Theo thống kê, xã Xuân Hòa có hơn 158 ha đất sản xuất nông nghiệp bị thiệt hại (có 80 ha đất ruộng), có 3,2 km mương thủy lợi bị đất vùi lấp, hư hỏng do hoàn lưu bão số 3 gây ra. Ngay sau mưa lũ, chính quyền xã đã vận động người dân khẩn trương khắc phục những diện tích bị thiệt hại, tiến hành nạo vét mương, khơi thông dòng chảy, gia cố tạm những đoạn bị hư hỏng, đảm bảo tưới tiêu cho sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, do lượng đất cát vùi lấp nhiều, hiện nhiều tuyến mương không thể cấp nước phục vụ sản xuất.

Gia đình chị Lý Thị Hợi, thôn Cuông 2, xã Xuân Hòa có 5 sào ruộng, 4 sào ngô, do ảnh hưởng của mưa lũ, toàn bộ diện tích canh tác bị vùi sâu dưới lớp đất pha cát. Đã hơn 6 tháng trôi qua, gia đình bỏ nhiều công sức cải tạo đất nhưng không thể cấy lúa nước bởi hiện tại ruộng cao hơn công trình thủy lợi. Trước thực tế đó, gia đình chuyển sang trồng ớt và trồng bí, đồng thời bỏ thêm khoản chi phí bơm nước từ ao để tưới cho cây trồng.
Cánh đồng thôn Cuông 2 rộng hơn 30 ha (gồm 22 ha lúa và 8 ha trồng màu) đã bị vùi lấp lớp đất dày sau mưa lũ. Anh Lý Văn Ngàn, Bí thư Chi bộ thôn chia sẻ: Do ảnh hưởng của bão lũ, toàn bộ hệ thống mương phục vụ nước tưới cho cánh đồng của thôn bị đất vùi lấp. Thôn đã huy động máy xúc và hàng trăm công lao động của người dân trong thôn đào đất, khơi dòng chảy để lấy nước sản xuất, tuy nhiên do lượng đất vùi lấp quá dày, trung bình khoảng 1 mét so với trước, khiến mặt ruộng có chỗ cao hơn mương nên không thể sản xuất. Được chính quyền xã tuyên truyền, vận động, các hộ dân đã chuyển sang trồng cây rau, màu.

Ông Hoàng Văn Nhâm, Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Hòa thông tin: Vụ đông xuân 2024 - 2025, xã đã khắc phục và đưa vào gieo trồng được hơn 23/80 ha ruộng, diện tích còn lại phải chuyển sang cây trồng khác cần ít nước tưới hơn như lạc, ngô, khoai, bí, ớt… với quyết tâm không để đất trống.
Năm 2025, huyện Bảo Yên gieo trồng gần 5.600 ha, trong đó lúa xuân 2.495 ha, lúa mùa 2.790 ha, cây trồng cạn 284,78 ha. Theo số liệu điều tra, dự báo diện tích cây trồng có nguy cơ bị hạn, thiếu nước năm 2025 là 410 ha (lúa vụ đông xuân 251,4 ha; lúa vụ mùa 83,7 ha; cây trồng cạn có tưới 74,9 ha). Để đảm bảo sản lượng so với kế hoạch đề ra trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, thiếu nước sản xuất, UBND huyện đã chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn phối hợp với các xã, thị trấn tăng cường các biện pháp sử dụng nước tiết kiệm và áp dụng các giải pháp tưới tiên tiến tiết kiệm nước cho lúa và cây trồng cạn (SRI, nhỏ giọt, phun mưa...).

Đồng thời đẩy nhanh tiến độ thi công xây dựng các công trình thủy lợi, đặc biệt là hoàn thiện hệ thống kênh mương ở các vùng có nguy cơ xảy ra hạn hán, tăng cường khả năng cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp; tổ chức nạo vét kênh mương, chuẩn bị đầy đủ vật tư, xăng dầu phục vụ máy bơm tại các điểm thiếu nước cục bộ; đắp đập tạm, khoan giếng chủ động nguồn nước phục vụ phòng chống hạn.

Cùng với đó, tuyên truyền, hướng dẫn người dân sử dụng các giống lúa, ngô ngắn ngày, chịu hạn và một số giống lúa thuần địa phương chịu hạn tốt; đồng thời áp dụng các biện pháp phòng trừ dịch hại tổng hợp để nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng. Tăng cường phổ biến thông tin về khí tượng, thủy văn, hạn hán; hướng dẫn, phổ biến kinh nghiệm tiết kiệm nước, phòng chống hạn để người dân biết và có ý thức sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả.

Theo dự báo của cơ quan chức năng, thời tiết có nhiều diễn biến bất thường, khả năng mưa đầu mùa sẽ xuất hiện muộn hơn đồng nghĩa với việc nguồn nước bổ sung sẽ chậm. Để ổn định sản xuất hơn lúc nào hết người dân cần sử dụng nước hợp lý, tiết kiệm.