằng lại bước vào chiến dịch mới trên những dãy núi dọc sông Chảy phục vụ công tác kiểm đếm, giải phóng mặt bằng thi công đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên.

Đôi mắt thâm quầng sau nhiều ngày làm việc không kể ngày đêm sớm tối, anh Kiên bảo đây mới chỉ là bước đầu, những khó khăn, vất vả vẫn còn ở phía trước khi bước vào giải phóng mặt bằng toàn bộ hành lang tuyến và đường công vụ. Anh Kiên chia sẻ vất vả là thế nhưng khi đến với Nhân dân, được bà con đồng thuận, phối hợp với cán bộ giải quyết công việc thì mọi mệt nhọc lại tan biến.

Công tác kiểm đếm triển khai từ ngày 21/12/2024 và chỉ sau hai tuần, các địa phương đã hoàn thành công tác thống kê kiểm đếm 33/33 cột của 80 hộ tại huyện Bảo Thắng và 67/67 cột của 118 hộ tại huyện Bảo Yên. Huyện Bảo Yên và Bảo Thắng đã hoàn thành bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư, đồng thời hoàn thành toàn bộ công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư ngay trước thềm tết Nguyên đán Ất Tỵ. Đồng chí Hoàng Minh Đức, Chủ tịch UBND xã Phong Niên cho biết với khối lượng công việc lớn như vậy thông thường sẽ mất khoảng 3 tháng để hoàn thành các thủ tục cần thiết và chi trả kinh phí cho Nhân dân nhưng ở dự án này tiến độ được thực hiện một cách thần tốc.

Anh Đức chia sẻ: Chúng tôi thực hiện đúng tinh thần chỉ đạo của cấp trên là “vừa chạy vừa xếp hàng”, UBND xã đã phối hợp với chủ đầu tư, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Bảo Thắng ngày đêm, không kể thứ 7, Chủ nhật, thậm chí buổi tối đến các hộ dân giải thích và có cam kết với người dân thực hiện công khai, minh bạch các bước giải phóng mặt bằng, từ đó nhận được sự đồng thuận cao của Nhân dân.

Với tinh thần khẩn trương, quyết liệt, lãnh đạo chủ chốt các địa phương thường xuyên có mặt trực tiếp tại hiện trường để đôn đốc cũng như kịp thời tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ dự án. Đồng chí Đỗ Bá Hùng, Phó Chủ tịch UBND huyện Bảo Thắng cho biết: Chúng tôi cử cán bộ từ phòng chuyên môn của huyện phối hợp với cán bộ xã, trưởng thôn, bản chia thành các tổ đo đếm, thống kê, sau đó tiến hành áp giá ngay trong ngày.

Đồng chí Nguyễn Văn Nhất, Phó Chủ tịch UBND huyện Bảo Yên chia sẻ, để công tác giải phóng mặt bằng được tiến hành nhanh nhất, huyện thường xuyên nắm bắt, giao ban, trao đổi thông tin quá trình tổ chức giải phóng mặt bằng để kịp thời giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện. Tổ chức thâm nhập, nắm tâm tư, nguyện vọng của người dân bị thu hồi đất, từ đó tuyên truyền, giải thích các quy định, chế độ, chính sách, pháp luật về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Có mặt tại các địa phương nơi dự án đi qua những ngày này, chúng tôi đều cảm nhận được sức ép công việc của đội ngũ cán bộ làm công tác giải phóng mặt bằng đang được đẩy lên cấp độ cao nhất, hàng núi công việc không cho phép họ ngơi nghỉ nhưng những buổi làm việc tuyệt nhiên không có lời kêu than mệt nhọc bởi ai cũng nhận thức rõ vinh dự, trách nhiệm của mình khi được góp sức vào một trong những công trình trọng điểm quốc gia.

Dự án cấp bách, tiến độ gấp rút

Ngày 26/10/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 1274/QĐ-TTg về việc chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên, nhà đầu tư là Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Quy mô dự án gồm xây dựng mới đường dây 500 kV mạch kép với tổng chiều dài khoảng 230 km, xuất phát từ trạm biến áp 500 kV Lào Cai và điểm cuối tại trạm biến áp 500 kV Vĩnh Yên, tuyến đường dây 500 kV đi qua địa phận của 4 tỉnh gồm: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ và Vĩnh Phúc. Sơ bộ tổng mức đầu tư của dự án khoảng 7.010 tỷ đồng.

Dự án đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên được xây dựng đồng bộ với Dự án trạm biến áp 500 kV Lào Cai và trạm biến áp 500 kV Vĩnh Yên nên khi hoàn thành dự án sẽ góp phần đảm bảo truyền tải công suất các nhà máy thủy điện khu vực Tây Bắc và các tỉnh lân cận lên lưới điện quốc gia. Tạo ra mối liên kết mạnh giữa các khu vực trong hệ thống điện, tăng khả năng vận hành an toàn và ổn định cho hệ thống điện quốc gia. Thực hiện mục tiêu giảm tổn thất điện năng trong lưới truyền tải, tăng hiệu quả sản xuất, kinh doanh điện của EVN. Dự phòng nhu cầu nhập khẩu điện từ Trung Quốc.

Ngay sau khi được phê duyệt chủ trương đầu tư, Ban Quản lý dự án Điện 1 đã quyết liệt triển khai, phối hợp với các ban chuyên môn của EVN, các đơn vị liên quan, các cấp chính quyền và Nhân dân địa phương các tỉnh mà dự án đi qua và hoàn thành nhiều kết quả tích cực như: Hoàn thành lựa chọn nhà thầu tư vấn khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi, khảo sát, lập thiết kế kỹ thuật và dự toán xây dựng công trình, lập thiết kế bản vẽ thi công; hoàn thành lập, trình hồ sơ báo cáo nghiên cứu khả thi; hoàn thành lập, trình hồ sơ báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Theo chỉ đạo mới nhất từ Thủ tướng Chính phủ, dự án sẽ được khởi công trong tháng 2/2025 và hoàn thành trước ngày 2/9/2025, lập thành tích chào mừng 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; chào mừng đại hội đảng bộ các cấp.

Đồng chí Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UBND nhấn mạnh: Lào Cai xác định dự án đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên là công trình trọng điểm quốc gia, có vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo an ninh năng lượng, góp phần xây dựng tỉnh Lào Cai trở thành cực tăng trưởng, trung tâm kết nối giao thương kinh tế giữa Việt Nam và các nước ASEAN với vùng Tây Nam Trung Quốc, đóng góp một phần quan trọng đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên vươn mình, phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc. Do đó, tỉnh Lào Cai cam kết huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc để đảm bảo tiến độ theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ.

Thống nhất ý chí, hành động

Để khẳng định quyết tâm và tạo đồng thuận trong Nhân dân, ngay trước thềm năm mới, đồng chí Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UBND tỉnh đã chủ trì cuộc họp trực tuyến với EVN và kết nối tới các xã nơi dự án đi qua nhằm tuyên truyền về công tác giải phóng mặt bằng. Tại cuộc họp, bà con đều bày tỏ ủng hộ với chủ trương của Nhà nước, đồng thời sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng thực hiện công tác thống kê, kiểm đếm, sớm bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công triển khai dự án.

Phó Tổng Giám đốc EVN Phạm Hồng Phương trân trọng cảm ơn lãnh đạo tỉnh Lào Cai, chính quyền và Nhân dân 2 huyện Bảo Thắng và Bảo Yên đã tích cực ủng hộ EVN triển khai chuẩn bị đầu tư xây dựng Dự án đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên trong thời gian vừa qua.

Để đảm bảo hoàn thành dự án đáp ứng các mốc tiến độ đề ra, EVN đã chỉ đạo Ban Quản lý dự án Điện 1 (EVNPMB1) huy động tối đa nguồn lực, phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền địa phương và các bên liên quan để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án. Hiện nay, EVNPMB1 đang tích cực triển khai công tác phát hành hồ sơ mời thầu, lựa chọn nhà thầu nhằm triển khai thi công nhanh nhất, sớm nhất.

Với tiến độ gấp của dự án, Phó Tổng Giám đốc EVN Phạm Hồng Phương mong muốn tiếp tục nhận được sự ủng hộ, đồng thuận của địa phương và Nhân dân trong việc sớm bàn giao mặt bằng cho thi công, tái định cư tại chỗ. EVN mong muốn các cấp chính quyền tỉnh Lào Cai tiếp tục phối hợp với chặt chẽ với EVN để đẩy mạnh công tác tuyên truyền tới Nhân dân nơi tuyến đường dây 500 kV đi qua để nắm đầy đủ thông tin, tình hình triển khai, hiểu ý nghĩa và giá trị mà dự án mang lại cho tỉnh Lào Cai, từ đó ủng hộ, chung sức, đồng lòng triển khai dự án.

Đồng chí Trịnh Xuân Trường đề nghị cấp ủy đảng, chính quyền địa phương quyết liệt chỉ đạo theo tinh thần của Thủ tướng Chính phủ “không gì là không thể làm được”, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc với “nỗ lực lớn, quyết tâm cao, hành động quyết liệt”.

Đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác giải phóng mặt bằng cần “lăn xả vào công việc, ngày đo đếm, đêm áp giá”; thực hiện công tác áp giá đền bù đảm bảo công khai, minh bạch, đúng các chính sách. Cùng với đó tuyên truyền lan tỏa thành công của dự án 500 kV mạch 3 và thành quả quan trọng khi tỉnh Lào Cai sớm hoàn thành bàn giao 3 khu tái định cư Làng Nủ, Nậm Tông, Kho Vàng cũng như sắp xếp chỗ ở cho 700 hộ dân bị ảnh hưởng do mưa lũ vừa qua để tạo sự đồng thuận, thống nhất trong Nhân dân khi thực hiện dự án này.

Đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh sau khi dự án hoàn thành sẽ tác động lớn đến phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, do vậy tỉnh Lào Cai quyết tâm cao nhất bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư vượt trước tiến độ EVN và Thủ tướng yêu cầu. Dự án đi qua huyện Bảo Yên và Bảo Thắng đã và đang nhận được sự ủng hộ, đồng thuận cao của Nhân dân, sự vào cuộc tích cực của chính quyền địa phương, vì vậy chắc chắn chúng ta sẽ thực hiện thắng lợi công tác giải phóng mặt bằng, góp phần đẩy nhanh tiến độ dự án.

Đón Xuân Ất Tỵ, thêm một niềm vui mới, thêm một công trình tầm cỡ quốc gia đang dần hiện hữu trên mảnh đất biên cương của Tổ quốc, khẳng định vai trò kết nối, bồi đắp niềm tin và khát vọng phát triển của Lào Cai bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc